Page 19 - APRIL 2022
P. 19
ੰ
ਪਜਾਬੀ ਕਿਵਤਾ ਿਵਚ ਨਾਰੀ ਚੇਤਨਾ
ਪੋ. ਜਗਪਾਲ
ੁ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੈ
ਆਿਦ ਕਾਲ ਤ ਲ ਕੇ ਅਜ ਤਕ ਇਸ ਿਸ ਟੀ ਦੀ ਿਸਰਜਣਾ ਿਵਚ ਨਾਰੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਮਨਖ ਤ ਿਕਸੇ ਵੀ ਪਖ ਤ
ਵੀ ਘਟ ਨਹ ਿਰਹਾ ਸਗ ਿਬਨ ਔਰਤ ਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਕੋਈ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਔਰਤ ਸਾਰੇ ਹੀ ਿਰ ਿਤਆਂ
ੱ
ਦੀ ਜਨਨੀ ਹੈ। ਿਕ ਿਕ ਸਾਡਾ ਦੇ ਪ ਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤ ਹੀ ਿਜ਼ਆਦਾਤਰ ਮਰਦ ਪ ਦਾਨ ਦੇ ਿਰਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਮਰਦ ਨ
ਔਰਤ ਨ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਿ ਨਹ ਕੀਤੀ। ਔਰਤ ਦਾ ਉਸ ਅਗੇ ਚੀ ਜ਼ਬਾਨ ਿਵਚ ਬੋਲਣਾ ਤੇ
ੰ
ੂ
ੱ
ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਮੌਜ ਨ ਪ ਗਟ ਕਰਨਾ ਕਦੇ ਵੀ ਚਗਾ ਨਹ ਲਿਗਆ। ਉਸ ਨ ਆਪਣੀ ਖੁਲ ਮਾਣਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਹ ਸੀ।
ੂ
ੱ
ੰ
ੂ
ੰ
ੰ
ੱ
ਔਰਤ ਨ ਕੇਵਲ ਘਰ ਦੀ ਚਾਰ –ਦੀਵਾਰੀ ਅਦਰ ਹੀ ਪਰਦੇ ਿਵਚ ਰਿਹਣਾ ਿਸਖਾਇਆ ਿਗਆ। ਉਸ ਨ ਬੇ-ਜ਼ਬਾਨ ਬਣ ਕੇ
ੂ
ੰ
ੰ
ੂ
ੁ
ੰ
ਸੁਣਨ ਦੀ ਹੀ ਿਸਿਖਆ ਿਦਤੀ ਗਈ। ਔਰਤ ਕੇਵਲ ਮਰਦ ਦੇ ਭੋਗਣ ਦੀ ਵਸਤੂ ਮਾਤਰ ਤੇ ਬਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮ ੀਨ
ੱ
ੱ
ੱ
ਮਾਤਰ ਬਣ ਕੇ ਰਹੀ।
21ਵ ਸਦੀ ਿਵਚ ਔਰਤ ਨ ਜ ਮਾਨ-ਸਨਮਾਨ, ਹਕ-ਹਕੂਕ ਪ ਾਪਤ ਕੀਤ ਹਨ, ਉਹ ਸਦੀਆ ਤ ਹੀ ਸਾਡ ੇ
ੋ
ੱ
ੇ
ਂ
ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰ , ਫ਼ਕੀਰ , ਮਹ ਪੁਰਸ਼ਾ, ਸਾਿਹਤਕਾਰ ਦੀ ਔਰਤ ਦੇ ਹਕ ਿਵਚ ਕੀਤੀ ਵਕਾਲਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ ਦੇ
ੱ
ਆਪਣੇ ਦਮ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹਨ। ਅਜ ਉਹ ਗੁਰੂ ਗੋਿਬਦ ਿਸਘ ਜੀ ਦੇ ਹੇਠ ਿਲਖੇ ਕਥਨ ਨ ਸਾਰਿਥਕ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ :-
ੱ
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
‘ਕੋਊ ਿਕਸੀ ਕ ਰਾਜ ਨਾ ਦੇਿਹ ਹ, ੈ
ੋ
ਜ ਲਿਹ ਹ ਿਨਜ ਬਲ ਸ ਲਿਹ ਹੈ।’ 1
ੇ
ੇ
ੇ
ੋ
ੈ
ਸਚਮੁਚ ਨਾਰੀ ਨ ਆਪਣੀ ਲਗਨ ,ਿਮਹਨਤ, ਬੁਧੀ, ਿਵਵੇਕ ਬਲ ਸਦਕਾ ਸਮਾਜ ਦ ਹਰ ਖੇਤਰ ਿਵਚ ਅਜ ਮਰਦ
ੱ
ੇ
ੱ
ੱ
ੱ
ਸਮਾਜ ਨ ਮਾਤ ਦੇ ਕੇ ਪਿਹਲੀ ਕਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੁਕਾਮ ਲਈ ਔਰਤ ਸਦੀਆਂ ਤ ਤੜਫ਼ਦੀ ਰਹੀ, ਘੁਟਦੀ ਰਹੀ,
ੰ
ੂ
ੱ
ਧੁਖਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੇ ਹਥ ਦੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਬਣਦੀ ਰਹੀ। ਆਿਦ ਕਾਲ ਤ ਹੀ ਔਰਤ ਨ ਮਰਦ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ
ੱ
ੂ
ੰ
ਅਿਧਕਾਰ ਪ ਾਪਤ ਨਹ ਸੀ। ਪਜਾਬੀ ਦੇ ਮੁਢਲ ਸਾਿਹਤ(8ਵ -9ਵ -10ਵ ਸਦੀ) ਿਵਚ ਨਾਥ ਜੋਗੀ ਗ ਿਹਸਥ ਜੀਵਨ ਨ ੂ
ੰ
ੱ
ੇ
ੰ
ਦੁਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦਸ ਕੇ ਜੋਗ ਮਤ ਦਾ ਪ ਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨਾਰੀ ਤ ਦੂਰ ਰਿਹਣ ਦਾ ਪ ਚਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇਹਨ ਜੋਗੀਆਂ ਦਾ
ੱ
ਨਾਰੀ ਪ ਤੀ ਿਦ ਟੀਕੋਣ ਿਕਸੇ ਤ ਲੁਿਕਆ ਨਹ ਹੈ। ਇਹਨ ਨਾਥ ਿਵਚ ਸਭ ਤ ਵਡੇ ਨਾਥ ਗੋਰਖ ਨਾਥ ਜੀ ਔਰਤ ਨ ੂ
ੰ
ੱ
“ਬਾਘਿਨ’’ ਤਕ ਆਖਦ ਹਨ :-
ੇ
“ਦਾਮ ਕਾਿਢ ਬਾਘਿਨ ਲ ਆਇਆ।
ੈ
ਮਾ ਕਹ ਮੇਰਾ ਪੂਤ ਿਬਆਇਆ।
ੇ
ਗੀਲੀ ਲਕੜੀ ਕਉ ਘੁਣ ਲਾਇਆ।
ਿਤਨ ਡਾਿਲ ਮੂਲ ਸਿਣ ਖਾਇਆ।” 2
“ਬਾਘਿਨ ਿਜਦ ਲ, ਬਾਘਿਨ ਿਬਦ ਲ, ੈ
ੰ
ੈ
ੰ
ਬਾਘਿਨ ਹਮਰੀ ਕਾਇਆ।
ਇਨ ਬਾਘਿਨ ਤ ਲਈ ਖਾਈ,
ੋ
ੈ
ਬਿਧਤ ਗੋਰਖ ਗਾਇਆ।” 3
ਅਪੈਲ - 2022 17
