Page 32 - Shabad bood july
P. 32
ਦੇਵ ਰਿਚਤ ਸ਼ਬਦ ਤ ਦੀਆਂ ਕਾਿਵ-ਭਾ ਾਈ ਜੁਗਤ
ਵਕੀਲ ਿਸਘ
ੰ
ੱ
ੰ
ਦੇਵ ਸਮਕਾਲੀ ਪਜਾਬੀ ਿਵਲਖਣ ਕਾਿਵ-ਿਸਰਜਣਾ ਦਾ ਿਜ਼ਕਰ ਕਰਿਦਆਂ
ਾਇਰੀ ਿਵਚ ਸਮੁਚੀ ਅਮਰਜੀਤ ਗਰੇਵਾਲ ਿਲਖਦੇ ਹਨ:
ੱ
ੱ
ੰ
ਪਜਾਬੀ ਕਾਿਵ ਰੀਤ ਤ ਦੇਵ ਬਦ ਦਾ ਜਾਦੂਗਰ ਨਹ ਹੈ ਇਸ
ਮੂਲ ਵਖਰੀ ਸੁਰ ਵਾਲਾ ਪੁਸਤਕ ਿਵਚ ਪੇ ਬਦ, ਿਫ਼ਕਰੇ ਕਾਿਵ-
ੱ
ੱ
ਾਇਰ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਕਾਿਵ ਿਬਬ, ਬਦ-ਿਚਤਰ, ਿਵਚਾਰ ਅਤੇ
ੰ
ੱ
ੰ
ਸਾਧਨਾ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਪਜਾਬ ਇਹਨ ਦੀ ਸਗਠਨਕਾਰੀ ਕਿਵਤਾ ਨਹ ਹੈ।
ੰ
ੰ
ੱ
ਦੇ ਇਕ ਿਪਡ ਤ ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਪਰਪਰਾ ਗਤਅਰਥ ਿਵਚ ਾਇਦ ਦੇਵ
ੱ
ੰ
ਅਿਤ ਿਵਕਿਸਤ ਆਧੁਿਨਕ ਕਵੀ ਹੀ ਨਹ ਹੈ। ਇਕ ਿਡਜ਼ਾਈਨਰ ਹੈ। 1
ੱ
ੱ
ਿਹਰੀ ਹੀ ਨਹ ਸਗ ਪਛਮੀ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਦੇ ਪ ਤੀਕ ਸੋ ਕਵੀ ਤੇ ਿਚਤਰਕਾਰ ਦੇਵ ਸਾਿਹਤ ਅਤੇ ਕਲਾ
ੱ
ਮਨ ਜ ਦੇ ਕ ਦਰ ਤੀਕ ਪਸਿਰਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋਹ ਖੇਤਰ ਦਾ ਾਹ-ਸਵਾਰ ਹੈ। ਦੇਵ ਦੁਆਰਾ ਰਿਚਤ
ੰ
ੱ
ੰ
ਸਿਵਟਜ਼ਰਲਡ ਿਵਚ ਰਿਹਣ ਵਾਲਾ ਦੇਵ ਪਜਾਬੀ ਕਾਿਵ ਵਖ-ਵਖ ਕਾਿਵ-ਪੁਸਤਕ ਿਵਚ ਸਾਡੇ ਅਿਧਐਨ ਦਾ ਿਹਸਾ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੂ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ਖੇਤਰ ਿਵਚ ਿਵਲਖਣ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਹੈ। ਿਜ਼ਦਗੀ ਨ ਵਧ ਤ ਦੇਵ ਦੁਆਰਾ ਿਸਰਿਜਤ ਕਾਿਵ-ਪੁਸਤਕ 'ਸ਼ਬਦ ਤ' ਹੈ ਜੋ
ੂ
ੱ
ੰ
ਵਧ ਸੋਹਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨ ਮਾਨਣਾ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਨ 1999 ਿਵਚ ਪ ਕਾਿ ਤ ਹੋਈ। ਅਸ ਆਪਣੇ ਹਥਲ ੇ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ਰੀਝ ਿਵਚ ਸ਼ਾਿਮਲ ਹੈ। ਦੇਵ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਕਿਵਤਾ ਅਤੇ ਲਖ ਿਵਚ ਦੇਵ ਰਿਚਤ ‘ਸ਼ਬਦ ਤ’ ਦੀਆਂ ਕਾਿਵ-ਭਾ ਾਈ
ੇ
ੱ
ਿਚਤਰਕਲਾ ਜੀਣ-ਥੀਣ ਦਾ ਮਾਿਧਅਮ ਹੈ। ਜੁਗਤ ਸਬਧੀ ਚਰਚਾ ਕਰ ਗੇ।
ੱ
ੰ
ੰ
ਦੇਵ ਦੀ ਕਿਵਤਾ ਦਾ ਥੀਮਕ ਪਾਸਾਰ ਿਨ ਜ, ਘਰ, ਸਨ 1999 ਿਵਚ ਜੋ ਪਜਾਬੀ ਕਾਿਵ-ਸਗ ਿਹ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੈ
ਪਿਰਵਾਰ, ਭਾਈਚਾਰੇ, ਦੇ , ਪ ਦੇ ਤ ਲ ਕੇ ਬ ਿਹਮਡ ਪ ਕਾਿ ਤ ਹੋਏ, ਉਨ ਿਵਚ ਦੇਵ ਦੇ ਕਾਿਵ-ਸਗ ਿਹ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ਤਕ ਫੈਿਲਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੇਵ ਆਧੁਿਨਕ ਪਜਾਬੀ ਕਿਵਤਾ 'ਸ਼ਬਦ ਤ' ਦੀ ਿਵ ੇ ਚਰਚਾ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਾਿਵ
