Page 36 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 36
ੇ
ੰ
ੱ
ੇ
ੇ
ੰ
ਇਨ ਤ ਕਰਵਾਏ ਜ ਦੇ ਸੀ ਉਨ ਦੇ ਬਦਲ ਇਨ ਨ ੂ ਪੀਲ, ਲਾਲ, ਕਾਲ, ਿਚਟੇ, ਹਰੇ ਿਜਹੇ ਬੁਿਨਆਦੀ ਰਗ ਤ
ੰ
ੰ
ੇ
ਹਾੜ ੀ/ਸਾਉਣੀ ਫਸਲ ਦੀ ਚੁਕਾਈ ਵੇਲ ਦਾਣੇ ਦੇ ਕੇ ਇਨ ਿਬਨ ਕੇਸਰੀ, ਕਪਾਹੀ, ਸਰਦਈ, ਅਗੂਰੀ, ਅਬਰੀ,
ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵ ਦਾ ਮੁਲ ਤਾਿਰਆ ਜ ਦਾ ਸੀ, ਕੋਈ ਨਕਦ ਕਥਈ, ਬਲਬਰੀ.......। ਇਸੇ ਤਰ ਰਗ ਦੀਆਂ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ੰ
ਅਦਾਇਗੀ ਨਹ ਸੀ ਕੀਤੀ ਜ ਦੀ। ਿਪਡ ਿਵਚ ਬਹੁਤੇ ਕਮ ਹਲਕੀਆਂ, ਗੂੜ ੀਆਂ ਤੇ ਸਿਫਆਨੀਆਂ ਭਾਹ ਦਰਸਾਉਣ
ੇ
ਿਜਣਸੀ ਵਟ ਦਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਿਸਰੇ ਚਾੜ ਲਏ ਜ ਦੇ ਸਨ। ਵਾਲ ਅਡਰੇ ਬਦ ਤ ਿਬਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੂੜ ੇ ਰਗ ਲਈ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
'ਲਗਰ' ਦੀ ਪ ਥਾ ਦੇ ਮਹਤਵ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਲਾਲ-ਸੂਹਾ, ਦੁਧ ਿਚਟਾ, ਪੀਲਾ-ਜ਼ਰਦ ਿਜਹੇ ਦੂਹਰੇ ਜੁਟ
ੱ
ੰ
ੱ
6
ੂ
ੰ
ਸਿਭਆਚਾਰਕ ਿਵ ੇ ਤਾ ਨ ਸ ਝੀਵਾਲਤਾ ਅਤੇ ਹਨ।
ੰ
ਬਰਾਬਰਤਾ ਦੇ ਪ ਤੀਕ ਵਜ ਦਰਸਾਇਆ ਿਗਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਸੇ ਤਰ ਬਿਦਆਂ ਦੇ ਰਗ ਲਈ ਵਖਰੇ ਬਦ
ੱ
ੰ
ੂ
ੰ
ੰ
ਪਜਾਬੀ ਮਾਨਿਸਕਤਾ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਪਖ ਨ ਰੂਪਮਾਨ ਿਜਵ ਕਣਕ-ਵਨਾ ਜ ਮੁ ਕੀ, ਗੋਰਾ ਆਿਦ ਅਤੇ ਡਗਰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ਕਰਿਦਆਂ ਦਿਸਆ ਹੈ ਿਕ ਗੁਸੇ ਿਵਚ ਔਰਤ ਕਈ ਵਾਰ ਦੇ ਰਗ ਲਈ ਵਖਰੇ ਬਦ ਿਜਵ ਬਗੇ, ਪੀਲ, ਸਾਵੇ, ਗੋਰੇ,
ੇ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੇ
ੰ
ੇ
ੰ
'ਲਗਰ' ਨ ਿਤ ਸਕਾਰ ਸੂਚਕ ਬਦ ਿਵਚ ਵਰਤਦੀਆਂ ਮਿਹਰੂ, ਕਾਲ, ਭੂਸਲ ਆਿਦ ਵਰਤੇ ਜ ਦੇ ਹਨ।
ੂ
ੈ
ੰ
ਹਨ ਿਜਵ 'ਲਗਰ ਖਾ ਲ', 'ਲਗਰ ਝੁਲਸ ਲ', ਲਗਰ ਫੂਕ ਇਸ ਤ ਿਬਨ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਿਵਚ ਆਮ ਬੋਲ
ੰ
ੰ
ੈ
ੇ
ਲ' ਆਿਦ। ਚਾਲ ਿਵਚ ਸਿਹਜ-ਸੁਭਾਅ ਬੋਲ ਜਾਣ ਵਾਲ ਅਖਾਣ ,
ੈ
ੇ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ਪਜਾਬੀ ਭਾ ਾ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਵਨ-ਸੁਵਨਤਾ ਮੁਹਾਵਿਰਆਂ ਦੀ ਵੀ ਭਰਮਾਰ ਿਮਲਦੀ ਹੈ ਿਜਵ ਅਨੀ
ੱ
ੱ
ੇ
ਬਾਰੇ ਦਸਿਦਆਂ ਲਖਕ ਨ 'ਪਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਬਦ- ਪੀਹਵੇ ਕੁਤਾ ਚਟੇ, ੈਤਾਨ ਦਾ ਚਰਖਾ, ਦੁਧ ਪਰ ਬੁਧ,
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ਭਡਾਰ' ਿਵਚ ਰਸੇ-ਰਸੀਆਂ ਤੇ ਉਨ ਤ ਬਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬੂਹੇ ਬੈਠੀ ਧੀ, ਪਲ ਪਾਉਣਾ, ਪਲਾ ਛੁਡਾਉਣਾ, ਦੁਧ ਤੇ ਬੁਧ
ੱ
ੱ
ੱ
ੇ
ੰ
ੱ
ੂ
ੱ
ੰ
ੱ
