Page 106 - Untitled-1
P. 106
े
े
े
ां
ू
लढाईच क्षत्र, लोहगढाछॎया दवक्षणबाजला होत, हा भाग उचसखल
े
ू
े
े
तर होताच पण घनदाट अरण्याचा दखील होता आवण यथन लोहगढाकड
ा
ु
े
ां
ां
जाणाऱ्या मागावर ५२ गढया उभारण्यात आलल्या होत्या, या गढयावर बदकी
ु
े
े
े
ु
े
ां
े
े
आवण रक्षक ठवण्यात आलल होत. यामळच मघलाना सदौराला सुध्दा वढा
े
े
े
े
दऊन बसण शक् झाल नाही तव्हा लोहगढाचा ववचारच करायला नको.
ु
ां
े
े
ा
ां
े
े
मघलाना त्याची वढा दऊन बसण्याची सवात महत्वाची रणवनतीच यथ राबववता
ु
ां
े
आली नाही. प्रदशाचा ववस्तार पाहता रसद परवठा बद करण्याची रणवनती
ु
ां
ां
े
े
े
दखील कामी आली नाही. बणजारा वशखाछॎया रसद परवठयावर बधन आणण
े
ै
ां
े
े
े
ां
त्याना शक्च झाल नाही, यथ ही त्याना अपयशच आल. वशख सऩॎयाला
े
ु
े
े
ु
वळछॎयावळी योग्य प्रमाणात आवश्यक तो रसद परवठा होत रावहला. त्यामळच
ां
े
े
ां
े
ु
ां
रसद सपल्यान जरीस यऊन वशखानी मघलाना शरण जाण्याचा प्रश्न कधीच
े
े
ु
उद्भवला नाही. लोहगढ वकल्ल्यामध्य मोठ मोठ्या गोदामामध्य ववपल प्रमाणात
ु
े
े
धनधाऩॎयाचा साठा कऱून ठवलला होता.जास्तीत जास्त सववधाही कऱून
े
े
े
े
ठवण्यात आल्या होत्या. भल मोठ युध्द करायला लागल या ववचारानेच फार
ू
ू
पवीपासन ही तयारी व व्यवस्था करण्यात आली होती. याउपर लोहगढ
े
े
ा
े
े
ु
वकल्ल्याछॎया उत्तरकडील गप्त मागान लोहगढामध्य सातत्यान जीवनावश्यक
ु
े
ां
ु
ां
ु
ूां
ां
वस्तचा परवठा सरुच होता. या वकल्ल्याच बाधकाम करत असताना मघलाछॎया
े
ां
ां
ां
ु
े
वढा दऊन बसण्याछॎया तत्राचा चागलाच ववचार शीख गरुनी आवण भाई लखी
ू
े
े
े
ां
ां
े
े
ां
राय बणजारा यानी कलला असल्याच वदसन यत. प्रचड सख्याबळ असूनही
े
ु
े
ां
ां
ां
ां
ां
मघलाकड वशखावर आवण त्याछॎया सरक्षण यत्रणवर हल्ला करण्याची कोणतीही
े
ू
ू
े
ां
े
े
योजना वकवा धोरण नव्हत. तसच या घनदाट अरण्यातन आगकच करणही
े
े
े
े
ां
सोप नव्हत. त्यातच गवनमीकाव्या मध्य शीख अगदी पारगत होत, या घनदाट
े
ा
ै
ै
ु
अरण्याचा व नसवगक पररस्तस्थतीचा शीख सऩॎयाला फायदाच होत होता. यामळ
ा
े
े
ु
त्यावळीची जगातील सवात बलाढ्य सना हतबल झाली होती. मघल बादशहाला
ू
े
ू
पररस्तस्थती समजण्यात अपयश आल आवण हळ हळ तो त्याचा आत्मववश्र्वास
ू
गमाव लागला.
े
ां
े
ृ
वफरोझ खान मवाटी आवण रुस्तम वदल खान याछॎया नतत्वात शाही
ू
े
े
े
े
े
े
े
े
फौजन आगकच कल. ती सदौरा यथ पोहोचली आवण तथील वकल्ल्याला
े
े
े
ें
वढा दऊन बसली. २४ नोव्हबर रोजी वकल्ल्याछॎया बाहर शाही फौज आवण
ुां
े
े
ां
वशखामध्य तबळ युध्द झाल.
ां
े
े
कामवार खानछॎया मत, ज्यान ही लढाई स्वत:छॎया डोळ्यानी
ु
े
े
ां
पावहल्याचा दावा कला आह तो यॎहणतो, “हा ववनम्र बदा राजपत्र रावफशानछॎया
े
ै
ु
ु
ां
सऩॎयाछॎया तकडीत होता. मी माझ्या स्वत:छॎया डोळ्यानी पावहल की त्या दष्ट
ै
ां
ां
े
लोकापकी प्रत्यक जण उडया माऱून शाही फौजासोबत लढत होता; आवण
ां
ा
े
े
े
े
े
ा
ा
महान शौयाच प्रदशन कऱून पववत्र सनछॎया वनदयी तलवारीन त्याच कल्याण
े
े
े
े
े
े
होत होत (मारल जात होत). यावळी शाही फौजन आवण काही प्रवसध्द
ा
ूां
ां
े
े
ां
े
े
े
उमरावाछॎया फौजन त्याना सव बाजनी घरल. तसच रुस्तम आवण
े
े
े
ा
े
ां
े
इसफनदायारनी (हे दोन महान योध्द अस लढल होत की त्याछॎया शौयाच
े
ां
े
े
ु
दाखल वदल जातात.) त्याछॎया पक्षाही पढची कामवगरी कऱून दाखववली.
ां
े
े
साधारण दोन अडीच हजार तत्वहीन माणस त्याछॎया (शीख) नत्यासहीत शूर
83
