Page 90 - Untitled-1
P. 90
े
े
े
ा
ु
ां
ु
े
राऺू शकत होती, त्यामळ कवळ नत, वररष्ठ अवधकारी आवण धमगरुनाच
ां
े
े
े
े
गढीछॎया आत जागा वमळाली आवण उरलल्या सवाना गढी बाहर झोपाव लागल.
ां
े
ां
ै
े
े
े
े
जव्हा वशखाना कळल की सऩॎय उघडयावर झोपल आह, त्यानी त्या जागला
ु
े
वढा वदला आवण दसऱ्या वदवशी सकाळी, अजून सूयोदय व्हायचाही होता,
े
े
ां
े
ा
ै
तव्हा अधवट झोपत असलल्या ’इिामछॎया पववत्र सवनकावर वशखानी हल्ला
े
े
े
ै
े
े
े
े
े
कला, ’इिामच पववत्र सवनक’ शकडयाने मारल गल आवण उरलल लाहोरला
े
ू
ू
ां
े
े
े
े
े
े
पळन गल. तथावप शीख तथन हलल नाहीत त्यानी ’इिामच पववत्र सनछॎया’
ां
े
े
े
े
ृ
नतत्वाला गढी बाहर यऊन त्याछॎयाशी दोन हात करण्यास भाग पाडल. या
ै
े
ां
ु
े
ा
लढाईत ’इिामछॎया पववत्र सवनक’ याच, मतझा खान तसच पराहमलचा
ु
े
े
े
े
ू
े
ा
मलगा (तोडरमलचा नात), या सवहत सव नत मारल गल. वभलोवलछॎया
ां
ां
े
ु
ु
लढाईन मस्तिमाछॎया वशखाववरुध्दछॎया पववत्र यध्दावर पडदा पडला. वास्तवात
ै
ां
े
ै
’पववत्र सवनक’ हे अप्रवशवक्षत सवनक होत आवण वशखासोबतछॎया खऱ्या पवहल्या
ां
ां
ां
लढाईतच त्याछॎया मनात दहशत बसली आवण त्याना जाणीव झाली की वशखाछॎया
े
े
े
ु
ा
शौयापढ आपला वनभाव लागण कठीण आह.
ां
ां
ां
वशखानी वभलोवल, घारी भगवत वसग आवण चावमयावचरी या वतन्हीही
ां
े
े
ा
ु
ां
ु
े
ु
ां
ू
ु
लढाया वजकल्या,, परत तथ रावहल नाही. दसऱ्या बाजला मस्तिम धमगरुनी
ु
ां
े
ु
ु
ां
मस्तिम यवकाना पन्हा एकदा वशखाववरोधात वचथावण्याचा प्रयत्न कला. पण
ां
ां
ां
ु
मस्तिम तरुणाछॎया मनात वशखाची अशी काही दहशत बसली होती की त्यानी
े
े
ु
े
ां
ां
काही पन्हा वशखाववरोधात लढण्याचा प्रयत्न कला नाही. त्या क्षेत्रामध्य वशखाच
े
ु
ु
ा
े
े
े
वचस्व वसध्द होण्याकररता इतक परस होत. आता तर मस्तिम अवधकारी
े
े
े
ां
े
ु
ां
दखील वशखाना घाबरायला लागल होत. जव्हा ही बातमी मघलाचा सम्राट
ू
े
े
ां
बहादर शहा, पयत जाऊन पोहोचली तव्हा तो दखील घाबरला. ३६
ू
ां
मोहम्मद कावसम वलवहतात की ररआकी-माजा पासन लाहोर शहराछॎया तटबदी
े
ां
े
ां
ां
े
े
३७
े
े
पयतछॎया क्षत्रामध्य वशखानी त्याच अवधपत्य स्थावपत कल होत.
े
ें
ें
ा
कवळ एका वर्ाछॎया आत (नोव्हबर १७०९ ते सप्टबर १७१०)
े
ां
ां
े
ु
ु
ां
वशखानी रावी आवण यमना नदी दरयॎयानचा प्रदश मक्त कला. त्यानी सरवहद,
े
ू
ु
ु
ू
सामाना, छाट-बानर, रुपर, घरम, कापरी, ठाणसर, शहाबाद, भरीया,
े
ू
ू
ां
ां
ठाकसा, सदौरा, सहारनपर, दवबद, नानौटा, अबाहता (सहरानपर
ू
परगणा); राहोन, बटाला. कालानौर, पठाणकोट आवण बासोहली (जम्म
ु
े
े
ु
ां
ां
े
ां
ां
े
प्रात) या शहरामध्य त्याच अवधपत्य स्थावपत कल. यावशवाय चबा, कल,
े
े
ां
ां
ा
ू
ां
मडी, वबलासपर, नाहन, गढवाल इत्यादी पवतीय राज्यानी दखील वशखाच
ा
ां
ां
े
े
े
ां
े
वचस्व माऩॎय कल होत. बहुताशी भागात वशखानी त्याच स्वत:चे अवधकारी
े
े
े
े
ू
(पोवलस, ऩॎयायमती, प्रशासक इत्यादी) नमल होत. हा तो काळ होता जव्हा
े
ू
ा
ां
े
वदल्लीच तख्त वशखाछॎया सामर्थ्ाला वचकन होत. ३८
********
वटपा
1. त्या वदवसामध्य सतलज नदी माछॎछीवाडा आवण बहलोलपर या दोन मोठ्या
े
े
ां
ू
ू
ां
े
ां
ु
शहराछॎया बाजन वाहत होती. नतर १७५० छॎया समारास नदीचा प्रवाह
े
े
े
ू
साधारण १० वकलोमीटरन बदलन उत्तर वदशकड गेला.
67
