Page 30 - Shabd Boond December2022
P. 30
ੱ
ੰ
ੱ
ੋ
ਪਜਾਬੀ ਲਕ-ਸਾਿਹਤ ਿਵਚ ਘੋੜੀਆਂ ਤੇ ਿਸਠਣੀਆਂ
ਗੁਰਪੀਤ ਕਰ ਸੈਣੀ
ੌ
ਪਜਾਬੀ ਅਤੇ ਪਜਾਬੀਅਤ ਕਣ ਵੀਰਾ ਤੇਰੀ ਜਝ ਚੜ ੇ?
ੰ
ੰ
ੰ
ੌ
ੈ
ਦਾ ਿਵਰਸਾ ਬਹਤ ਅਮੀਰ ਹ। ਧਰਮੀ ਬਾਬਲ ਮੇਰੇ ਸ਼ਗਨ ਕਰੇ,
ੁ
ੰ
ਕਲਾ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰੀ ਪਖ ਪਜਾਬ ਦਾਦਾ ਿਸਪਾਹੀ ਮੇਰੀ ਜਝ ਚੜ ੇ।
ੱ
ੰ
ਨ ਕਾਬਲ-ਤਾਰੀਫ਼ ਮਲ ਮਾਰੀਆਂ
ੇ
ੱ
4. ਵੀਰਾ ਚਨਣ-ਮਨਣ ਦੀ ਰਾਤ,
ੰ
ੰ
ਹਨ। ਕਿਹਦੇ ਹਨ ਲਕਗੀਤ ਲਕ
ੋ
ੰ
ੋ
ਤਾਰਾ ਿਸਖਰ ਿਗਆ
ੁ
ੁ
ੱ
ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਿਵਚ ਆਪ-ਮਹਾਰੇ
ੱ
ਵੀਰਾ ਿਕਥੇ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸਾਰੀ ਰਾਤ,
ਫਟਦੇ ਹਨ। ਇਹਨ ਲਕ-ਗੀਤ
ੋ
ੱ
ੁ
ੰ
ਭੈਣ ਨ ਿਫ਼ਕਰ ਿਪਆ
ੂ
ੱ
ਂ
ੋ
ਦੀ ਹੀ ਇਕ ਿਵਧਾ ਹੈ ਘੜੀਆਂ ਤੇ ਿਸਠਣੀਆ। ਕਦੇ ਘੜੀਆਂ
ੱ
ੋ
ਭੈਣੇ! ਿਗਆ ਸੀ ਬਜਾਜੇ ਦੀ ਹਾਟ,
ਅਤੇ ਿਸਠਣੀਆਂ ਿਬਨ ਿਵਆਹ ਅਧਰੇ ਮਨ ਜ ਦੇ ਸਨ।
ੂ
ੰ
ੱ
ੋ
ਿਵਆਹ ਦੀਆਂ ਰਣਕ ਦਾ ਅਧਾਰ ਹੀ ਿਸਠਣੀਆਂ ਹਇਆ ਬਰੀਆਂ ਿਲਆ ਣੇ ਨ ੰ ੂ
ੌ
ੱ
ਕਰਦੀਆ ਸਨ। ਿਵਆਹ- ਾਦੀਆਂ ’ਤੇ ਗਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲ ੇ ਵੀਰਾ! ਬਰੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦੇ ਤੇਰਾ ਬਾਪ,
ਂ
ੱ
ੱ
ੈ
ੋ
ੇ
ਗੀਤ ਿਵਚ ਿਸਠਣੀਆਂ ਤੇ ਘੜੀਆਂ ਦਾ ਿਵ ਸਥਾਨ ਹ। ਤੈਨ ਕਾਹਦਾ ਿਫ਼ਕਰ ਿਪਆ।
ੰ
ੂ
ੱ
ੱ
ਇਹਨ ਤ ਿਬਨ ਅਜ-ਕਲ ਚਾਹੇ ਿਵਆਹ ਿਵਚ ਿਕਨੀਆਂ
ੰ
ੱ
ਇਸ ਤਰ ਦੀਆਂ ਅਨਕ ਘੋੜੀਆਂ ਸਾਡੇ
ਹੀ ਬਨਾਵਟੀ ਰਸਮ ਪਚਿਲਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ
ੱ
ਸਿਭਆਚਾਰ ਿਵਚ ਿਮਲਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰਤੂ ਇਕ ਘੋੜੀ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ਿਸਠਣੀਆਂ ਤੇ ਘੜੀਆਂ ਿਬਨ ਿਵਆਹ ਿਫਕੇ ਲਗਦੇ ਹਨ।
ੋ
ੱ
ੱ
ਅਿਜਹੀ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਦੁਖ-ਭਰੇ ਸ਼ਗਨ ਨਾਲ ਸ . ਭਗਤ ਿਸਘ
ੱ
ੰ
