Page 48 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 48
ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਅਤੇ ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ ਸਮ-ਸਾਿਮਅਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ
ੰ
ੰ
ਨਿਰਦਰ ਪਾਲ ਿਸਘ
ੰ
ੰ
ਸਸਾਰੀਕਰਨ ਜ ਿਵ ਵੀਕਰਨ, ਿਜਸਦੀ ਵਕਾਲਤ ਿਵਸ਼ਵੀਕਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ੋ
ੌ
ਗਲਬਲੀਕਰਨ (ਸਰਬ ਿਵਆਪਕਤਾ) ਕਮ ਤਰੀ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਅਤੇ ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦੋਵ ਨਾਲ-ਨਾਲ
ੱ
ੰ
ਿਮਲਾਪ ਦਾ ਇਕ ਸਕਲਪ ਹੈ ਜੋ ਦੁਿਨਆਵੀ ਿਖ਼ਆਲ , ਚਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ ਿਕ ਆ ਤਿਹਤ ਦੂਜੇ ਦੇ ਪਰ
ਪੈਦਾਵਾਰ , ਿਵਚਾਰ ਅਤੇ ਸਿਭਆਚਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਸ ਸਿਕ ਿਤਕ ਹਮਲਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਖ਼ਾਸ
ਪਿਹਲੂਆਂ ਦੀ ਅਦਲਾ-ਬਦਲੀ ਸਦਕਾ ਠਦਾ ਹੈ। ਸ ਸਿਕ ਿਤਕ ਉਪਰਾਲਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜ ਦਾ ਹੈ ਿਕ ਿਕ ਭਾ ਾ
ਇਸ ਸਕਲਪ ਿਵਚ ਸਸਾਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਅਤੇ ਸੰਸਿਕ ਤੀ ਲਗਭਗ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਬਦ ਹਨ।
ੰ
ੰ
ੱ
ਭੂ-ਮਡਲੀਕਰਨ ਆਿਦ ਪਦ ਦੀ ਵਰਤੋ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜ ਦੀ ਪਜਾਬੀ ਸਸਿਕ ਤੀ ਦਾ ਸਭ ਤ ਵਡਾ ਸਰੋਤ, ਪ ਮਾਣ ਅਤੇ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਿਮਆਂ ਦਾ ਅਧਾ-ਬਹੁ-ਚਰਿਚਤ ਲਛਣ ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਿਕ
ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ ਿਜਸਨ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਿਵਚ ਿਜਵ ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦੀ ਇਸ ਪ ਿਕ ਆ ਿਵਚ ਪਜਾਬੀਆਂ ਦੀ
ੰ
ੱ
ਖੇਤ, ਉਦਯੋਗ, ਿਸਹਤ ਤੇ ਿਸਿਖਆ, ਰਾਜਨੀਤੀ, ਸਮਾਜ, ਮਾਨਿਸਕਤਾ ਪਰ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
ਸੂਚਨਾ ਤੇ ਸਚਾਰ ਕਲਾਵ ਅਤੇ ਿਚਤਨ ਨ ਵੀ ਪ ਭਾਿਵਤ ਪਰ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋਣ ਦੇ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦੀ
ੰ
ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ ਿਕ ਆ ੁਰੂ ਹੁਦੀ ਹੈ।
ੰ
ੰ
ੱ
ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਅਜੋਕੇ ਸਮ ਦਾ ਸਭ ਤ ਵਧ ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦਾ ਦੌਰ ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ ਦੀ
ਜਿਟਲ ਅਤੇ ਿਵਵਾਿਦਤ ਸਕਲਪ ਹੈ। ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਿਵਆਕਰਣ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਅਗਰੇਜ਼ ਿਵਦਵਾਨ ਵਲ ਹੋਣ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ੂ
ੂ
ੰ
