Page 94 - Untitled-1
P. 94

प्रकरण ६
                                      ु
                           ं
                                           ं
                     सशखासवरोधात मघलाची कारवाई
                                                                ू
                                                         ां
                              ू
                 मुघल सम्राट बहादर शहा हा त्याचा भाऊ कामबक्षची बडाळी मोडन
                         े
                                          े
                             े
          काढण्याकररता दवक्षणत गला होता. २ जानवारी १७०९ रोजी कामबक्ष मारला
                                े
                                            ू
           े
                      ां
                                     ां
                                                   े
                          ां
          गला आवण ते बड थड झाल. त्यानतर बहादर शहान त्याछॎया राजधानीछॎया
                                                           े
                                                े
                                             ु
              े
                    े
             े
          वदशन १९जानवारी १७०९ रोजी परतीचा प्रवास सरु कला. २९ जानवारीला तो
                                             े
                                       े
                                                      ु
                             े
                         े
                                        े
                                                                 े
                              े
          “तालाब झाकीर हुसन” यथ पोहोचला.यथ त्यान ख्वाजा अब्दल्ला वदल वदलर
                                                       े
                                  ां
                                                     े
                               ू
                                                 ू
          खानाला  लाहोर  आवण  जम्म  प्राताचा  राज्यपाल  यॎहणन  नमल  आवण  त्याला
                        े
                                  १
                 े
                       ां
          पदभार घण्याचा सदश पाठववला.
                                          ू
                      ा
                 ६ माच १७०९ रोजी तो कलामपर शहराजवळ होता. तो अगदी
                        ू
                                      े
                                     े
                    ू
                                                                 ां
          आरामात  हळ  हळ  वदल्लीछॎया  वदशन  जात  होता  कारण  तो  जरा  वनवात
                               ा
                           े
                                  ू
                                       े
                                                          े
                                                      े
          मनस्तस्थतीत होता, त्याच सव शत्र त्यान यमसदनाला पाठवल होत आवण तो
                                                   े
                                      ा
             ां
                                                            े
                                         ूां
                        े
          वनवित मनस्तस्थतीमध्य होता. त्याछॎया सव शत्रचा वन:पात कला असल्यान त्याछॎया
                                  ा
                                                                 े
          वागण्यात  एक  प्रकारचा  उमटपणा,आक्रमकता  आली  होती.  तसच
                                                           ा
                                                       े
                           ु
                                               ा
                                                                  े
          वचडखोरपणाला सुध्दा सरुवात झाली होती. ६ माच रोजी त्यान फमान काढल
                        े
                     ु
             े
                                        ै
                                       ु
          होत की सणासदीच वदवस सोडल्यास मनम खान ’खान खनान’, झुिीकार
          खान ’अमीर-उलो उमरा’, चौगटटा खान, महाबत खान, शहा वनवाझ खान
                                                             ु
                                  ू
                                               ां
                            ां
          आवण  हमीद  खान  यानी  सोडन  कोणीही  त्याछॎया  डोक्ावर  सशोवभत
                                                 ां
                       ू
                      ां
            े
                                                ां
                                    ा
           े
                                             े
                                                 ु
                          े
          फट/पगडया बाध नयत. १३ माच रोजी त्यान वहदकररता पालखीचा वापर
                                                                 ां
                             े
                                                                  ू
                   े
                                                   े
                       े
           ां
                                  े
          बद करण्याच आदश वदल. अस जाहीर करण्यात आल की जर कोणी वहद
                        े
                  २
                  े
          पालखीमध्य   बसलला  आढळला  तर  त्याला  तात्काळ  वशक्षा  आवण  अटक
                  े
          करण्यात यईल.
                                                                  े
                                                            े
                                                             े
                                ू
                       ा
                 २९ माच रोजी बहादर शहा मादरी नगराला पोहोचला. यथ त्यान
                                                  ु
          असद खान (नवाब असीफ-उद-दौला, वनझाम-अल-मल्क) आवण मोरादाबाद
                                            ै
                                                 ू
                                                          े
                       ु
                                                         ां
                                                                 ू
                                                      ां
                ै
           े
          यथील सऩॎयाचा प्रमख मोहम्मद अवमन खान (चन बहादर) यास सदश पाठवन
                                                         ां
                                       ां
                       ू
                                                ू
          मारवाडचा  (जोधपर)  राजा  अवजत  वसग  या  राजपत  राजास  बडाची  वशक्षा
                  ां
                      े
                                                            ु
                                            े
                                     ू
                                                       े
           े
          दण्यास  सावगतल.  त्यावशवाय  बहादर  शहान  स्वतः  जातीन  राजपतानाछॎया
                                          े
                                                े
                       े
                                                 े
                                    ु
                         ू
                                                           ू
                      े
          (राजस्थान) वदशन कच करण्यास सरुवात कली, जण कऱून राजपत शासक
                          ां
                                                     ां
              े
                                            ां
                                  ू
                                                                 ां
          यॎहणज राजा अवजत वसग (जोधपर) , जय वसग सवाई (अबर), अमर वसग
                                                             ू
                                                       ा
                               ां
                ू
                                              े
                          ू
          (उदयपर)  या  राजपत  राजाना  वशक्षा  करता  यईल.  हे  सव  राजपत  राजे
             ू
                                                         े
                                                                  े
          बहादर शहाला, त्याचा भाऊ कामबक्ष ववरुध्द लढण्यासाठी, यऊन वमळाल
                           े
                    ां
                             ु
             े
                          े
                                          ू
                                ू
                                                                  े
          होत. पण मदसौर यथ गपचप त्याला सोडन आपापल्या राजधानीला परतल
                     ां
                          ां
                                                        े
                                                      े
                                                               ां
                                                                ू
                                                                  ा
                              ु
             े
          होत. परतल्यानतर त्यानी मघल सम्राटाछॎया प्रवतवनधीांना ठार कल आवण सपण
                      े
             ां
                            े
                        े
          स्वातत्र् जाहीर कल होत.
                                                     े
                                                                 े
                                       ू
                                                      े
                                                                  े
                 २१ ऑगस्ट १७०९ रोजी बहादर शहा समरदा यथ पोहोचला. यथ
                                     ु
                                       ा
                     ु
             े
                                            ु
                                                   ां
          त्यान मीर अब्दल्ला सलाम (काझी कबानचा मलगा) यास लाहोरचा कोतवाल
                                        े
                                             े
                               ु
                   ु
                          ू
                                                  े
          (पोलीस प्रमख) यॎहणन वनयक्त करण्याच आदश वदल. २३ ऑगस्ट १७०९
                                                 ां
                          ा
                 े
          रोजी त्यान अली मदान खान (जबरदस्त खान) यास कािीरचा राज्यपाल
                                     71
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99