Page 43 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 43
ੱ
ੱ
ੁ
(ੲ) ਮਨ ਦਾ ਰਬੀ ਅਨਭਵ (God in Mind) ਮਨ ਦੇ ਿਜਹਨ ਦਾ ਇਕਬਾਲ ਕਰਨ ਤ ਚੇਤਨ ਭਜਦਾ ਹੈ। ਉਹ
ੰ
ੂ
ੱ
ੰ
ਇਹ ਿਤਨ ਧਰਾਤਲ ਪਛਮੀ ਮਨਿਵਿਗਆਨੀ ਫਰਾਇਡ ਇਹਨ ਨ ਦੇਖ ਨਹ ਸਕਦਾ, ਸੋ ਇਹਨ ਦਾ ਦਮਨ
ੱ
ਅਨਸਾਰ ਿਤਨ ਪਰਤ ਰਾਹ ਜਾਣੇ ਪਛਾਣੇ ਜ ਦੇ ਹਨ। ਅਚੇਤਨ ਿਵਚ ਹੀ ਕਰ ਿਦਤਾ ਜ ਦਾ ਹੈ। ਿਫਰ ਅਵਚੇਤਨ
ੰ
ੱ
ੁ
ੱ
ਇਹ ਹਨ-ਇਦਮ (id), ਹ (Ego), ਪਰਾਹ ਇਹਨ ਨ ਚੇਤਨ ਿਵਚ ਆਉਣ ਤ ਰੋਕਣ ਦਾ ਜਤਨ
ੰ
ੂ
ੱ
ੱ
(Super Ego); ਇਹਨ ਿਤਨ ਪਰਤ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨਖੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਦਿਮਤ ਇਛਾਵ ਕਈ ਅਿਸਧੇ
ੁ
ੰ
ੱ
ੰ
ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੀ ਿਸਰਜਣਾ ਹੁਦੀ ਹੈ। ਫਰਾਇਡ ਨ ਇਨ ਤਰੀਿਕਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੂਰਤੀ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦੀਆਂ
ੇ
ੱ
ਿਤਨ ਪਰਤ ਤ ਪਿਹਲ ਮਨਖੀ ਮਨ ਦਾ ਿਵ ਲ ਣ ਹਨ। ਇਹਨ ਅਿਸਧੀਆਂ ਿਵਧੀਆਂ ਿਵਚ ਸੁਪਨ ਵੀ
ੁ
ੰ
ੱ
ੱ
2
ੰ
ਿਤਨ ਭਾਗ ਚੇਤਨ', ਅਵਚੇਤਨ' ਅਤੇ ਅਚੇਤਨ ਨਾਲ ਾਿਮਲ ਹਨ ਤੇ ਮਨਰੋਗ ਦੇ ਿਚਹਨ ਵੀ।"
ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ ਮਨ ਦੇ ਇਦਮ ਭਾਗ ਦਾ ਮੂਲ ਸੁਭਾਅ
ੁ
ੱ
ੱ
ੱ
ਚੇਤਨ ਮਨ ਮਨਖੀ ਮਨ ਦਾ ਉਹ ਮਹਤਵਪੂਰਣ ੈਤਾਨੀਅਤ ਵਾਲਾ ਹੁਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਨ ਦਾ ਪ ਮੁਖ ਭਾਗ ਹੈ,
ੰ
ੰ
ਭਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਜਾਿਗ ਤ ਅਵਸਥਾ ਿਵਚ ਿਨਰਤਰ ਪ ਵਾਹ ਿਜਸ ਿਵਚ ਮਨਖ ਦੀਆਂ ਪ ਾਰਿਭਕ ਉਮਗ , ਕਲਪਨਾਵ
ੱ
ੱ
ੁ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੁ
ੱ
ੰ
ਵ ਗ ਚਲਦਾ ਰਿਹਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਚੇਤ ਰੂਪ ਿਵਚ ਮਨਖੀ ਤੇ ਪ ਬਲ ਇਛਾਵ ਿਨਵਾਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ
ੱ
ੰ
ੇ
ੰ
ੰ
ਸੋਚ, ਿਕ ਆ ੀਲਤਾ ਤੇ ਭਾਵਨਾਵ ਨਾਲ ਅਤਰ-ਸਬਿਧਤ ਅਿਤ ਪਤ ਇਛਾਵ ਉਬਲ ਪਾਣੀ ਵ ਗ ਖੌਲਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ
ੱ
ਹੋ ਕੇ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਨ ਦਾ ਅਿਤ ਛੋਟਾ ਭਾਗ ਹੈ, ਬਾਹਰ ਿਨਕਲਣ ਲਈ ਰਾਹ ਲਭਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੂਲ ਰੂਪ
ੱ
ੱ
ੱ
ਜੋ ਮਨ ਦਾ ਲਗਭਗ ਦਸਵ ਿਹਸਾ ਹੀ ਹੁਦਾ ਹੈ। ਿਵਚ ਇਦਮ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਅਮੋੜ, ਅਖੜ, ਚਲਾਕ ਤੇ ਤੇਜ਼
ੰ
ਇਸੇ ਤਰ ਅਵਚੇਤਨ ਜ ਅਰਧ-ਚੇਤਨ, ਚੇਤਨ ਹੁਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਖੁ ੀ ਦੀ ਪ ਾਪਤੀ ਦੇ ਿਸਧ ਤ ਪਰ
ੰ
ਅਤੇ ਅਚੇਤਨ ਿਵਚਕਾਰ ਇਕ ਛੋਟੀ ਤਿਹ ਵ ਗ ਹੁਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਦਾ ਹਉ ਭਾਗ ਇਕ ਸ ਸਰ ਦੇ ਰੂਪ
