Page 8 - Shabad bood july
P. 8
ੌ
ਜ ਦੇ ਅਪਰਾਧ। ਸਭਵ ਏ, ਮੇਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਅਿਜਹੇ ਕਾਰੇ ਹੋਣ। ਮੇਰਾ ਿਵਆਹ 15-16 ਸਾਲ ਦੀ ਯੁਵਤੀ ਦਲੀਪ ਕਰ,
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ਹ , ਇਸ ਉਮਰ ’ਚ ਕੀਤੇ ਅਿਜਹੇ ਕਾਰੇ, ਕਰਨ ਪ ਦੇ ਨ ਸਪੁਤਰੀ ਸਰਦਾਰ ਲਾਲ ਿਸਘ (ਖਨਾ ਮਡੀ ਿਨਵਾਸੀ)
ੱ
ੰ
ੱ
ਅਖ ਓਹਲ। ੇ ਨਾਲ ਸਤਬਰ 1948 ’ਚ ਹੋ ਿਗਆ। ਹੁਣ ਆਰਥਕ ਛਟ
ੱ
1947 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕ ਵਡ ਆਈ ਕਿਹਰ ਬਣ ਕੇ। ਹੋਰ ਵੀ ਭਾਰੀ ਸੀ। ਸਗ ਲਕ-ਤੋੜਵ ।
ੰ
ਲਖ ਵਸਦੇ-ਹਸਦੇ ਘਰ ਜੜ ਗਏ। ਬਚਪਨ ਡਿਡਆ ਪਿਰਵਾਰ ਦੇ ਿਪਆਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਿਨ ਘ ਨ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੌ
ਿਠਆ, ਜਵਾਨੀ ਿਪਟ ਠੀ ਅਤੇ ਬੁਢਾਪਾ ਕੁਰਲਾ ਦਲੀਪ ਕਰ (ਸਹੁਰਾ ਨ ਹਰਜੀਤ ਕਰ) ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ’ਤੇ
ੌ
ੱ
ੁ
ੱ
ੰ
ਿਠਆ। ਚੁਫੇਰੇ ਲਾਸ਼ ਦੇ ਢੇਰ। ਭਲਾ ਕਣ ਪੂਝੇ ਿਕਸੇ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾ ਿਦਤਾ, ਨਾ ਕੋਈ ਿਗਲਾ ਅਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਿਸ਼ਕਵਾ।
ੌ
ਅਥਰੂ? ਆਪਣੇ ਅਥਰੂ ਤ ਰੁਕਦੇ ਨਹ । ਸਿਹਜੇ ਹੀ ਉਹ ਵੀ ਬਣ ਗਈ ਰਬੀ ਰਜ਼ਾ ਦੀ ਕਾਇਲ।
ੱ
ੱ
ੱ
ਸਾਡੇ ਪਿਰਵਾਰ ’ਤੇ ਵੀ ਡਾਹਢੀ ਆਈ ਸਾੜ -ਸਤੀ। ਪਿਰਵਾਰ ’ਚ ਘੁਲ ਿਮਲ ਗਈ ਿਮਸ਼ਰੀ ਦੀ ਤਰ । ਦੌਰ
ੱ
ਅਸ ਪਿਰਵਾਰ ਦੇ ਸਤ ਮ ਬਰ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਨ ਤ ਤਗ ਦਸਤੀ ਦਾ। ਿਫਰ ਵੀ ਸ਼ਰੀਕੇ-ਹਯਾਤ ਹਰਜੀਤ ਨ
ੰ
ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਲੁਕਦੇ-ਿਛਪਦੇ, ਿਡਗਦੇ-ਢਿਹਦੇ, ਪਿਰਵਾਰ ਨ ਿਦਤਾ ਪੂਰਾ ਸਾਥ। ਪਿਰਵਾਰ ਪ ਤੀ ਨਾ ਕੋਈ