ੱ
ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਇਕ ਨਵ ਭਾ ਾ ਿਤਆਰ ਕਰਦਾ ਪੁਸਤਕ ਸਾਲ 2001 ਿਵਚ ‘ਭਾਰਤੀ ਸਾਿਹਤ ਅਕਾਦਮੀ’
ੱ
ੰ
ੰ
ਹੋਇਆ ਪਰਪਰਕ ਬਦ ਦੇ ਮੋਹ ਨ ਿਤਆਗਣਾ ਚਾਹੁਦਾ ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨੀ ਵੀ ਗਈ ਹੈ। ‘ ਬਦ ਤ’
ੰ
ੂ
ੱ
ਹੈ। ਉਸ ਨ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਵਤਾਵ ਿਵਚ ਬਦ ਬਾਰੇ ਨਾਲ ਸਵਾਦੀ ਿਰ ਿਤ ਮੁਖ਼ਾਿਤਬ ਹੁਿਦਆਂ ਇਹ
ੰ
ੰ
ੰ
ਿਵਸਥਾਰ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕਰਿਦਆਂ ਬਦ ਦੀ ਿਚਨ ਅਿਹਸਾਸ ਹੁਦਾ ਹੈ ਿਕ ਇਹ ਰਚਨਾ ਅਨਤ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ਸਮਰਥਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਿਸਆਵ ਵਲ ਵੀ ਸਕੇਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਕਸ /ਿਚਹਨ ਨ ਸਾਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਾਇਰ ਕਦੀ
ੂ
ੰ
ੂ
ਉਸ ਨ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਨਵ ਜਾਿਗ ਤੀ ਨ ਪਿਹਚਾਨਣ ’ਤੇ ਬਲ ਿਪਤਰ ’ਤੇ ਿਕਤੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਦੇ ਉਹ ਹਾਦਿਸਆਂ ਦੇ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ਿਦਤਾ ਹੈ। ਿ ਕਾਰ ਲਕ ਨਾਲ ਸਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਿਕਤੇ ਉਹ ਇਨ ਦੇ
ੰ
ੋ
ੰ
ੱ
ਦੇਵ ਆਪਣੀ ਕਿਵਤਾ ਿਵਚ ਡੂਘੀ ਿਵਚਾਰਧਾਰਕ ਿਵਰੁਧ ਜਗ ਛੇੜਦਾ ਹੈ ਤ ਜੋ ਅਿਜਹੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦੇ
ੰ
ੱ
ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਜੁਿੜਆ ਹੋਣ ਦਾ ਅਿਹਸਾਸ ਕਰਵਾ ਿਦਆਂ ਿਵਰੁਧ ਲੜਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਜੁਟਾ ਸਕੇ। ਰਗ ਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ
ੱ
ੰ
ਨਵ ਕਿਵਤਾ ਦੀ ਿਸਰਜਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਕਿਵਤਾ ਿਚਹਨਕੀ ਖੇਡ ਰਾਹ ਾਇਰ ਅਨਕ ਹੀ ਿਕਤੂ ਿਦ ਮਾਨ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ਿਵਚ ਬਦ, ਅਰਥ, ਘਰ, ਪਛੀ, ਸਰਦਲ, ਪਿਰਦਾ, ਕਰਦਾ ਚਲਾ ਜ ਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਘਰ, ਪਰਪਰਾ, ਧਰਮ, ਸਤਾ
ੱ
ੰ
ਪਰਵਾਜ਼ ਵਰਗੇ ਿਚਹਨ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹੈ। ਦੇਵ ਦੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਿਤਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ’ਤੇ ਪ ਨ ਿਚਨ
ੰ
30 ਜੁਲਾਈ - 2022
