Page 13 - APRIL 2022
P. 13
ੂ
ੱ
ਥੇ ਨਗਰ ਵਾਸੀਆਂ ਿਵਚ ਡਰ ਅਤੇ ਭੈਅ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਨ ਉਤੇਜਨਾ ਦੇਣਾ ਵੀ ਹੈ। ਅਿਜਹੀ ਔਰਤ ਦੀ ਸਿਥਤੀ ਦਾ ਪ ਗਟਾਵਾ
ੰ
ੱ
ੱ
ਇਕ ਤੀਵ ਦੇ ਮੂਹ ਇਸ ਤਰ ਪ ਗਟਾਇਆ ਿਗਆ ਹੈ ਜਦ ਦਵਾਰਕਾ ਿਵਚ ਲਕ ਬਦਸ਼ਗਨੀਆਂ ਅਤੇ ਅਫ਼ਵਾਹ ਕਾਰਨ
ੰ
ੋ
ੰ
ੰ
ਡਰੇ ਹੁਦੇ ਹਨ। ਡਾਇਣ ਦਾ ਪਰਛਾਵ ਿਦਖਾ ਕੇ ਿਜਥੇ ਦਵਾਰਕਾ ਦੀਆਂ ਔਰਤ ਤੇ ਮਰਦ ਅਦਰ ਡਰ, ਭੈਅ ਅਤੇ ਹੋਣੀ ਦੇ ਜੋ
ੱ
ੰ
ਭਾਵ ਪ ਗਟ ਹੁਦੇ ਹਨ ਆਧੁਿਨਕ ਸਮਾਜ ਅਦਰ ਔਰਤ ਦੀ ਤ ਾਸਦੀ ਦਾ ਪ ਗਟਾਵਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਿਗਆ ਹੈ। ਨਾਟਕਕਾਰ ਨ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ਨਾਰੀ ਪਾਤਰ ਵਜ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ ਅਦਰ ਰੁਕਮਣੀ ਦਾ ਵਖਰੇ ਿਕਸਮ ਦਾ ਚਿਰਤਰ ਉਭਾਿਰਆ ਹੈ। ਜਦ ਿਕ ਨ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ
ੰ
ਹਾਲਤ ਿਨਰਾ ਾ ਜਨਕ ਹੋ ਜ ਦੀ ਹੈ ਤ ਰੁਕਮਣੀ ਿਕ ਨ ਨ ਰਾਜ ਸਤਾ ਦੇ ਲਾਲਚ ਅਧੀਨ ਸਵਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੀ
ੂ
ੱ
ੱ
ਅਿਜਹੀ ਸਿਥਤੀ ਬਾਰੇ ਿਕ ਨ ਤ ਪੁਛਦੀ ਹੈ ਤ ਿਕ ਨ ਉਸ ਦੇ ਤਰ ਵਜ ਇਕ ਬੇਚੈਨੀ ਅਧੀਨ ਦਸਦਾ ਹੈ ਿਕ ਸਭ ਦੀਆਂ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ਨਜ਼ਰ ਰਾਜ ਿਸਘਾਸਨ ’ਤੇ ਹਨ ਤ ਰੁਕਮਣੀ ਸਤਾ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਅਧੀਨ ਆਪਣੇ ਪੁਤਰ ਲਈ ਰਾਜ ਿਸਘਾਸਨ ਦੀ ਮਗ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੈ
ੱ
ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਥੇ ਰੁਕਮਣੀ ਦਾ ਰਾਜ ਸਤਾ ਪ ਤੀ ਿਦਲਚਸਪੀ ਲਣਾ ਿਜਥੇ ਆਪਣੇ ਿਨ ਜੀ ਹਕ ਲਈ ਉਤਸੁਕਤਾ ਿਦਖਾਉਣਾ
ੱ
ੱ
ਹੈ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜ ਪਾਉਣ ਲਈ ਔਰਤ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਤੇ ਭੁਖ ਵੀ ਪ ਗਟਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ ਰੁਕਮਣੀ ਇਕ ਅਿਜਹੀ ਨਾਰੀ ਦੇ
ਤੌਰ ’ਤੇ ਭਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਹਕ ਪ ਤੀ ਚੇਤਨ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਿਵਚਾਰ ਨ ਪ ਗਟ ਕਰਨ ਤ ਸਕੋਚ ਨਹ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਵਕਤ
ੰ
ੰ
ੱ
ੂ
ੈ
ਪੈਣ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਹਕ ਿਵਚ ਿਨਰਣਾ ਲਣ ਤ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹ ਕਰਦੀ।
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਕ ਨ :ਹ ...ਥੋੜ ੀ ਬਹੁਤ...! ਇਕ ਪਾਸੇ ਦਵਾਰਕਾ ਦੇ ਨਾਇਕ ੜਯਤਰ ਕਰ ਰਹੇ ਨ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ
ੰ
