Page 40 - APRIL 2022
P. 40
ੰ
ਪਜਾਬੀ ਸਾਿਹਤਕਾਰਤਾ ਅਤੇ ਸਾਿਹਤਕਾਰ
ੰ
ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਕੁਜਾਹੀ
ੰ
ੰ
ੰ
ੂ
ੱ
ੂ
ੰ
ਮੁਲਕ ਦੀ ਵਡ ਨ ਿਜਥੇ ਸੂਿਬਆਂ ਨ ਭਾ ਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਨਵ ਿਸਿਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਥੇ ਪਜਾਬ ਨ ਅਿਜਹੇ ਚਕਰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਵਚ ਪਾ ਿਦਤਾ, ਿਜਸ ਦੀਆਂ ਗਢ ਿਦਨ-ਬ-ਿਦਨ ਹੋਰ ਪੀਚਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਨ। ਬਾਕੀ ਸੂਿਬਆਂ ਨ ਬਹੁਤਾ ਇਸ ਨਵੀਨ
ੰ
ੂ
ੱ
ਵਰਗੀਕਰਨ ਨ ਿਕਸੇ ਕਵਲੀ ਉਲਝਣ ’ਚ ਨਹ ਪਾਇਆ। ਸਭ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਜ ਇਕ ਸ ਝ ਿਵਚ ਵਿਧਆ ਫੁਿਲਆ ਤੇ
ੱ
ਵਾਧੇ ਿਪਆ ਏ। ਦਖਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਿਬਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਿਦਆਂ ਜੋ ਖ਼ਾਸ ਏਕਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪਰ
ੱ
ਆ ਿਦਆਂ ਮਠਾ ਪ ਦਾ ਜ ਦਾ ਏ। ਕੇਰਲ ਦੀ ਿਮਸਾਲ ਵੇਖੋ। ਇਥੇ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ (ਿਹਦੂ, ਈਸਾਈ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਕ
ੱ
ੱ
ੰ
ਿਤਹਾਈ ਿਗਣਤੀ ਿਵਚ, ਮਿਲਆਲੀ ਭਾ ਾ/ਮਿਲਆਲੀ ਿਲਪੀ ਿਵਚ ਬੋਲਦੇ, ਪੜ ਦੇ, ਿਲਖਦੇ ਤੇ ਇਕ ਨਵੇਕਲੀ ਪਛਾਣ
ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਸਸਾਰ ਿਵਚ ਿਵਚਰਦੇ ਪਏ ਨ। ਇਥੇ ਸਾਰੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਕੀਦੇ ਿਵਚ ਪਰਪਕ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਇਕ ਦੂਜੇ ’ਤੇ
ੱ
ੱ
ੰ
ਧਾਰਿਮਕ ਕਟੜਪਨ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹ ਪ ਦੇ। ਤਾਿਮਲਨਾਡੂ ਿਵਚ ਵੀ ਸਭ ਦੀ ਬੋਲੀ/ਿਲਪੀ ਤਾਿਮਲ ਹੈ। ਧਾਰਿਮਕ ਏਕਾ
ੱ
ੇ
ੰ
