Page 107 - Untitled-1
P. 107
ु
े
े
ां
ां
े
ै
(मस्तिम) योध्दयाछॎया तलवारीांच भक्ष् ठरल. जत्याछॎया सऩॎयातील वफरोझ शाह
े
े
े
ु
मवाटीचा भाचा मारला गला आवण त्याचा (मवाटीचा) मलगा जखमी झाला.”
ै
े
ां
े
े
त्याच वळी बादशहाने त्याछॎया सऩॎयाची सहा गटामध्य ववभागणी कली
े
े
ृ
े
ु
ै
े
ां
: राजपत्र रफीउशानकड एकतीस हजार सऩॎयाच नतत्व होत; त्याला बक्षी-
े
ु
ां
ु
े
े
े
उल-मल्क झुिीकार खानाच सहाय्य होत. इतर तीन राजपत्राकड प्रत्यकी
ु
ां
े
ै
ै
े
े
एकरा हजार सऩॎय होत. खान खानान मनम खानाकड सुध्दा अकरा हजाराच
े
ृ
ां
े
ै
े
े
े
ै
सऩॎय होत. सहाव्या ववभागामध्य सात हजार सऩॎय होत, ज्याच नतत्व महाबत
३८
े
ू
ुां
ां
े
ु
े
खान (खान कहानचा मलगा) याछॎयाकड होत. वहद राजा छत्रसाल बदला
े
ै
ृ
े
े
ुां
े
े
े
आवण उदीत बदलाछॎया नतत्वातील सऩॎय दखील शाही फौजला यऊन वमळाल.
ू
३९
े
ै
े
े
ू
यॎहणजच साधारण लाखभराच मजबत सऩॎय लोहगढावर चालन जात होत.
े
या वठकाणी त्यान रुस्तम वदल खान आवण रफी-अस-शान यास
ां
ां
े
े
लोहगढ वकल्ल्याछॎया तटबदीच तपशील आणण्यास सावगतल. मोहम्मद कावसम
ै
े
ां
े
ां
ां
ां
े
ां
औरगाबादी याछॎयामत बदावसग याछॎयाकड दखील साधारण दीड लाख सऩॎय
ै
े
े
ु
े
े
ै
ू
े
े
होत, यॎहणजच मघल सऩॎयाइतकच सऩॎय होत. यथ बहादर शहाला खबर
ु
ै
ां
ां
ू
वमळाली की वशखाववरोधात लढताना मघल सऩॎयाची खप मोठी हानी झाली
े
े
े
े
ू
े
ै
ां
े
े
े
ां
आह, खप मोठया सख्यन सऩॎय मारल गल आह. बादशहाला सागण्यात आल
ू
े
ू
ां
ां
की बदावसग खप मोठा प्रभावी जादगार आह. तो बांदुकीछॎया गोळीची वदशाच
ां
ू
ां
बदलन टाकतो आवण त्याछॎया पावठराख्यावर बाणाचा आवण भाल्याचा प्रभाव
ां
फारच कमी प्रमाणात होतो.” हे ऐकल्यावर बादशहा चागलाच घाबरला आवण
ां
ू
े
े
वनराश झाला आवण त्यान आज्ञा कल्या की कोणाही वहदला त्याछॎया तळाछॎया
ू
ां
े
जवळपासही वफरक द्यायच नाही. त्याछॎयावर वशखाचा असा काही प्रभाव पडला
े
ै
होता, आवण तो इतका वबथरला होता की त्यान त्याछॎयाच सऩॎयातील त्याछॎया
ां
े
े
ां
े
ू
ू
ा
वनष्ठावत वहद सनापतीांना त्याछॎया जवळपासही वफरक द्यायच नाही अस फमान
े
काढल. तो इतका वबथरला होता की आता तो त्याछॎया स्वत:छॎया वनष्ठावान
ु
ै
े
े
ू
मघल सऩॎयालाही घाबऱू लागला. त्यान त्याची छावणी लढाईछॎया क्षत्रापासन
े
ू
े
ैं
ा
े
े
हलववण्याचा वनणय घतला आवण क्वमपर यथ त्याची छावणी हलववली, यॎहणजच
ां
ू
लोहगढापासन १२ कोस (साधारण ३८ वकलोमीटर वर) अतरावर. शाही
े
४०
े
ां
फौजसोबत असणारा हादी कामवार खान वलवहतो, “मी पावहल की उटावर
े
े
ां
े
ू
े
ा
ै
े
े
बसलल राजपत सऩॎय सव भागात उपस्तस्थत होत, ते हजारोांछॎया सख्यन होत,
े
े
ु
े
े
पण बादशहासोबत कवळ त्याच चार मलग आवण काही दरबारीच होत.”
ू
ां
ा
याचा अथ असा होतो की राजपत शासक कोणात्याही अवप्रय प्रसगाला तोांड
े
े
ा
े
ू
ु
दण्याकररता पणत: तयार होत आवण जर बादशहाने एक जरी चकीच पाऊल
े
ु
े
ां
े
ां
ू
टाकल तरी त्याला सुध्दा त्यानी सपवन टाकल असत. वनवितच मघल वनराश
ै
ां
ां
े
े
े
झाल होत कारण वशखानी त्याछॎया सऩॎयाची मोठया प्रमाणात कत्तल कली होती.
ां
ै
े
ां
ु
े
ां
े
ां
बदावसगाछॎया सोबतच शीख सवनक अत्यत प्ररीत होत आवण मघलाचा सामना
े
े
ू
ां
आवण प्रवतकार करण्यास अगदी तयार होत. ५२ गढ्यामधन मोठ्या उत्साहान,
े
ां
ां
े
े
ा
वीरश्री अगात सचारल्यासारख ते बाहर पडत आवण “फतह दशन’ आवण
े
ु
ा
“सच्चा पादशाहा” छॎया गजना करत आवण स्वत:ला मघल सेना आवण तोफछॎया
े
े
े
ू
ु
े
ु
ु
ू
ां
माऱ्यापढ खशाल झोकन दत. बादशाही फौजछॎया मोचबदीवर ते तटन पडत
84