ੂ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ, 12 ਸਤਬਰ 1947 ਨ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਨਗਰੀ ਿਗਲਾ, ਨਾ ਕੋਈ ਿਸ਼ਕਵਾ ਅਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਿਸ਼ਕਾਇਤ। ਆਖ਼ਰ
ੰ
ੂ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ਅਿਮ ਤਸਰ ਪੁਜੇ। ਅਸ ਸ ਭੁਖੇ-ਭਾਣੇ, ਹਾਲ ਬੇਹਾਲ। ਿਮਹਰ ਹੋਈ ਦਾਤਾਰ ਦੀ। 1953-1954 ’ਚ ਪਿਰਵਾਰ
ੂ
ਿਨਥਾਵ ਅਤੇ ਿਨਆਸਰੇ। ਦਰ-ਦਰ ਭਟਕਣ ਜੋਗੇ। ਸਮ ਨ ਦੇ ਗਣ ਲਗ ਪਏ ਭੁਨ ਹੋਏ ਜ । ਹੁਣ ਪਤਝੜ ਸੀ ਕਾਫ਼ਰ
ੱ
ੰ
ਸਾਡੇ ਪਿਰਵਾਰ ਨ ਡਾਹਢਾ ਤਾਇਆ, ਸਤਾਇਆ ਅਤੇ ਅਤੇ ਪਿਰਵਾਰ ਤੇ ਬਹਾਰ ਿਜਹੀ ਰੁਤ ਿਜਹਾ ਸੀ ਮਸਤੀ
ੰ
ੂ
ੱ
ੰ
ਤੜਫਾਇਆ। ਿਸਦਕੀ ਸਬੂਰੀ, ਸਤੋਖੀ ਅਤੇ ਸਾਹਸੀ ਅਤੇ ਸਰੂਰ।
ਪਿਰਵਾਰ, ਜੁਟ ਿਗਆ ਿਮਹਨਤ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ’ਚ। ਮੇਰੇ ਲੜਿਕਆਂ ਦਾ ਦਸਵ ਜਮਾਤ ਤਕ ਦਾ ਸਕੂਲ
ੱ
ੱ
ੱ
ਜੋ ਿਕਸੇ ਨ ਿਮਹਨਤ-ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਕਮ ਿਮਿਲਆ, (ਪ ਾਈਵੇਟ) ਪੜ ਾਈ ਪਖ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਪਖ ਚਗੀ ਤੋਰੇ
ੱ
ੂ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਉਹਦੀ ਰਜ਼ਾ ’ਚ ਰਿਹਿਦਆਂ ਿਖੜੇ-ਮਥੇ ਸਵੀਕਾਿਰਆ। ਤੁਰ ਿਪਆ। ਦਾਤਾਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਸਵਲੀ ਸੀ।
ੱ
ੱ
ਮ ਸਾੜ-ਫ਼ਕ ਹੋਈਆਂ ਇਮਾਰਤ ’ਚ ਲਕੜੀਆਂ 1952-1953 ਤਕ ਹਰਜੀਤ ਨ ਪਜ ਬਿਚਆਂ
ੂ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ਇਕਠੀਆਂ ਕਰਕੇ, ਿਸਰ ’ਤੇ ਚੁਕ ਕੇ, ਅਿਮ ਤਸਰ ਦੇ (ਚਾਰ ਲੜਕੀਆਂ ਤੇ ਇਕ ਲੜਕਾ) ਨ ਜਨਮ ਿਦਤਾ। ਹੁਣ
ੰ
ੂ
ੰ
ਬਾਜ਼ਾਰ ’ਚ ਵੇਚੀਆਂ। ਮਜ਼ਦੂਰ ਬਣ ਕੇ ਿਦਹਾੜੀਆਂ ਵੀ ਉਹ ਇਕ ਿਸਆਣੀ, ਸੁਚਜੀ ਅਤੇ ਧੀਰਜ ਵਾਲੀ ਨਾਰ ਸੀ
ੱ
ੱ
