Page 29 - Shabad bood july

ੱ
ਇਸੇ ਤਰ ਦਾ ਹੀ ਇਕ ਐਕਟ ਸੀ ਰੋਲਟ ਐਕਟ। ਇਹ ਕ ਡ ਦਾ ਬਦਲਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲਵੇਗਾ।
ੰ

ੱ
ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ’ਤੇ ਿਸਧਾ ਹਮਲਾ ਸੀ। 13 ਅਪ ੈਲ, ਊਧਮ ਿਸਘ ਨ ਦਸਵ ਪਾਸ ਕਰ ਲਈ ਤੇ 1919
ੱ
ੋ
1919 ਨ ਭਾਰਤੀ ਲਕ ਇਸ ਐਕਟ ਦੇ ਿਖ਼ਲਾਫ਼ ਿਵਚ ਹੀ ਯਤੀਮਖ਼ਾਨਾ ਛਡ ਿਦਤਾ। ਹੁਣ ਊਧਮ ਿਸਘ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੂ
ੱ
ੇ
ਜਿਲਆਂਵਾਲ ਬਾਗ਼ ਿਵਚ ਇਕਠ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹਨ ਦਾ ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ ਤੇ ਹੋਰ ਗ਼ਦਰ ਭਗਤ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ

ੱ
ਮਕਸਦ ਿਸਰਫ਼ ਿਖ਼ਲਾਫ਼ਤ ਕਰਨਾ ਸੀ ਕੋਈ ਿਵਦਰੋਹ ਜੁੜ ਿਗਆ। ਰਸਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪ 1924 ਈ: ਿਵਚ
ੱ
ਕਰਨਾ ਜ ਅ ਤੀ ਫੈਲਾਉਣਾ ਨਹ ਸੀ। ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ ਿਵਚ ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਗ਼ਦਰ ਪਾਰਟੀ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੇ
ੱ
ਜਿਲਆਂਵਾਲ ਬਾਗ਼ ਕਾਫੀ ਵਡੀ ਜਗਾ ਿਵਚ ਬਿਣਆ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਿਜ਼ਮੇਵਾਰੀਆਂ ਊਧਮ ਿਸਘ ਸਮਰਿਪਤ
ੱ
ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਿਵਚ ਇਕ ਖ਼ਹ ਵੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਵਰਕਰ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਿਨਭਾ ਦਾ। ਇਹ ਕਮ ਗ਼ਦਰ ਸਾਿਹਤ
ੂ
ੰ
ੱ
ੂ
ੱ
ਕਧ ਚੀਆਂ- ਚੀਆਂ ਸਨ। ਦੁਖ ਭਰੀ ਖ਼ਬਰ ਇਹ ਸੀ ਨ ਇਧਰ ਧਰ ਿਲਆਉਣ ਦਾ ਹੋਵੇ ਜ ਕੋਈ ਹੋਰ, ਉਹ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ਿਕ ਇਸ ਦੇ ਅਦਰ ਜਾਣ ਤੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲਈ ਕੇਵਲ ਪੂਰਾ ਸਮਰਿਪਤ ਰਿਹਦਾ।
ੱ
ੰ
ਇਕ ਹੀ ਰਸਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਰਸਤਾ ਵੀ ਭੀੜਾ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਊਧਮ ਿਸਘ ਦੀ ਆਰਿਥਕ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤੀ ਵਧੀਆ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ਸੁਤਤਰਤਾ ਸਗਰਾਮੀ ਇਕਠ ਨ ਸਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਨਹ ਸੀ। ਗ਼ਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਤ
ੂ
ੰ
ੰ
ੱ
ਉਹ ਲਕ ਨ ਅਗਰੇਜ਼ ਦੀਆਂ ਚਾਲ ਤ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਅਸਮਰਥ ਸੀ ਪਰ ਜਜ਼ਬਾ ਸਮਰਥ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਨ

ੱ
ੰ
ੂ
ੋ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੇ
ੰ
ਸੀ। ਸ . ਊਧਮ ਿਸਘ ਜੋ ਉਸ ਵੇਲ ਮੁਛ ਫੁਟ ਗਭਰੂ ਸੀ ਤੇ ਕਾਰਪ ਟਰ ਦਾ ਕਮ ਿਸਖ ਿਲਆ ਅਤੇ ਕਮ ਕਰਨਾ ੁਰੂ
ੰ
ੱ
ਉਸ ਵੇਲ ਇਕਠ ਨ ਪਾਣੀ ਿਪਲਾਉਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਿਰਹਾ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਸਮ ਿਵਚ ਉਸ ਨ ਕੁਝ ਰੁਪਏ ਜੋੜ ਲਏ। ਉਸ
ੇ

ੂ
ੰ
ੱ
ੱ

ੱ
ਸੀ। ਨ ਵਖ-ਵਖ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵਖੋ-ਵਖਰੇ ਨਾਵ ਹੇਠ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੂ
ੂ
ੰ
ੰ
ੰ
ਧਰ ਅਗਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਇਕਠ ਨ ਿਵਦਰੋਹ ਕੀਤੀ। ਸ . ਊਧਮ ਿਸਘ 27 ਜੁਲਾਈ, 1927 ਨ ਜਹਾਜ਼
ਸਮਝ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲ ਦਾ ਹਾਕਮ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਰਾਹ ਅਮਰੀਕਾ ਤ ਕਰਾਚੀ ਆ ਿਰਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਕੋਲ
ੇ