ਜਗਲ 'ਚ ਭੀਲ ਇਕਠ ਹੋ ਰਹੇ ਨ ! ਮ ਵੀਰ ਿਕ ਤਵਰਮਾ ਨੰ ੂ ਬੁਲਾਇਆ ! ਮ ਉਨ ਨੰ ੂ ਟੋਹਣਾ
ੱ
ੰ
ਚਾਹੁਦਾ ਹ । ਉਨ ਦੇ ਗੱੁਟ ਦੇ ਨਾਇਕ ਕੀ ਰਾਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਨ ।
ੰ
ੰ
ਰੁਕਮਣੀ :ਪਰ ਿਕ ਤਵਰਮਾ ਤ ਸਾਡੇ ਸਬਧੀ ਨ।
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ਿਕ ਨ :ਸਬਧੀ ਤੇ ਹੈ ਨ... ਪਰ ਉਨ ਦੀ ਅਖ ਰਾਜ ਿਸਘਾਸਨ ’ਤੇ ਹੈ।
ਰੁਕਮਣੀ :(ਆਪਣੇ ਬਦ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਦੇ ਲਿਹਜ਼ੇ ਿਵਚ ਆਪਣੀ ਹੈਸੀਅਤ ਅਤੇ ਰੁਤਬੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਲ ਭਰਦੀ
ੱ
7
ਹੋਈ) ਨਾਥ! ਰਾਜ ਿਸਘਾਸਨ ਤੇ ਤ ਮੇਰਾ ਪੁਤਰ ਪ ਦੂਮਨ ਹੀ ਬੈਠਗਾ।
ੰ
ੱ
ੂ
ੰ
ਰੁਕਮਣੀ ਦਾ ਿਕਰਦਾਰ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਨ ਨਵ ਮੋੜ ਦੇਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਰਖਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਿਕ ਨ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਹਾਲਤ
ੱ
ੱ
ਿਨਰਾ ਾ ਜਨਕ ਹੋ ਜ ਦੀ ਹੈ ਤ ਰੁਕਮਣੀ ਿਕ ਨ ਨ ਰਾਜ ਸਤਾ ਦੇ ਲਾਲਚ ਅਧੀਨ ਸਵਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਿਵਚ ਪੇ
ੰ
ੂ
ੱ
ੰ
ੰ
ਔਰਤ ਦੇ ਿਵਿਭਨ ਰੂਪ ਨਾਟਕੀ ਮੋੜ ਦੇ ਲਖਾਇਕ ਹਨ ਿਜਨ ਵਲ ਨਾਟਕਕਾਰ ਨ ਸਕੇਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜ ਤ ਹਜ਼ਾਰ
ੱ
ੱ
ਸਾਲ ਪਿਹਲ ਤ ਹੋ ਰਹੇ ਔਰਤ ਦੇ ਦਮਨ ਨ ਪ ਗਟਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਟਕਕਾਰ ਨ ਿਮਿਥਹਾਸਕ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਸਿਥਤੀ
ੂ
ੰ
ੂ
ੱ
ਨ ਸਪ ਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨਾਰੀ ੋ ਣ ਿਵਰੁਧ ਆਪਣੇ ਿਵਚਾਰ ਸਪ ਟ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਗਲ ਕੀਤੀ
ੰ
ੱ
ਹੈ। ਇਸ ਤਰ ਨਾਟਕਕਾਰ ਨ ਆਪਣੇ ਇਸ ਨਾਟਕ ਿਵਚ ਔਰਤ ਦੇ ਿਵਿਭਨ ਰੂਪ ਪੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ੰ
ੰ
ੰ
‘ਮੇਦਨੀ’ ਨਾਰੀ ਪ ਧਾਨ ਨਾਟਕ ਹੈ। ਿਜਸ ਿਵਚ ਔਰਤ ਦਾ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ ਤੀ ਚੇਤਨ ਹੋਣਾ, ਆਪਣੇ ਰੁਤਬੇ ਨ ੂ
ੰ
ੱ
ਪਛਾਣਨਾ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨ ਮਰਦ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਿਸਧ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅਤ ਮਰਦ ਹਥ ੋਿ ਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨ ੂ
ੰ
ੰ
ੂ
ੱ
ੂ
ਬਖ਼ਬੀ ਪ ਗਟਾਇਆ ਹੈ। ਿਜਸ ਲਈ ਨਾਟਕਕਾਰ ਨ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ ਅਦਰਲੀ ਪਾਤਰ ਮਨਦੀਪ ਨ ਮਹਤਵਪੂਰਨ ਪਾਤਰ
ੰ
ੂ
ੱ
ੰ
ਅਪੈਲ - 2022 11