ੱ
ੱ
ੰ
ਇਹ ਪਰਤ ਵਰਤਮਾਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤ ਨਹ ਰਖਦੀ, ਿਵਚ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਿਤ ਪਤ ਤੇ ਪ ੂਪਣੇ ਵਾਲੀਆਂ
ੱ
ੱ
ਪਰ ਥੋੜ ੇ ਹੀ ਯਤਨ ਤੇ ਦਬਾਉ ਨਾਲ ਚੇਤਨ ਹੋ ਜ ਦੀ ਹੈ। ਇਛਾਵ ਨ ਬੈਰੀਅਰ ਬਣ ਕੇ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਪਰਹ ਭਾਗ
ੂ
ੱ
ੰ
ੱ
ੁ
ੱ
ੱ
ੱ
ਇਹ ਅਵਚੇਤਨ ਅਿਤ ਪਤ ਤੇ ਦਬੀਆਂ-ਘੁਟੀਆਂ ਇਛਾਵ ਮਨਖੀ ਮਨ ਿਵਚ ਨਿਤਕ ਮੁਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ੱ
ੁ
ੂ
ੰ
ੱ
ੱ
ਨ ਚੇਤਨ ਿਵਚ ਜਾਣ ਤ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬੈਰੀਅਰ (ਰੋਕ) ਦਾ ਇਸ ਭਾਗ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨਖੀ ਮਨ ਧਾਰਿਮਕ ਤੇ
ਵੀ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਿਧਆਤਿਮਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਜਾਿਗ ਤ ਹੁਦਾ ਹੈ ਤੇ ਿਸਮਰਨ
ੰ
ੁ
ੱ
ੁ
ਤੀਸਰਾ ਭਾਗ ਅਚੇਤਨ ਮਨਖੀ ਮਨ ਦਾ ਸਭ ਤ ਸਾਧਨਾ ਰਾਹ ਪ ਭੂ ਅਨਭਵ ਤੇ ਿਲਵਲੀਨਤਾ ਪ ਾਪਤ
ਵਡਾ ਭਾਗ ਹੈ। ਫਰਾਇਡ ਨ ਆਪਣੇ ਮਨਿਵ ਲ ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ੇ
ੱ
ੁ
ੱ
ੱ
ਿਸਧ ਤ ਿਵਚ ਅਚੇਤਨ ਦੇ ਕਾਰਜ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ ਯੋਜਨ ਪਰ ਵਰਿਣਤ ਿਵਆਿਖਆ ਮਨਖੀ ਮਨ ਦੇ
ੰ
ਬਾਰੇ ਲਮਾ ਸਮ ਖੋਜ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਿਕ ਆ ੀਲਤਾ ਬਾਰੇ ਮੂਲ ਸੁਭਾਅ, ਇਸਦੇ ਤਤ ਦੀ ਕਾਰਜ ੈਲੀ ਬਾਰੇ
ੱ
ਜਾਣੂ ਕਰਾਇਆ ਹੈ। ਡਾ. ਜਸਵਤ ਿਸਘ ਨਕੀ ਇਸ ਸਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਿਵਚਲਾ ਪ ਵਚਨ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ਿਵਚ ਿਲਖਦੇ ਹਨ: ਦੋਹਰੀ ਪ ਿਕ ਤੀ ਵਾਲਾ ਹੁਦਾ ਹੈ।
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
“ਅਚੇਤਨ ਹੀ ਮਾਨਿਸਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੂਲਧਾਰ ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਪਖ ਸਸਾਰੀ ਤੇ ਦੂਸਰਾ
ੂ
ੰ
ੱ
ੰ
ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਬਹੁਤ ਿਵ ਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਗ ਿਵਚ ਅਿਧਆਤਮਕ ਸਚਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਮਨਖੀ ਮਨ ਨ ਿਸਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ
ੱ
ੁ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ਸਾਡੀਆਂ ਐਸੀਆਂ ਇਛਾਵ ਦਿਮਤ ਪਈਆਂ ਹੁਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਬਿਧਤ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੋਧਨ ਤੇ ਉਚਾਰ ਰਾਹ ਗੁਰੂ
ੰ
ਮਈ - 2022 41
