Page 26 - Untitled-1
P. 26
े
ां
ां
ां
े
े
तटबदीने वकल्ला सुरवक्षत कला गला आह, एकदर वकल्ल्याची सरक्षण व्यवस्था
ू
ां
ां
े
ां
ू
े
ु
मजबत होती. जर शत्रन एक वभत पार कली तर पढची वभत ओलाडण्या
ां
े
ा
े
े
आधी त्याना प्रवतकार करावा लागत अस. प्रत्यक पवतीय टकडीभोवती
ां
े
ां
ू
ु
तटबदीछॎया आत तटबदया होत्या. त्यामळ एकदा का शत्र आत आला की
े
े
ू
ु
े
े
े
त्याला मागन यणाऱ्या कमक वा रसदचीही आशा ठवताच यत नस.
ां
े
े
े
वकल्ल्याछॎया या टकडया दाट काटरी झाडाझुडपानी भरलल्या होत्या,
े
ां
े
ु
े
वनवडग तसच इतर झाडेझुडपे, ववशर्त्व कऱून अगदी ववर्ारी झाडेझुडपेही
े
ां
े
े
े
होती. त्याच बरोबर अनक वठकाणी कमालीच वनसरड, घसरणार आवण अरुद
ू
े
ां
े
े
े
े
े
ां
े
े
रस्त होत. ज्यामधन माणसाना वा घोडयाना वगान जाण यण शक् नव्हत.
े
ां
ु
े
यामळ हा वकल्ला वजकण फारच अवघड बाब होती.
ां
ां
ु
ां
ै
े
े
ां
दसरीकड शीख सवनकानी उच टकड्ावर पोहोचण्याकररता वकवा
े
े
े
ा
े
ु
ां
टकडीवऱून ओहळाछॎया माग जगलात पळण्याकररता गप्त माग तयार कल
े
होत. ही जागा गवनमी काव्याछॎया युध्दाकररता अगदी उत्तम होती आवण गवनमी
ु
े
े
े
े
ुां
काव्यामध्य बणजारा शीख तर तरबज होतच! त्यामळच ही जागा शत्रची
े
े
ै
ां
े
े
ू
ां
स्मशानभमीच ठरली असल. लाखोांछॎया सख्यन सवनकाना घऊन वकल्ल्यावर
ां
े
े
े
े
हल्ला कऱून अनक वर् युध्द कल्यानतरच तो वकल्ला कावबज करण शक्
ां
ु
ू
े
े
झाल असत, ते सद्धा खप मोठी वजवीतहानी सोसल्यानतरच.
े
अमर वली
ू
े
ां
ां
या जगलात अशा काही मजबत दोरखडासारख्या लटकणाऱ्या वली होत्या
ु
ां
ां
े
की ज्याना धऱून एका झाडावरुन दसऱ्या झाडावर वकवा एका टकडीवरुन
े
ां
ु
े
े
े
दसऱ्या झाडावर वकवा टकडीवर उड्ा मारण शक् होत. गोरीला, माकड
ु
े
या वलीांचा उपयोग एका झाडावऱून दसऱ्या झाडावर उडया मारण्यासाठी
े
ां
ू
ां
े
करतात त्या प्रकारछॎया या वली झाडाछॎया फादयाप्रमाण अवतशय मजबत
ु
ु
असायछॎया व वकतीही काळ त्या न कजता, न तटता वा न खराब होता
ां
ू
ां
ु
े
ा
े
वटक शकत. त्या काळी वली दीघकाळ जगत ज्यामळ त्याची लाबीही जास्त
े
े
े
े
ां
े
प्रमाणात वाढलली अस; कधी कधी तर एक एक वल शभर वर् जगत अस.
े
े
े
लोहगढ वकल्ल्यामध्य अशा अनक वली होत्या (अगदी आजही त्यातील काही
े
ू
े
े
े
े
े
ा
वली यथ पाहायला वमळतात.) सवसाधारणत: या वली या क्षत्रामध्य आढळन
ा
े
े
ू
े
यत नाहीत. यॎहणनच असा वनष्कर् काढण शक् आह की लखी राय बणजारा
ू
े
ां
ां
ां
े
ां
ां
याचा व्यापार यारकद आवण समरकद (मध्य आवशया) पासन थट श्रीलकपयत
े
ू
ु
े
े
ां
चालत असल्याने त्यानी दसऱ्या कोणत्यातरी अरण्यामधन या वलीांच वाण आणल
ै
े
असाव. शीख सवनक वकल्ल्यामधील ववववध वठकाणी पोहोचण्याकररता या
े
े
े
ू
वलीांचा उपयोग करत असत. शत्रछॎया आक्रमणाछॎया वळी या वली अवतशय
ु
उपयक्त ठरत.
ु
ि
ु
गप्त / भयारी माग
ा
े
ु
ू
ु
े
े
े
ां
ा
लोहगढ वकल्ल्यातील पवतीय टकड्ामध्य गप्त भयारी माग खोदन ठवल
े
ा
ु
े
ा
ू
ां
े
होत. अस भयारी माग फक्त एक दोन टकड्ावर नसन जवळ जवळ सवच
ा
ू
े
ा
े
े
े
ां
ां
े
टकडयावर आवण सवच पातळ्यावर सपण लोहगढ वकल्ल्यामध्य खोदलल होत.
ां
े
े
ा
े
ां
ां
यातील काही व्यवस्तस्थत दगड वकवा ववटानी बाधलल माग होत. आज जरी
3
