Page 45 - Untitled-1
P. 45
े
ां
ू
े
पावलली मारकडा नदी साधारणपण २० वकलोमीटर डाबरछॎया डोांगराळ भागातन
े
ु
े
ू
े
ा
ु
े
ां
े
वाहत जाऊन पढ टकड्ाछॎया चरणाच दशन घत सपाट भभागावऱून पढ
े
े
े
े
ां
े
े
े
जात. सपाट प्रदशावर यत तव्हा नदीची रुदी १०० मीटर पक्षाही अवधक होत.
े
े
ु
ां
े
परत जसजस आपण डाबरछॎया डोांगराळ प्रदशाकड जातो, तसतशी नदीची
ां
ां
े
ु
े
ां
े
ू
रुदी कमी होत जात आवण दोन्ही बाजछॎया उचछॎया उच प्रदशामळ खोली
ु
े
ां
ु
वाढतच जात. मघल त्याछॎया धोरणानसार १७१० ते १७१६ दरयॎयान वकल्ल्याला
े
े
ां
े
े
े
े
ां
वढा दऊन बसल होत पण त्याना त्याच इस्तित साध्य करता आल नाही.
ां
े
ू
ां
ां
आता मारकडा नदीछॎया काठान नहान पासन पावटा सावहब पयत या डोांगराळ
ू
ां
े
भागातन पक्का रस्ता तयार करण्यात आला आह. मारकडा नदीचा काठ ते
े
ां
ां
े
ु
े
े
लोहगढ वकल्ल्याची तटबदी दरयॎयानछॎया प्रदशात काटरी झाड झुडप, वनवडग,
े
े
ु
ू
ु
बाभळ, उप-उष्णप्रदशीय गवत, दलदलीची करण इत्यादी वनस्पतीांनी यक्त
ां
े
े
ां
घनदाट जगल आह. अशा प्रकार मारकडा नदी ते लोहगढ वकल्ल्याछॎया
ां
े
ु
ु
ा
ां
तटबदी दरयॎयान घनदाट दगम जगल होत, व ज्या थोड्ा जागा जरा कमकवत
ां
ै
े
ां
ू
ां
े
ां
े
ू
होत्या तथ बणजारा शीख सऩॎयान खदक खणन वकवा तटबदी बाधन त्या
ू
े
े
े
ा
े
े
ू
जागाही मजबत कऱून ठवल्या होत्या, जण कऱून शत्र या मागान यण्याचा
ां
ववचारही करणार नाही. या घनदाट जगलाचा उपयोग बणजारा शीख सैऩॎय
ू
ू
े
े
े
े
लपण्याकररता दखील करत अस. समजा शत्रन इथन हल्ला कलाच तर त्यावर
े
ां
े
ां
अचानक हल्ला कऱून त्याची भबरी उडववता यई. वशखानी मोठ्या लढ्याछॎया
ु
े
े
े
ै
े
े
े
ां
दृष्टीन वकती तयारी कली आह याचा अदाज मघल सऩॎयाला यण कवळ अशक्
े
े
ां
े
े
े
े
े
े
होत. तथ जे अनक छोट प्रवाह आहत ज्याना खोळी (छोट झर, ओहळ)
े
ू
ु
े
अस यॎहणतात, (हरीपर खोळी, लोहगढ खोळी) हे पढ जाऊन सोम नदीत
ू
ववलीन होत वतला मध्यम नदीत बदलन टाकतात.
े
े
वकल्ल्याछॎया दवक्षण भागात आणखी एक नदी आह, वतच नाव बोली
ां
ू
े
नदी. वहचा उगम डाबरछॎया डोांगराळ प्रदशात होत असन उगमानतर दहा
े
ां
वकलोमीटर डोांगराळ भागात वफऱून ती पठारावर येते. ही हगामी नदी आह,
े
ू
े
पावसाळ्यात जोरदार वाहत आवण डोांगराळ प्रदशातील वाळ पात्रात वाऺून
ु
ू
े
े
े
आणत. या वाळमध्य सोऩॎयाच कण असतात. आजही यमना नगर वजळॎहा
े
े
े
े
े
प्रशासन सोऩॎयाच कण गोळा करण्याकररता या नदीच वकनार भाडपटटयान
े
े
े
े
दत. नदीछॎया टकडीकडील भागाला अगदी तीव्र उतार आह आवण या
ु
े
ां
ू
ां
ां
उताराछॎया काही कमकवत वठकाणी खदक खणन मोचबदी, बदोबस्त पक्का
े
े
े
कला जायचा. इतरही खोळी (प्रवाह) आहत जस की नागली खोळी, वजचा
ू
े
ु
प्रवाह पढ जाऊन मोठा प्रवाह होतो आवण तो पाथरला नदी यॎहणन ओळखला
े
े
जातो. पावसाळ्यामध्य या नदीचा प्रवाह अगदी वगात असतो. (साधारण
े
ा
ां
३०००० सीसी पाणी प्रवतसकद इतका पाण्याचा उत्सग असतो.)
22
