Page 112 - Untitled-1
P. 112
ां
े
े
े
त्या वजल्ह्यातील जवमनदाराकड घऊन जात आहत. बादशहाने या बाबतीत
े
े
े
े
तपास करण्याच आवण आवश्यक ती कारवाई करण्याच आदश वदल
े
४५
आहत.”
लोहगढावरील पाणी व्यवस्थापन
ां
युध्दकालावधी मध्ये पाणी हे अत्यत महत्वाची आवण आवश्यक बाब
े
ां
े
होती आवण पाण्याचा एकमव हॎथॎरोत यॎहणज वववहरी होत्या. या वववहरी वशखाछॎया
ां
े
ां
ु
ै
ु
े
गढयाछॎया आत होत्या, त्यामळ मघल सऩॎयाला पाणी वमळत नव्हत. गढ्याछॎया
े
ु
े
ां
ै
ु
बाहरील वववहरीांछॎया पाण्यात ववर् टाकल्यामळ त्याछॎया पाण्याचाही मघल सऩॎयाला
े
े
वापर करण शक् नव्हत. सदौराछॎया जवळपासछॎया गावातील गावकरी गाव
े
े
ां
े
ू
े
ू
ू
सोडन वनघन गल पण जाण्याआधी त्यानीही वववहरीांमध्य ववर् टाकल. बहादर
े
ा
ा
ां
े
े
े
४६
शहान फमान काढल होत की कोणीही ते पाणी वापऱू नय. सव गढ्याचे
े
े
आपापसात व्यवस्तस्थत समन्वय असल्यान कोणत्याही एका गढीमध्य जर काही
े
ा
े
ू
े
कमतरता असल तर लागलीच ती इतर वठकाणाऺून पण करण्यात यत अस.
े
े
ू
े
े
ां
डोांगराळ भागात अनक वठकाणी धरण बाधन पाणी साठववण्यात आल होत,
े
े
ु
े
े
ु
े
तसच या क्षत्रामध्य पडणारा ववपल प्रमाणातील पाऊसामळ ते सातत्यान भरत
ु
े
ै
ु
असत. शीख सऩॎयातील सव्यवस्तस्थत समन्वय पाऺून मघल सनापतीांना धक्का
े
बसत अस.
लोहगढावर आक्रमण
ु
ां
(इवतहासकाराछॎया अहवालानसार)
ां
ु
ै
े
े
ां
ां
े
बहुताशी इवतहासकारानी वलवहल आह की मघल सऩॎयान वदनाक ३०
ें
े
ु
नोव्हबर १७१० रोजी लोहगढ वकल्ल्यास वढा वदला आवण अगदी दसऱ्याच
े
ां
ें
े
ां
वदवशी यॎहणज १ वडसबर १७१० रोजी वकल्ला ताब्यात घतला आवण बदावसग
े
ू
े
ू
ां
बहादर त्याछॎया वनवडक साथीदारासह वकल्ल्यातन नहानछॎया वदशन पसार झाला.
े
े
ां
ा
ू
े
ां
जवळ जवळ सव इवतहासकाराछॎया लखणीतन हे असच वकवा यासारखच
ू
े
ां
े
ां
े
े
वलखाण वदसन यत. वास्तवामध्य इवतहासकाराच काम स्वत:छॎया डोळ्यानी हे
ा
े
े
ां
े
युध्द पावहल आह असा दावा करणाऱ्या पवशयन लखकाछॎया वलखाणावर
े
ां
े
आधाररत आह. त्यानी (ववशर्त: खाफी खान आवण कामवर खान) युध्द
े
े
े
ां
े
े
े
े
े
स्वत:छॎया डोळ्यादखत झाल्याचा दावा कलला आह. त्यानी कलल या लढाईच
े
े
ा
वणन अस आह :
ू
ां
ें
ु
बधवार वदनाक २९ नोव्हबर १७१० रोजी बादशहा लोहगढापासन
ां
ां
े
ां
अगदी काही फलागाछॎया अतरावरील सोम नदीछॎया तीरावर वसलल्या कामपो
े
े
या गावी पोहोचला, पररस्तस्थतीच अवलोकन कऱून त्यान खान खानान आवण
े
े
ां
े
े
ां
ां
महाबत खान यास वशखाची टकडीवरील ठाणी ताब्यात घण्यास सावगतल. हच
े
े
ा
ां
े
आदश राजपुत्र रफीउशान यासही दण्यात आल. सव पररस्तस्थतीचा आढावा
े
े
े
े
ु
ें
ां
घतल्यानतर बादशाही फौजन ३० नोव्हबर १७१० रोजी पढील प्रमाण वकल्ल्यास
े
वढा वदला :
ां
ू
१. रफीउशान वकल्ल्यापासन साधारण एक वकलोमीटर अतरावर जागा
े
े
े
घईल आवण त्याला झुिीकार खानाच सहाय्य असल.
89
