Page 101 - Untitled-1
P. 101

ां
                                             े
                                                        े
               या दरयॎयान वशखाववरोधातील रणवनतीमध्य वफरोझ खान मवाटी आवण
                                          े
                                              े
                                    े
                            ां
        सय्यद वाजी- उद-वद्दन याछॎयात मतभद झाल. मवाटी काही ऐकत नव्हता
                        ां
                     ां
                                                    े
             े
                                           े
                                     े
           ु
                                            ू
        त्यामळ सय्यद प्रचड सतापला आवण त्यान मोवहमतन माघार घतली. बादशहाला
                                                                े
                           े
        हे समजल्या बरोबर त्यान सय्यद वाजी-उद-वद्दनची मनसब कमी करण्याच
                                     ां
                             ु
                               ा
                 े
                                            ां
           े
        आदश वदल आवण त्याछॎया गज बरदाराना (राजदडावधकारी) दरबारात हजर
                               े
             े
                  ा
                     े
        होण्याच फमान दण्यास पाठववल.
                                                             ां
                                      े
                                                          ां
                                                   े
                                         ा
                  ु
                                                                े
                         ू
                             े
                   े
               यमनछॎया वत्रभज प्रदशात आपल वचस्व स्थावपत कल्यावर बदावसगान
                              े
                                                           ां
                                               ां
                    े
                   े
                                                               ां
                                     ां
         ां
                           ु
        पजाबछॎया वदशन प्रवास सरु कला. त्यानी वबनोद वसग आवण राम वसग यास
                                                  े
                                              ू
                                                       े
                                                              ां
                                                          ां
                               े
                                        ु
                                         े
        पावनपत आवण त्रावडी ताब्यात घण्याकररता पढ पाठवन वदल. त्यान (बदावसग)
                                                       ुां
                                 ु
                                        ां
                         ां
                                                   ू
                                                     ु
                     े
               ां
        मालवा प्रात फतह वसग आवण गरुबक्ष वसग (भाई भगत कटब), वत्रलोक
                   ां
                         ा
          ां
                                        ां
                                                      ां
        वसग, राम वसग (सव पररवार) परम वसघ आवण धरम वसग (भाई रुपा
                                                      े
                                                े
                 ां
                         ू
                   े
        पररवार) याकड सोपवन ते स्वत: लोहगढ वकल्ल्याकड वनघाल.
                     ु
                                                               ां
                                              ां
                                       ां
               खास मघल आवण अफगाण लोकाकररता पजाबातील पररस्तस्थती अत्यत
                                        ां
                                              ां
                                                               े
                             ु
                                                           े
                               ां
                                                         े
        भयभीत  करणारी  होती.  मघलाचे  पाच  प्रात  वशखानी  ताब्यात  घतल  होत.
                             ां
                              े
                                                       े
                                                     े
                                                                े
                                                               ां
                                        े
                                   ा
                                                  े
                                            ा
               ू
                       ां
        वदल्लीपासन लाहोरपयत वशखाचच वचस्व होत. पवतीय प्रदशान दखील वशखाच
                                                      े
                        े
                      े
                            े
                                                         ु
           ा
        सावभौमत्व माऩॎय कल होत. मोहम्मद हशीम खाफी खान यान (मन्तख्वाब-
                                     ु
                              े
                                               े
             ु
                                                 े
                                             े
                                                     े
                                 ा
                    े
        अल-लबाब मध्य) पररस्तस्थतीच वणन पढील प्रमाण कल आह.
                   े
                  े
                                                     े
               “यथ, राजधानी शहाजहानबाद (वदल्ली) छॎया आधीच दोन एक तळ
                                     े
                          ां
                                                              ां
                                                   े
                                             ु
                      े
                                ा
        आवण लाहोरछॎया क्षत्रापयतची सव नगर आवण प्रमख शहर नापाक वशखानी
                             े
                ु
                                      ां
                   ू
                                                      े
                                                    े
                      ु
        पायदळी तडवन लटली आहत. कावफराछॎया भीर्ण हल्ल्यान यथील जग (तो
                                  े
                                                             ां
                                                  ां
                                                        ु
                             े
        भाग) उध्वस्त कऱून टाकल आह आवण अगवणत लोकाना (मसलमानाना)
                                                     े
                             े
                                        ु
                         े
                    े
                                  ा
                                                          ा
        हौतात्म् पत्कराव लागल आह. सवावधक नकसान सदौरा तसच कनाल आवण
                                   े
                                        े
                                                              ां
                     े
                                         े
                        ां
                              े
                                                    े
        जवळपासछॎया  खडयाचे  झाल  आह.  जथ  अगवणत  सनापतीांनी  त्याछॎया
                           े
                                         े
                               ृ
                                             े
                                       े
        सहकाऱ्यासोबत हौतात्म्ाच अमत प्राशन कल आह.”
                                        ू
                                                         े
                २८ ऑगस्ट १७१० रोजी, बहादर शहाछॎया दरबारामध्य,  बातमी
                                   े
                े
                                                  े
                                                         ां
                                                              ु
                                              े
                           ू
        वाचणाऱ्यान एक पत्र वाचन दाखववल. त्यात यॎहटल होत, “सरवहदछॎया गप्त
                           े
                                        ां
                                                         ू
                                   ां
                                            े
        खवजऩॎयाबद्दल काय बोलाव! सावकारानी सावगतल की दोआब मधनही काही
         ै
           े
                                    े
               े
                                  ै
                       े
                                       ू
        पस आल नाहीत. कवळ खालसा पस वसल करतात आवण गाडया भरभऱून
                                                 ां
                                             ां
                                         े
         ै
                                          े
        पसा डाबरला (लोहगढ) पाठववला जातो, जथ त्यानी त्याची राजधानी स्थावपत
                                                        े
                े
                                                   ां
                                ां
         े
                    े
        कली आह. एक वदवशी तर त्यानी ३०० गाडया भऱून सपत्ती नली. लाहोर
          ां
                                         े
                                      ू
                                ां
               े
        पयत अस कोणीही नाही जे त्याना अडव शकल.” २४
                                                                ू
                                      े
                                                  े
                                                               ां
                                                    े
                                           ा
                                                            ा
               २९ ऑगस्ट रोजी बादशहाने नव फमान जारी कल, त्यात सव वहद
                                                           े
                                                       ां
               ां
                                 ू
        अवधकाऱ्याना आपापली दाढी काढन दरबारात हजर होण्यास सावगतल. ज्या
                                    ू
           ू
          ां
                                               ां
                                                   ां
                   ां
                                                       े
        वहद अवधकाऱ्यानी तात्काळ दाढी काढन टाकली त्याना अगरख आवण मोती
         े
                 े
        दण्यात आल. २५
                   े
                                       ां
                       े
                                           ां
                    े
                             ू
               या वळपावतो बहादर शहा वशखाना चागलाच घाबरला होता. त्याछॎया
                               ु
                                                            ां
                                                  ा
                                                    ृ
                े
                                                         ां
        डोक्ात कवळ एकच ववचार सरु होता आवण त्याछॎया सव कती बदावसगाछॎया
                                            े
                                                     ां
                                    ू
                                                              ां
                                        े
        ववरोधात एकवटल्या होत्या. तो वदवसातन अनक वळा दरबा-यासोबत वशखाछॎया
                                      े
                                                          े
                                              ें
        वाढत्या  प्रभावाबाबत  खलबत  करत  अस.  २९  सप्टबर  रोजी  त्यान  महाबत
                                   78
   96   97   98   99   100   101   102   103   104   105   106