Page 25 - Untitled-1
P. 25
ा
े
े
े
ा
े
वनमाण कलली शहॎथॎरात्र नाहन राज्यामध्य आवण लोहगढ वकल्ल्याछॎया (पवतीय)
े
ु
प्रदशात सध्दा पाठववली जायची.
लोहगढचा भौगोसलक नकाशा
ां
े
ां
े
ा
ां
लोहगढ वकल्ला काही एक दोन पवतीय टकड्ावर बाधलली तटबदी
े
ु
े
ां
ा
ां
वा बरुज नव्ह! हा वकल्ला डझनाऺून अवधक पवतीय टकडयावर बाधण्यात
ु
े
े
े
ू
ा
आलला असन त्यामळच जगातील सवात मोठा वकल्ला ठरला आह.
ू
े
ां
लोहगढ वकल्ला नहान, सदौरा आवण पावटा सावहब यथन साधारण २९
ू
े
ां
१
ां
े
वकलोमीटर अतरावर आह. या वकल्ल्याचा बहुताश प्रदश पवीछॎया नहान
े
े
ु
राज्यामध्य यतो. वकल्ल्याचा मध्यवती भाग भारताछॎया हरयाणा (यमना नगर
े
े
वजळॎहा) आवण वहमाचल प्रदश (वसरमौर वजळॎहा) राज्यामध्य साधारण ७०००
ू
े
ा
े
एकराछॎया ववस्तीण पररसरामध्य पसरला आह. लोहगढ, हररपर, झील
े
ां
ु
े
े
े
बाकबारा, मठावली, दवावाला, पालोरी, सक्रोन, महऱूनवाला, चारणवाला,
े
ू
जामनी (वहमाचल प्रदश) आवण भगवानपर, नाठौरी, धनानौरा, नागली,
े
ू
ां
मोवहदपर (हरयाणा) इत्यादी खडी लोहगढ वकल्ल्याचाच एक भाग होत.
ां
े
ां
वास्तववक उधमगड (कालाअब जवळील) ते कालसर जगल या दरयॎयानचा
े
ू
े
े
भला मोठा पररसर या वकल्ल्यान व्यापलला आह. रायपर रानी, टोका,
े
ां
ां
े
कालाअब आवण वपजौर हे या वकल्ल्याच भाग होत. ठाकसा आवण तवर
ू
े
ू
ां
े
े
याछॎयामधील क्षत्र, तसच वमल्कारा, ताहरापर, दारापर, चक्का, अगदी
ां
ां
ां
े
कालसर जगलापयतचा भाग असा ४० ते ५० वकलोमीटर लाबीचा आवण १०
े
े
ु
ू
ां
ते १५ वकलोमीटर रुदीचा हा पररसर आह. या टकडया समद्रसपाटीपासन
े
ां
ू
साधारण १२०० ते १९०० फट उचीवर आहत.
ें
े
ां
ां
े
मोहम्मद कावसम औरगाबादी याछॎया मत नोव्हबर १७१० मध्य हा वकल्ला
ां
े
े
े
ां
ा
१६-१७ उच पवतराजीांवर पसरलला होता आवण या टकड्यावर चढण
े
ां
े
ु
ू
महामस्तश्कल काम होत. एवढ असनही बणजारा वशखानी साधारण ५ ते ७
ां
े
ु
े
े
वकलोमीटरछॎया पररसरामध्य बरुज बाधल होत. लोहगढ वकल्ल्याछॎया
े
े
ु
सभोवतालचा पररसर यॎहणज लोहगढ गाव ते कालसर आवण सक्रोन दरयॎयानचा
ां
े
ा
े
भाग हा गद झाडीांछॎया जगलान व्यापल ेला होता. अगदी आज २०१८ मध्य
े
े
ां
े
ां
े
ां
दखील या भागात वहहॎथॎर प्राण्याच वास्तव्य व सचार आह. या क्षत्राला डाबर
ां
ु
ां
े
ै
ा
े
े
पवतरागचा प्रदश यॎहणतात. अशा पररस्तस्थतीत मघलाछॎया सऩॎयान अवघ्या दीड
ां
े
े
े
े
वदवसामध्य हा गड कावबज कला हे यॎहणण वकतपत रास्त आह?
ां
े
ां
ु
ां
लोहगढ वकल्ल्याची बहुताशी तटबदी दहरी ते चौपदरी वभतीची होती.
ां
ां
वभतीछॎया आत वभती होत्या आवण त्यातील काही तर अगदी २.५ ते ३.५
ु
ु
े
ां
ां
े
ां
मीटर रुदीछॎया होत्या. या वभती चऩॎयामध्य बाधल्या होत्या, आजही त्या चुऩॎयामळ
े
ां
े
ू
े
वकल्ला अवतशय मजबत अवस्थत आह आवण तटबदी अगदी भक्कमपण उभी
े
ां
े
ां
ां
े
े
ां
आह. एवढ प्रचड बाधकाम काही मवहऩॎयात वकवा काही वर्ामध्य होण
ू
ा
ां
ा
शक्च नाही. हे सव काम पण करण्यासाठी कमीत कमी ७० ते ८० वर्ाची
े
े
अथक महनत लागली असल!
ां
े
ा
े
नद्यानाल्यानी वकल्ल्याला दोन भागात ववभागल आह. वकल्ल्याछॎया सव
े
े
े
ां
ू
े
ां
े
े
बाजनी पाण्याच खोल कालव काढल गल आहत आवण तटबदीछॎया आतील
2
