Page 53 - Shabad bood july
P. 53
ੌ
ੰ
ੰ
‘ਇਹ ਸਦੀ ਵੀ ਤੇਰੇ ਨਾ ’ ਿਛਦਰ ਕਰ ‘ਿਸਰਸਾ’ ਦੁਆਰਾ ਰਿਚਤ ਕਾਿਵ ਸਗਿਹ ਿਵਚਲੀਆਂ
ਿਵਿਭਨ ਥੀਮਕ ਕਾਿਵ-ਸੁਰ ਦਾ ਅਿਧਐਨ ਡਾ. ਗੁਰਪੀਤ ਕੌਰ ‘ਿਗੱ ਲ’
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
1 ਨਵਬਰ, 1966 ਨ ੂ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੇ ਉਸ ਿਖ਼ਤੇ ‘ਿਸਰਸੇ ਵਲ ਿਗਆ ਿਜਥ ਦਾ
ਜਦ ਹਿਰਆਣਾ ਰਾਜ ਹ ਦ ਪਿੜ ਆ-ਿਲਿਖਆ ਵਰਗ ਹੀ ਨਹ , ਸਗ ਆਮ ਲਕ
ੋ
ੰ
ੱ
ਿਵਚ ਆਇਆ, ਤ ਇਸ ਸਾਿਹਤ ਨਾਲ ਡੂਘੀ ਸ ਝ ਰਖਦੇ ਨਜ਼ਰ ਪ ਦੇ ਹਨ ਜੋ ਿਕ
ੱ
ੇ
ੂ
ਰਾਜ ਿਵਚਲ ਜੀਆਂ ਨ ਮੈਨ ਆਪਣੇ ਪਾਸੇ ਇਸ ਪਖ ਘਾਟ ਿਦਸਦੀ ਹੈ। ਿਸਰਸਾ
ੰ
ਪਿਹਲ ਪਿਹਲ ਪੈਰ ਵਲ ਜਦ ਿਧਆਨ ਿਗਆ ਤ ਮੇਰੇ ਚੇਿਤਆਂ ਿਵਚ ਉਹ
ੱ
ਜਮਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ, ਿਚਹਰਾ ਭਰ ਆਇਆ, ਿਜਸ ਨਾਲ ਇਕ ਸਾਿਹਤਕ
ਤੇ ਿਫਰ ਵਡੀ ਘਾਲਣਾ ਘਾਲ ਸਮਾਗ਼ਮ ਿਵਚ ਮੇਰੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਨ ਖ਼ਦ
ੁ
ੰ
ੱ
ੂ
ਿਵਕਾਸ ਦੀ ਪੌੜੀ ਤੇ ਪੈਰ ਵੀ ਕਿਵਤਾ ਦੀ ਮਾਿਫ਼ਕ ਹੀ ਜਾਪੀ ਸੀ। ਬਸ ਿਫਰ ਕੀ?
ੱ
ਰਖਣੇ ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਿਵਕਾਸ ਦੀ ਪੁਲ ਘ ਹਰ ਖ਼ੇਤਰ ਉਸਦੀ ਕਾਿਵ ਰਚਨਾ ‘ਇਹ ਸਦੀ ਵੀ ਤੇਰੇ ਨਾ ’ ਮੇਰੇ
ੱ
ੂ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਵਚ ਹੀ ਨਜ਼ਰੀ ਪੈਣ ਲਗੀ। ਇਥੇ ਵਸਦੇ ਪਜਾਬੀ ਹਥ ਿਵਚ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਮੈਨ ਆਪਣੇ ਵਲ ਸਦਾ ਦੇ
ੱ
ੱ
ੰ
ਿਪਆਿਰਆਂ ਨ ਆਪਣੀ ‘ਮ -ਬੋਲੀ’ ਪਜਾਬੀ ਨਾਲ ਿਰਹਾ ਸੀ। ਿਵਿਦਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਿਵਚ ਪਿੜ ਆ ਸੀ ਿਕ
ਜੁੜਨਾ, ਉਸ ਨ ਸਿਤਕਾਰ ਦੇਣਾ ਉਹਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਿਫਰ ਰਚਨਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪਾਠਕ ਨ ਆਪਣੇ ਵਲ ਖੁਲ ਾ ਸਦਾ ਹੁਦਾ
ੂ
ੰ
ੂ
ੂ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੰ
ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੁਿਟਆ ਕਦਮ ਅਜ ਹਿਰਆਣਾ ਿਵਚ ਹੈ। ਅਜ ਮੈਨ ਇਹ ਸਚ ਜਾਪ ਿਰਹਾ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਚੇਤੇ ਿਵਚ
ੂ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ਆਪਣੀਆਂ ਜੜ ਚਗੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਚੁਕਾ ਹੈ। ਿਕਸੇ ਿਵਦਵਾਨ ਦੇ ਬਦ ਵੀ ਗੂਜ ਰਹੇ ਹਨ ਿਕ, ‘ਕਿਵਤਾ
ੰ
ੁ
ੰ
ਸਾਿਹਤ ਤੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਗਿਹਰਾ ਨਾਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਿਸਰਫ਼ ਤੁਕ ਦਾ ਮੇਲ ਨਹ ਹੁਦੀ, ਸਗ ਇਹ ਅਨਭਵ,
ੰ
ੰ
ੰ
ੌ
ੱ
ੁ
ਮਨਖ ਿਵਚ ਭਾਵਨਾਵ ਜਗਾ ਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਭਾਵਨਾਵ ਿਚਤਨ ਤੇ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੁਦੀ ਹੈ।’ ਤੇ ਿਛਦਰ ਕਰ ਦੀ