ਸਕਲਪ ਨ ਿਨ ਜੀਕਰਨ, ਉਦਾਰੀਕਰਨ, ਪੂਜੀਵਾਦ, ਨਾਲ ੁਰੂ ਹੁਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨ ਅਸ ਬਾਈਬਲ ਦਾ ਪਜਾਬੀ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੁ
ਉਤਰ ਪੂਜੀਵਾਦ, ਬਸਤੀਵਾਦ ਅਤੇ ਉਤਰ ਬਸਤੀਵਾਦ ਦੇ ਅਨਵਾਦ ਦੇ ਕਾਰਜ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹ । ਇਹ
ਸਕਲਪ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵੀ ਵੇਿਖਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਜ ਭਾ ਾਈ ਉਦਾਰਤਾ ਕਾਰਨ ਜ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜ
ੰ
ੰ
ੰ
ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਿਵਚ ਕੇਵਲ ਪੂਜੀ ਦਾ ਵੀ ਨਹ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਗ ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ ਪਰ ਕਬਜ਼ਾ
ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਨਹ ਹੋ ਿਰਹਾ ਸਗ ਨਿਤਕਤਾ, ਸਾਿਹਤ, ਜਮਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਸਿਭਆਚਾਰ ਅਤੇ ਭਾ ਾਵ ਵੀ ਪ ਿਕ ਆ ਿਵਚ ਗੁਜਰ ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦੀ ਪ ਿਕ ਆ ਿਜਥੇ ਆਰਿਥਕ,
ੱ
ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਦਾ ਬਸਤੀਵਾਦ ਅਤੇ ਉਤਰ- ਰਾਜਨੀਿਤਕ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਪ ਿਕ ਆ ਹੈ ਥੇ
ਬਸਤੀਵਾਦ ਨਾਲ ਵੀ ਗੂੜ ਾ ਸਬਧ ਹੈ। ਇਹ ਸ ਸਿਕ ਿਤਕ ਅਤੇ ਭਾ ਾਈ ਅਯਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਪੂਰੀ
ੰ
ੰ
ੰ
ੈ
ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਪੁਰਾਣੇ ਸਾਮਰਾਜ ਤ ਿਭਨ ਇਕ ਤਰ ਲਸ ਹੈ। ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ ਅਤੇ ਿਵ ਵੀਕਰਨ ਿਵਚ
ੰ
ੰ
ਨਵ ਢਗ ਦਾ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਇਕ ਦਵਦ ਦਾ ਵੀ ਿਰ ਤਾ ਹੈ ਿਕ ਿਕ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾ ਾ ਅਤੇ
ੰ
ੰ
ਮੁਕਾਬਲ ਇਸਦੀ ਗਤੀ ਤੇਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਵਧ ਸਸਿਕ ਤੀ ਇਨੀ ਸੁਖਾਲੀ ਨ ਟ ਨਹ ਹੁਦੀ ਸਗ ਆਪਣਾ
ੰ
ੇ
ੱ
ੰ
ੱ
ਮਾਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਲੁਟ ਦੀ ਪ ਿਕ ਆ ਪਿਹਲ ਤ ਵਧ ਮੋੜਵ ਪ ਿਤਰੋਧ ਵੀ ਿਸਰਜਦੀ ਹੈ। ਪ ਤੂ ਿਵ ਵੀਕਰਨ
ੰ
ੱ
ੱ
ੂ
ੰ
ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਸਾਮਰਾਜੀ ਕਤੀਆਂ ਵਲ ਉਸਾਰੀਆਂ ਇਸ ਪ ਿਤਰੋਧ ਨ ਖੁਢਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਿਸਰਜਣ ਸਫ਼ਲਤਾ
ੰ
ਉਤਰ-ਬਸਤੀਆਂ ਿਵਚ ਰਿਹਣ ਵਾਲ ਲਕ ਦੇ ਿਦਮਾਗ ਨ ੂ ਨ ਨ ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਪ ਯਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਿਮਸਾਲ ਵਜ
ੰ
ੇ
ੂ
ੋ
ੰ
ੰ
ੰ
ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਿ ਹੀ ਸ ਸਿਕ ਤਕ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਹੈ ਬਗਾਲ ਿਵਚ ਰਿਹ ਿਰਹਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਗਲਾ ਭਾ ਾ ਦਾ
ਮਈ - 2022 46