ਕੀਤੀਆਂ। ਆਟੇ ਦੀ ਿਮਲ ’ਚ ਬੋਰੀਆਂ ਚੁਕਣ ਦਾ ਕਮ ਵੀ ਅਤੇ ਬਿਚਆਂ ਲਈ ਮਮਤਾ ਦੀ ਡੋਰੀ। ਿਨ ਘੀ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ੀਲ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ਕੀਤਾ। ਿਢਡ ਦਾ ਝੁਲਕਾ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪਾਪੜ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤੇ ਿਦਆਲ ਅਤੇ ਿਵਸ਼ਾਲ ਿਦ ਸ਼ਟੀ ਸਦਕਾ,
ੰ
ੇ
ਵੇਲ। ਸਮੁਚਾ ਪਿਰਵਾਰ ਸੀ ਆਰਥਕ ਮਦਹਾਲੀ ਦਾ ਉਹ ਬਿਚਆਂ ਦਾ ਿਵਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ’ਚ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ
ੱ
ੱ
ੱ
ਿਸ਼ਕਾਰ। ਸਮ , ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਕਾਦਰ ਸਭ ਸਾਡੇ ਪਿਰਵਾਰ ਮਾਨਿਸਕ ਪਖ ਸੁਚਜਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸਣ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰਥ
ੱ
ੱ
ੱ
ਨਾਲ ਰੁਸੇ ਹੋਏ। ਸਚੇ ਰਜ਼ਾਕਾਰ ਬਣ ਕੇ ਦਾਤਾਰ ਦਾ ਭਾਣਾ ਸੀ।
ੱ
ੱ
ੰ
ਮਿਨਆ। ਪਿਰਵਾਰ ਦਾ ਇਹ ਉਸਾਰੂ ਪਖ, ਕਈ ਸਾਕ- ਹ , ਉਹ ਸਿਹਯੋਗੀ ਅਤੇ ਕਰਮਯੋਗੀ ਸੀ। ਨਕ
ੰ
ਸਬਧੀਆਂ ਨ ਿਦ ਸ਼ਟੀ ਗੋਚਰ ਕੀਤਾ। ਨੀਅਤ ਅਤੇ ਨਕ ਸੀਰਤ ਸੀ। ਪਤੀ ਲਈ ਆਦਰ
ੰ
ੱ
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰਗ ਿਨਆਰੇ। ਭਲਾ ਕਣ ਜਾਣੇ ਵਕਤ ਦੀ ਹਮਰਾਜ਼ ਅਤੇ ਹਮਨਸ਼ ਸੀ। ਘੜ ਦਾ ਸੁਚਜਾ, ਿਨ ਘਾ ਅਤੇ
ੰ
ੌ
ਰਫ਼ਤਾਰ ਅਤੇ ਗੁਫ਼ਤਾਰ! ਦਾਤਾਰ ਦੀ ਖੇਡ ਅਨਖੀ ਏ ਅਤੇ ਿਪਆਰ ਭਿਰਆ ਵਾਤਾਵਰਨ, ਉਸ ਦਾ ਿਰਣੀ ਸੀ।
ਚੋਜ ਿਨਰਾਲ ਨ। 1955-56 ਤ ਲ ਕੇ 1977 ਤਕ ਦਾ ਸਮ
ੈ
ੱ
ੇ
ੰ
ਪਿਰਵਾਰ ਏ ਆਰਿਥਕ ਮਦਹਾਲੀ ਦਾ ਿਸ਼ਕਾਰ। ਪਿਰਵਾਰ ਲਈ ਸ਼ ਤ, ਸੁਖਦਾਈ ਅਤੇ ਦੇਹ-ਅਰੋਗਤਾ
ੱ
ਕੁਦਰਤ ਖੋਲ ਰਹੀ ਏ ਮੇਰੇ ਗ ਿਹਸਤੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਪਨਾ। ਵਾਲਾ ਸੀ। ਬਸ ਸਵਰਗ ਿਜਹੀ ਝਾਕੀ।
ੰ
06 ਜੁਲਾਈ - 2022