ਘੋੜੀਆਂ, ਕਿਵਤਾ ਜ ਗੀਤ ਦਾ ਉਹ ਭੇਦ ਹੈ, ਜੋ ਦੀ ਭੈਣ ਰ ਦੀ-ਕੁਰਲਾ ਦੀ ਹੋਈ ਉਦ ਗਾ ਦੀ ਹੈ, ਜਦ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ਮੁਹਲ ਜ ਪਤੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤ ਵਲ ਰਾਤ ਨ ਿਵਆਹ ਤ ਅਗਰੇਜ਼, ਭਗਤ ਿਸਘ ਨ ਫ ਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾ ਿਦਦੇ ਹਨ
ੇ
ੂ
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
ੰ
ੰ
ਕੁਝ ਿਦਨ ਪਿਹਲ ਜ ਜਝ ਚੜ ਨ ਵੇਲ ਗਾਈਆਂ ਜ ਦੀਆਂ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਸਾਹੇ-ਬਧੇ ਵੀਰ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨ ੂ
ੇ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ਹਨ। ਮੁਡੇ ਦੇ ਿਵਆਹ ਸਮ ਗਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲ ਗੀਤ ਨ ਆ ਦੀ ਹੈ। ਫ ਸੀ ਹੋਣ ਤ ਪਿਹਲ ਸ. ਭਗਤ ਿਸਘ ਦਾ
ੂ
ੇ
ੰ
ਘੋੜੀਆਂ ਕਿਹਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਨਮੂਨ ਦੇਖੋ- ਿਵਆਹ ਧਰ ਰਿਖਆ ਸੀ। ਿਕਥੇ ਤ ਭੈਣ ਨ ਹਸ-ਹਸ ਕੇ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
1. ਮਥੇ ’ਤੇ ਚਮਕਣ ਵਾਲ ਅਜ ਮੇਰੇ ਬਨੜੇ ਦੇ। ਿਵਆਹ ਦੇ ਸ਼ਗਨ ਦੀ ਘੋੜੀ ਗਾਉਣੀ ਸੀ ਤੇ ਿਕਥੇ……..?
ਆ ਵੇ ਬਨਾ! ਚੜ ਗਨ ਦੀ ਘੋੜੀ। 5. ਘੋੜੀ ਵੇ ਘੋੜੀ ਗਾਵ , ਮ ਤੇਰੀ ਵੀਰ ਵੇ।
ੰ
ੇ
ਜੋੜੀ ਭਰਾਵ ਦੀ ਨਾਲ, ਅਜ ਮੇਰੇ ਬਨੜੇ ਦੇ। ਿਵਆਹ ਵੇਲ ਆਈ ਤੇਰੀ ਘੜ ੀ ਅਖ਼ੀਰ ਵੇ।
ੰ
ੱ
ੰ
2. ਜਦ ਚਿੜ ਆ ਵੀਰਾ ਘੋੜੀ ਵੇ। ਿਹਦ ਬਗੀਚੇ ਦਾ ਿਖਿੜਆ ਗੁਲਾਬ ਤੂ। ੰ
ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਭਰਾਵ ਦੀ ਜੋੜੀ ਵੇ। ਚਾਚਾ ਅਜੀਤ ਦੀਆਂ ਅਖ ਦਾ ਿਚਰਾਗ ਤੂ। ੰ
ੱ
ਲਟਕ ਦੇ ਵਾਲ ਸਹਣੇ ਦੇ । ਿਸਹਿਰਆਂ ਦੇ ਵਾਲੀ ਤੇਰੇ ਹਥ ਨਾ ਲਕੀਰ ਵੇ।
ੋ
ੱ
ੂ
ਸਹਿਣਆ ਵੀਰਾ ਵੇ ਤੈਨ ਘੋੜੀ ਚੜ ਦੀ ਆਂ। ਘੋੜੀ ਵੇ ਘੋੜੀ ਗਾਵ ਮ ਤੇਰੀ ਵੀਰ ਵੇ..।
ੋ
ੰ
3. ਿਨ ਕੀ-ਿਨ ਕੀ ਕਣੀ ਦਾ ਮ ਹ ਵੇ ਵਰ ੇ। ਕੀਹਦੀ ਵੀਣੀ ਉਤੇ ਵੀਰਾ ਖਮਣੀ ਸਜਾਵ ਗੀ।
ੰ
ਨਦੀ ਦੇ ਿਕਨਾਰੇ ਘੋੜੀ ਘਾਹ ਵੇ ਚਰੇ। ਤੇਰੇ ਿਬਨ ਸੋਹਣੇ ਵੀਰਾ, ਮਰ-ਮਰ ਜਾਵ ਗੀ।
ਂ
ੰ
ੰ
ੌ
ਕਣ ਵੀਰਾ ਤੇਰੇ ਸ਼ਗਨ ਕਰੇ, ਮੇਰਾ ਹੀ ਨੀ ਤੂ ਪੂਰੇ, ਿਹਦ ਦਾ ਏ ਵੀਰ ਵੇ।
28 ਦਸਬਰ - 2022
ੰ