ੱ
ਮਨਖ ਨ ਿਜ਼ਦਗੀ ਿਜਊਣ ਲਾਇਕ ਬਣਾ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਿਵ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਅਿਧਐਨ ਕਰਿਦਆਂ- ਮ ਆਪਣੇ ਆਪ
ੁ
ੰ
ੱ
ੰ
ੂ
ੂ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ਪਜਾਬੀਆਂ ਨ ਸਦਾ ਹੀ ‘ਮ -ਬੋਲੀ’ ਦੀ ਖ਼ੈਰ ਮਗੀ ਹੈ। ਨ ਇਸ ਸਚ ਦੇ ਨੜੇ ਵੀ ਮਿਹਸੂਸ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।
ੂ
ੰ
ੇ
ਆਪਣੇ ਮਨ ਿਵਚਲ ਿਪਆਰ/ਸਿਤਕਾਰ ਨ ਉਨ ਨ ਕਿਵਤਾ ਸਾਿਹਤ ਦੀ ਅਿਜਹੀ ਿਵਧਾ ਹੈ ਿਜਸ ਦੀ
ੰ
ਆਪਣੀ ਿਸਰਜਣਾ ਰਾਹ , ਭਾਵ ਉਹ ਿਕਸੇ ਵੀ ਿਵਧਾ ਿਵਚ ਿਸਰਜਣਾ ਸਮ ਕਵੀ ਖੁਲ ਅਬਰ ਿਵਚ ਉਡਾਰੀ ਭਰਨ ਦਾ
ੇ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਹਰ ਯੁਗ ਿਵਚ ਦਰਸਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਕਦਾਰ ਹੁਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਜਦ ਕਿਵਤਾ ਦੀ ਿਸਰਜਣਾ ਇਕ
ਹਰ ਿਵਧਾ ਦੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਥ ਹੈ, ਪਰ ਇਹਨ ਸਭ ਔਰਤ ਮਨ ਕਰ ਿਰਹਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਔਰਤ ਮਨ ਜੋ ਸਦੀਆਂ
ਿਵਚ ਕਾਿਵ-ਿਵਧਾ ਹਮੇ ਾ ਤ ਹੀ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਮੁਕਾਮ ਤ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨ ਸਮਾਜ ਿਵਚ ਿਕਸੇ ਨਾ ਿਕਸੇ ਤਰ ਦੇ
ੰ
ੂ
ਰਖਦੀ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਿਵਚਲੀ ਸਵੇਦਨ ੀਲਤਾ ਮਨਖ, ਬਧਨ ਦੀ ਕੈਦ ਿਵਚ ਮਿਹਸੂਸ ਕਰਦਾ ਿਰਹਾ ਹੋਵੇ ਤ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ੁ
ਪਾਠਕ/ਸਰੋਤੇ ਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਜੋੜ ਸਕਣ ਦੀ ਿਫਰ ਉਹ ਉਡਾਰੀ ਹੋਰ ਵੀ ਚੀ ਹੋ ਜ ਦੀ ਹੈ। ਇਹ
ੰ
ੂ
ੱ
ਵਧੇਰੇ ਕਲਾ ਰਖਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਪਹੁਚ ਧੁਰ ਿਦਲ ਤਕ ਉਡਾਰੀ ਇਸ ਕਾਿਵ ਸਗ ਿਹ ਿਵਚ ਪ ਤਖ ਨਜ਼ਰੀ ਪ ਦੀ ਹੈ।
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ਜ ਦੀ ਹੈ। ਹਿਰਆਣਾ ਿਵਚ ਰਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਾਿਹਤ ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਾਿਵ ਰਚਨਾਵ ਔਰਤ ਦੀ ਿਜ਼ਦਗੀ ਦੀਆਂ
ੱ
ੱ
ੱ
ਜਦ ਅਸ ਝਾਤ ਪਾ ਦੇ ਹ , ਤ ਨਜ਼ਰ ਪ ਦਾ ਹੈ ਿਕ ਵਖ-ਵਖ ਪਰਤ ਨ ਫਰੋਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਗਲ ਵੀ
ੰ
ੂ
ੰ
ਅਨਕ -ਅਨਕ ਸਾਿਹਤਕਾਰ ਪਜਾਬੀ ਸਾਿਹਤ ਿਵਚ ਵਖਰੀ ਹੈ ਿਕ ਔਰਤ ਮਨ ਦੀ ਥਾਹ ਪਾਉਣਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਗੇ ਹਨ। ਇਹਨ ਗਲ ਨਹ , ਪਰ ਲਖਕਾ ਨ ਇਸ ਪਾਸੇ ਵਡੀ ਪੁਲ ਘ ਪੁਟੀ
ੇ
ਸਾਿਹਤਕਾਰ ਤੇ ਜਦ ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰੀ ਗਈ ਤ ਮੇਰਾ ਿਧਆਨ ਹੈ।
ਜੁਲਾਈ - 2022 51