ੱ
ੈ
ੰ
ਫ਼ੌਜ ਲ ਕੇ ਜਿਲ ਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼ ਪਹੁਿਚਆ। ਉਸ ਨ ਬਾਗ਼ ਕਰਾਚੀ ਿਵਚ ਗ਼ਦਰੀ ਸਾਿਹਤ ਫਿੜਆ ਿਗਆ। ਉਸ ਨ ੂ
ੰ
ੁ
ੱ
ਦੇ ਦਰਵਾਜੇ ’ਤੇ ਤੋਪ ਬੀੜ ਿਦਤੀ। ਿਕਹਾ ਜ ਦਾ ਹੈ ਿਕ ਉਸ ਜ਼ਰਮਾਨਾ ਹੋਇਆ। ਛੇਤੀ ਹੀ ਊਧਮ ਿਸਘ ਿਬਨ
ੰ
ੇ
ਵੇਲ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਮਾਈਕਲ ਓਡਵਾਇਰ ਦੇ ਕਿਹਣ ’ਤੇ ਲਾਇਸ ਸੀ ਹਿਥਆਰ ਨਾਲ ਫਿੜ ਆ ਿਗਆ। ਇਸ ਜ਼ਰਮ
ੁ
ਿਨਹਥੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਈ ਗਈ। ਿਵਦਵਾਨ ਤਿਹਤ ਉਹ ਪਜ ਸਾਲ ਜੇਲ ਿਵਚ ਬਦ ਿਰਹਾ। ਹੀਦ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਦੀ ਖੋਜ ਤੇ ਪ ਤਖ ਦਰਸ਼ੀਆਂ (ਦਰ ਕ ) ਦਾ ਕਿਹਣਾ ਹੈ ਭਗਤ ਿਸਘ, ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਦੀ ਹੀਦੀ ਦਾ ਪਤਾ
ੰ
ੱ
ਿਕ ਕੋਈ ਪਦਰ ਿਮਟ ਗੋਲ਼ੀਬਾਰੀ ਹੋਈ। ਕੋਈ ਵੀ ਉਸ ਨ ਜੇਲ ਿਵਚ ਹੀ ਲਗਾ। ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ
ੰ
ੂ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੇ
ੱ

1650(ਲਗਭਗ) ਕਾਰਤੂਸ ਚਲ। ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਿਗਣਤੀ ਹੋਇਆ। 1931 ਈ. ਿਵਚ ਉਹ ਜੇਲ ਿਰਹਾ ਹੋਇਆ। ਿਫਰ
ਲਗਭਗ ਹੀਦ ਦੀ ਸੀ। ਜ਼ਖ਼ਮੀਆਂ ਦੀ ਿਗਣਤੀ ਿਕਤੇ ਉਹ ਕ ਮੀਰ ਿਗਆ। ਥ ਹੀ ਊਧਮ ਿਸਘ ਜਰਮਨੀ
ੰ
ੋ
ੰ
ੱ
ੱ
ਵਧ ਸੀ। ਭਗਦੜ ਿਵਚ ਬਹੁਤੇ ਲਕ ਖੂਹ ਿਵਚ ਿਡਗਣ ਪਹੁਚ ਿਗਆ। ਇਹ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੋਇਆ ਸੀ ਿਕ ਿਕ ਉਸ
ੱ
ੱ
ੱ
ੂ
ੱ
ੱ
ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੀਦ ਹੋਏ। ਇਥੇ ਸ ਝਾ ਖ਼ਨ ਡੁਿਲ ਆ। ਕੀ ਵੇਲ ਭਾਰਤੀ ਲਕ ਿਸਧੇ ਇਗਲਡ ਨਹ ਸਨ ਜਾ ਸਕਦੇ।
ੰ

ੋ
ੇ
ੰ

ਿਹਦੂ ਕੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਤੇ ਕੀ ਿਸਖ, ਕਣ ਨਹ ਹੀਦ 1934 ਿਵਚ ਉਹ ਇਗਲਡ ਚਲਾ ਿਗਆ।
ੱ
ੰ
ੱ
ੌ
ੰ
ੱ
ਹੋਇਆ। ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਿਹਰਦੇ ਵਲੂਧਰੇ ਗਏ। ਊਧਮ ਿਸਘ ਸਚਾ ਦੇ ਭਗਤ ਸੀ, ਜੇ ਉਹ ਚਾਹੁਦਾ
ੰ
ੰ
ੰ
ਬੇਅਣਿਖਆਂ ਦੀ ਵੀ ਅਣਖ ਜਾਗ ਠੀ। ਿਫਰ ਊਧਮ ਿਸਘ ਤ ਆਪਣੀ ਆਰਾਮ ਦੀ ਿਜ਼ਦਗੀ ਵੀ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਦਾ
ੰ

ਵਰਗਾ ਨਜਵਾਨ ਿਜਸ ਨ ਸਭ ਕੁਝ ਅਖ ਦੇਿਖਆ ਸੀ ਸੀ, ਉਸ ਨ ਿਜ਼ਦਗੀ ਭਰ ਿਵਆਹ ਨਹ ਕਰਵਾਇਆ।
ੌ

ੱ
ੰ
ਿਕਵ ਸੁਤਾ ਰਿਹ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨ ਜਿਲ ਆਂਵਾਲ ਬਾਗ਼ ਭਾਵ ਅਜਕਲ ਸਮਾਜ ਵਖ-ਵਖ ਧਰਮ ਿਵਚ ਵਿਡਆ ਜਾ
ੱ
ੰ
ੱ
ੇ
ੱ

ੱ
ੱ
ੱ
ੂ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ਦੀ ਿਮਟੀ ਨ ਮਥੇ ਲਾਇਆ ਤੇ ਸਹੁ ਖਾਧੀ ਿਕ ਉਹ ਇਸ ਿਰਹਾ ਹੈ ਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਨ ’ਤੇ ਵਡੀਆਂ ਪੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ
ਜੁਲਾਈ - 2022 27