ਸਸਾਰ ਦੀਆਂ ਿਨਹਮਤ ਸਾਿਰਆਂ ’ਚ ਵਡਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਿਤਉਹਾਰ ਿਬਨ ਿਕਸ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਮਨਾਏ ਜ ਦੇ ਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ
ੰ
ਿਵਚਲ ਸੂਬੇ ਸਭੌਕੀ ਰਲ ਿਮਲ ਨ। ਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਕ ਿਸਰੇ ਪਜਾਬ ਤੇ ਦੂਜੇ ਿਸਰੇ ਬਗਾਲ ਹੀ ਐਸੇ ਸੂਬੇ ਨ ਿਜਨ ਦੀ
ੇ
ੰ
ੰ
ੇ
ੇ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ਵਡ ਨ ਵਸਨੀਕ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਲੂਕ ਤੇ ਵਡ ਦਾ ਕਿਹਰ ਕਮਾਇਆ। ਬਗਾਲੀਆਂ ਨ ਤੇ ਜੋ ਅਗ ਵਡ ਕੀਤੀ ਉਸ ਿਵਚ
ੰ
ਬਗਾਲੀ ਭਾ ਾ/ਿਲਪੀ ਨ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹ ਿਪਆ। ਪਜਾਬ ਹੀ ਸਭ ਤ ਅਭਾਗਾ ਸੂਬਾ ਿਸਧ ਹੋਇਆ ਿਜਥੇ ਪਜਾਬੀ ਬੋਲੀ,
ੂ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ਪਜਾਬੀਅਤ ਅਤੇ ਿਵਰਸੇ ’ਤੇ ਥ -ਥ ਤਰੇੜ ਪਈਆਂ ਤੇ ਅਗ ਹੋਰ ਪਾੜ ਵਧਦੇ ਗਏ ਨ। ਲਿਹਦੇ ਪਜਾਬ ਦੇ ਪਜਾਬੀਆਂ ਇਸ
ੰ
ੰ
ੇ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
ਸ ਝ ਨ ਇਸਲਾਮੀ ਰਗ ਦੇ ਕੇ ਵਖ ਰੂਪ ਧਾਰ ਿਲਆ ਏ। ਚੜ ਦੇ ਪਜਾਬ ਿਵਚ ਆ ਕੇ ਰਲ ਪਜਾਬੀਆਂ ’ਚ ਬਹੁਤੇ ਿਹਦੂ
ੱ
ਪਜਾਬੀਆਂ ਨ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤਕ ਲਤ ਪਸਾਰ ਕੇ ਉਨ ਿਵਚ ਥ ਬਣਾ ਲਈ। ਿਜਹੜੇ ਇਥੇ ਰਿਹ ਗਏ, ਉਨ ਵੀ ਮਦਾਰੀ ਜ਼ਬਾਨ
ੰ
ੁ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ੈ
ਿਹਦੀ ਬਣਾ ਲਈ ਤੇ ਪਜਾਬੀ ਨ ਹੁਣ ਤਕ ਉਹ ਸਥਾਨ ਨਹ ਲਣ ਿਦਤਾ ਿਜਹਦੀ ਇਹ ਹਕਦਾਰ ਹੈ। ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਪਜਾਬ ਦੀ
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
ੰ
ਨਵ ਹਕੂਮਤ ਨ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਪਜਾਬੀ ਨ 10ਵ ਜਮਾਤ ਤਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਐਲਾਿਨਆ ਹੈ ਪਰ ਮਦੇ ਭਾਗ ,
ੱ
ੰ
ੰ
ੂ
ਨਕਰ ਾਹੀ ਿਵਚ ਿਵਰੋਧੀ ਤਾਕਤ ਇਸ ਨ ਉਭਾਸਰਨ ਨਹ ਦੇ ਰਹੀਆਂ।
ੰ
ੌ