ਅਨਕ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਿਮਸਾਲ ਿਦਿਦਆਂ ਿਲਿਖਆ ਹੈ, ''ਿਨ ਕੀ ਿਫਟਣ ਨ ਦੇਰ ਨਹ ਲਗਦੀ, ਿਘਉ ਿਖਚੜੀ ਹੋਣਾ ਆਿਦ।
ੰ
ਿਜਹੀ ਰਸੀ ਚੁਆਈ ਵੇਲ ਗ ਦੀਆਂ ਲਤ ਦੁਆਲ ਬਝ ਕੇ ਇਨ ਤ ਇਲਾਵਾ ਲਖਕ ਨ ਆਪਣੀ ਗਲ ਦੀ ਪ ੋੜ ਤਾ ਤੇ
ੱ
ੇ
ੇ
ੱ
ੇ
ੱ
ੱ
ੱ
ੋ
ਿਨਆਣਾ ਬਣ ਜ ਦੀ ਹੈ। ਕਬਡੀ ਦੇ ਜਾਫੀ ਸਾਹ ਪਾਉਣ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਲਈ ਥ -ਥ 'ਤੇ ਲਕ ਗੀਤ ਅਤੇ ਸਾਿਹਤ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੇ
ਆਏ ਿਖਡਾਰੀ ਦੀਆਂ ਲਤ ਦੁਆਲ ਆਪਣੀਆਂ ਲਤ ਦੀ ਿਵਚ ਕਿਵਤਾਵ ਦੀਆਂ ਤੁਕ ਿਦਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਿਬਆਨ ਨ ੂ
ਕ ਚੀ ਮਾਰ ਕੇ ਇਹੋ ਿਜਹਾ ਿਨਆਣਾ ਪਾ ਲਦੇ ਹਨ। ਿਸਰੇ 'ਤੇ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਰੌਚਕਤਾ ਬਖ਼ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੁਸਤਕ ਦੇ
ੱ
ੇ
ੇ
ੱ
ਬਝੀਆਂ ਦੋ ਗੁਲੀਆਂ ਵਾਲੀ ਰਸੀ ਮਧਾਣੀ ਦੁਆਲ ਿਲਪਟ ਅਖੀਰ ਿਵਚ 'ਅਣਗੌਲ ਮੋਤੀ' ਿਸਰਲਖ ਹੇਠ ਕੁਝ ਬਦ
ੇ
ੱ
ਕੇ ਨਤਾ ਬਣ ਜ ਦੀ ਹੈ। ਬਲਦ ਦੇ ਗਲ ਦੁਆਲ ਿਲਪਟ ਕੇ ਅਤੇ ਮੁਹਾਵਿਰਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਿਵਆਿਖਆ ਸਿਹਤ ਦੇ ਕੇ
ੇ
ੰ
ੱ
ੱ
ਇਹ ਜ਼ਰਾ ਵਡੇਰਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਰਸਾ ਬਣ ਜ ਦੀ ਹੈ। ਨਕ ਪਜਾਬੀ ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਦਰਸਾਈ ਹੈ।
ੱ
ੰ
ਿਵਚ ਲਘ ਕੇ ਨਥ ਤੇ ਨਕ ਉਦਾਲ ਵਲ਼ ਕੇ ਨਾਕੂਆ ਤੇ ਮੂਹ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਿਜਥੇ ਪਜਾਬੀ ਸਿਭਆਚਾਰ ਦੇ
ੱ
ੇ
ੱ
ੰ
ੰ
ਿਵਚ ਲਘ ਕੇ ਬਿਘਆੜੀ। ਿਜਸ ਰਸੀ ਨਾਲ ਪਿਠਆਂ ਦੀ ਿਭਨ-ਿਭਨ ਪਸਾਰ ਦਾ ਦਸਤਾਵੇਜ ਹੈ ਥੇ ਇਸ ਪੁਸਤਕ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ੰ
ੂ
ੱ
ਭਰੀ ਬਨੀਏ ਉਸ ਨ ਦੋੜੀ ਕਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਿਠਆਂ ਨ ਹੀ ਿਵਚ ਾਮਲ ਪਖ ਦੀ ਤਰਤੀਬ ਿਵਚ ਕੁਝ ਊਣਤਾਈਆਂ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੂ
5
ਵਟਾ ਦੇ ਕੇ ਸ਼ੁਬ ਬਣ ਜ ਦਾ ਹੈ........। '' ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਜਾਬੀ ਿਵਰਸੇ ਅਤੇ
ੱ
ੰ
ੰ
ਇਜ ਹੀ ਰਗ ਨਾਲ ਸਬਿਧਤ ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ ਸਿਭਆਚਾਰ ਨਾਲ ਸਬਿਧਤ ਿਜਨ ਪਖ ਨ ਿਲਆ ਿਗਆ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ੂ
ਵੀ ਪਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਿਵਚ ਭਰਮਾਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਹੈ ਉਨ ਿਵਚ ਇਕਸਾਰਤਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹ ਆ ਦੀ। ਿਜਵ
ੰ
ੱ
ੇ
ੰ
ੰ
ਕਰਵਾ ਿਦਆਂ ਿਲਿਖਆ ਹੈ ਿਜਵ ''ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਨੀਲ, ਸਾਜ਼ੋ ਸਮਾਨ, ਦੁਧ ਦੀ ਸਭਾਲ ਆਿਦ ਨਾਲ ਸਬਿਧਤ
ੰ
ਮਈ - 2022 34
