Page 86 - Untitled-1
P. 86

े
                                                                े
                                                      ा
                                      े
                      ा
          जलालाबाद मागावर १५ वकमी वर होत.) यथील शासक सवसामाऩॎय जनतवर
                                                             ै
                                             े
                                    ु
                                                                ां
          अऩॎयाय,  अत्याचार  करण्याकररता  कप्रवसद्ध  होत.  बणजारा  शीख  सवनकानी
                       े
                              े
                                             ु
                                          े
                                                        ा
                     े
                                                              ां
                                                   ां
          शहर ताब्यात घतल आवण तथील शासक तसच मजोर श्रीमत वगाची धनसपत्ती,
                                 ां
                       े
               े
                            े
                          ु
                                       ां
                                                      ां
                                                े
                                                            ां
          शहॎथॎरात्र, दागदवगन लटल. ज्यानी वशखाना ववरोध कला त्याछॎया घराना आगी
                                               े
                                                             े
                         े
                                  े
                                   ू
                                        े
                                             े
                                                                 े
          लावण्यात आल्या. जव्हा शीख तथन बाहर पडल तव्हा शहर नष्ट झाल होत,
             ु
                                     ू
              े
                                                               े
                                                                 े
                                                             ु
                                                ू
                                  े
          त्यामळच या शहराला नाव पडल फटा शहर. (फटाचा शब्दश: तटलल,
               े
              े
           ु
          फटलल असा होतो.)
                          ां
                                               े
                               े
                 खाफी खानाछॎया मत जलाल-उद-वद्दन यान त्याचा पुत्र वदनदार खान,
                                   ु
          त्याचा भाचा (त्याछॎया बवहणीचा मलगा) गुलाम मोहम्मद खान आवण त्याचा
                                           ां
                                                  ां
                         ु
           ु
          पतण्या  (भावाचा  मलगा)  हाजबर  खान  यास  वशखाववरुध्द  लढण्याकररता
                                    े
                                              ु
                                        े
          नानौटाछॎया लढाई दरयॎयान पाठववल होत. या यध्दात हाजबार खान मारला
                                  े
                          ृ
                              ां
                            ू
                                                           े
           े
          गला होता. त्याछॎया मत्य नतर दखील वदनदार खान मोठया शथीन लढला,
                                                     ु
                                              ू
          पण  तो  ही  लढाई  हरला.  या  लढाईत  सहारनपरचा  प्रमख  मोहम्मद  अली
                                                     े
              े
                                                        े
                ु
                                                       े
                                             े
                   े
          खानच पतण पीर खान आवण जमल खान हे दखील मारल गल.   ३१
                                          े
                                    ां
                  े
                 जव्हा जलालगढी आवण अबाहेत यथील जलाल खानाछॎया पराक्रमाची
                                   े
               ु
             ा
                                                                 ू
                                         े
                                                     ू
                                                           ु
          वाता मघल सम्राटाछॎया कानावर गली त्यान त्यास सहारनपरचा प्रमख यॎहणन
             ु
                 े
                                     े
                                                      े
                   े
                                          ां
                                                               े
          वनयक्त कल. मोहम्मद अली खानान वशखाछॎया हल्ल्याछॎया वळी जो वभत्रपणा
                       े
                                             ु
                                                                 े
                                                     ू
                                                         े
                      ु
                               ू
                                       ू
          दाखववला, त्यामळ त्याछॎयाकडन सहारनपरचे प्रमख पद काढन घण्यात आल.
                                  ं
          सदल्लीतील मंत्ी आसण उमरावाच्या मनात वचक
                            ां
                                                 े
                                      ू
                                                      ां
                        वशखानी  सहारनपरचा  ताबा  घतल्यानतर,  वदल्लीतील
                        ां
                                     ु
                                                   ां
                                                               े
          उमराव (खास श्रीमत लोक) आवण मघल साम्राज्याछॎया मत्र्ानी धास्तीच घतली
          की आता शीख वदल्लीवर दखील हल्ला करतील. इरादत खान वलवहतात ३२   :
                              े
                                                           े
                                                        ा
                                                                ा
                                                  ां
                                 ां
                                     ा
                  ू
                           ु
          “वदल्लीपासन अगदी मलतानपयत सवत्र गोांधळ (वशखाछॎया वचस्वान वनवमत)
                 ां
                  ु
                      े
          होता, परत ठाणसर ते लाहोर दरयॎयान इतकी दृढ धारणा होती (वनवितता)
                                                             े
                                   ु
                                                               ु
          की अवसफ अली, वनझाम-उल-मल्क सुध्दा घाबरला होता आवण त्यान मघल
                                               ां
                         े
                                                  े
                                                             े
          सम्राटाला पत्र वलवहल आवण वदल्लीतील अवधकाऱ्याना दखील स्मरणपत्र वदली
                                                      े
                                                े
                   े
                                                           े
                े
          की प्रत्यकान या घबराटी बद्दल सम्राटाला कळववल पावहज. तसच वदवाण
          बायोतात, वदवाण हाफीज खान, कोतवाल रझा खान, फकर-उद ्-वदन बक्षी
                        ा
                                                   ां
                                        े
                                                                 ां
          महमद तावहर वाताहर आवण काझी दरवश मोहम्मद यानी सम्राटाला स्वतत्र
              े
                   े
                                                       ां
                                                 े
          खवलत धाडल. वदल्लीचा प्रशासक असीफ-उद-दौला दखील चागलाच घाबरला
                                       ू
                                                              ू
                                                       ां
                            ां
                                       ां
          होता. वदल्लीतील उमरावानी आपल्या क ुटब कवबला आवण धनसपत्तीसह दरछॎया
             ां
                              ु
                                    े
          प्रातात पलायन करण्यास सरुवात कली होती.”
                                    ु
                                       ू
                                                       ां
                 वास्तववक  वदल्लीछॎया  आजबाजची  स्तस्थती  अगदी  वचताजनक  होती.
                                                                  े
                                                    ू
                               े
              ां
                                          े
                                   ां
          वशखानी वदल्लीछॎया भोवतालच सरवहद, ठाणसर, सहारनपर ही वतन्हीही राज्य
                                                          ा
                                                             े
                 े
                                                               े
                                                                 े
                                                        ां
                            ु
                                                         ू
          कावबज कली होती. मघल साम्राज्याची राजधानी वदल्लीला सपणपण वगळ
                                          े
              े
                  े
                                                            े
                                                 ां
                                   े
          पाडल होत. त्याच बरोबर लाहोरच राज्यकतही वशखाना घाबरत होत.
                                     ं
                             े
          लाहोर आसण ररआकी क्षत्ात सशखाची कारवाई
                               े
                          ां
                 माजा  वशखानी  (तव्हा  मान्झा  असा  उच्चार  करत  असत),  रावी
                                    े
                               े
                                                ां
                                       ु
          आवण  वबयास  नदीमधील  प्रदशामध्य  मघल  सरदाराचा  पाडाव  एवप्रल  १७०९
                                     63
   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91