ੂ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਿਮਟੀ ਿਵਚ ਿਜਥੇ ਕੁਦਰਤ ਨ ਰਜਵ ਉਪਜਾਊ ਤਤ ਪਾਏ ਨ, ਥੇ ਸਮ ਦੀਆਂ ਗਤੀ ਿਵਧੀਆਂ ਨ
ੂ
ਇਨਸਾਨੀ ਲਹੂ ਵੀ ਖ਼ਬ ਰਲਾਇਆ ਏ। ਿਪਛੋਕੜ ਦਾ ਸੂਰਮਤਾ ਤੇ ਅਣਖ ਦਾ ਮਾਨਵ ਇਿਤਹਾਸ ਕਈ ਕਲਮ ਨ ਕਲਮ-
ੰ
ੰ
ਬਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਤਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਾੜ ਦੀ ਿਪਘਲੀ ਬਰਫ਼ ਪਜਾਬ ਦੇ ਪਜ ਦਿਰਆਵ ਿਵਚ ਿਨਰੋਲ ਿਨ ਤਰੇ ਖਿਣਜੀ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ਪਾਣੀ ਸਦਾ ਵਗਦੇ ਰਹੇ ਨ ਤੇ ਇਸ ਿਮਟੀ ਹੇਠ ਰਜਵ ਮਾਤਰਾ ਿਵਚ ’ਕਠ ਵੀ ਹੁਦੇ ਗਏ ਨ। ਇਥੇ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਦੀ ਿਕਲਤ
ਨਹ ਹੋਈ। ਿਸਹਤਮਦ ਹਵਾ ਵੀ ਜੀਵਨ ਨ ਤਦਰੁਸਤੀ ਤੇ ਸੋਚ ਨ ਰਵਾਨਗੀ ਦ ਦੀ ਰਹੀ ਏ। ਸਾਿਹਤਕਾਰ ਿਵਚ
ੰ
ੰ
ੂ
ੂ
ੰ
ੰ
ਸਾਿਹਤਕਾਰ ਸਿਹਜ ਤੇ ਸਵਛਤਾ ਨ ਉਸਾਰੂ ਸਾਿਹਤ ਿਸਰਿਜਆ ਏ। ਮਜ਼ ਬ ਦੀ ਪਕੜ ਭਾਵ ਬੜੀ ਪੀਡੀ ਰਹੀ ਏ, ਪਰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ਆਪਸੀ ਮਤਭੇਦ ਕਦੀ ਐਡੀ ਲਮੀ ਿਕਦ ਨਹ ਸੀ ਿਨਭਾਈ ਿਜਨੀ ਹੁਣ ਹਦ ਟਪ ਗਈ ਏ। ਪਜਾਬੀ ਦੇ ਸੂਝਵਾਨ
ੰ
ੱ
ੱ
ੋ
ੱ
ੱ
ਂ
ਬੁਧੀਜੀਵੀਆ ਨ ’ਕਠ ਹੋ ਬੈਠਣ ਤੇ ਿਵਚਾਰਨ ਦੀ ਲੜ ਹੈ। ਬੇਬੁਿਨਆਦ ਰੋਸੇ ਚਗੇ ਨਹ ਹੁਦੇ। ਮਤਭੇਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜੇ
ੰ
ੂ
ੰ
ੰ
ਅਕੀਦਾ ਹੈ ਤ ਪਿਹਲ ਇਸ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪਾ ਕੇ ਵੇਖੋ। ਇਕਬਾਲ ਦਾ ਇਕ ਕਥਨ ਹੈ: “ਮਜ਼ ਬ ਨਹ ਿਸਖਾਤਾ, ਆਪਸ ਮ ਬੈਰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ਰਖਣਾ। ਿਹਦੀ ਹ ਹਮ, ਹਮਵਤਨ ਹ , ਿਹਦੋਸਤ ਹਮਾਰਾ।” ਇਸ ਨ ਚਗੀ ਤਰ ਘੋਖ ਕੇ ਵੇਖ ਲਵੋ। ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਮੀਰ
ੂ
ੱ
ੱ
ੰ
ਜਵਾਬ ਦੇਵੇ, ਉਸ ’ਤੇ ਫੁਲ ਚੜ ਾਉ। ਕਾ ਹਰ ਪਜਾਬੀ ਸੋਚ ਇਸ ਸੂਝ ਿਵਚ ਸੋਚੇ ਤੇ ਸਾਰੇ ਰਲ-ਿਮਲ ਕੇ ਭੁਲ ਸੋਧ ਲਈਏ।
ਮ.ਨ.870, ਸੈਕਟਰ-15,
ੰ
ਫ਼ਰੀਦਾਬਾਦ (ਹਿਰਆਣਾ)
9810580870
ਅਪੈਲ - 2022 38
