Page 7 - Untitled-1
P. 7

ां
                    े
                                       ू
                                                   ा
              े
        महत्वाच   ठरत.   प्राचीन   काळापासन   ते   अवाचीन   काळापयत
                             ां
                       ा
                 े
             ां
        पणी,भडी,श्रष्टी,साथवाह,  बजारा,  बणजारा,  बणजारी,  ब्रन्जारी  ,वणजारा
                                   े
                         ू
                               े
                                     े
                                                               ू
        ,वणजारी  इत्यादी  यॎहणन  उल्लख  कलल्या  व  सध्या  गोर  बणजारा  यॎहणन
                                े
        ओळखला जाणारा समाज यॎहणज लमाणी/गोरमाटी समाज होय. अकबर च्य
                          ु
                                                      े
                                                 े
        िरब र त असण -य  अबल फजल य  इदतह सक र व फरीस्त नही य  व्य प -
          ां
               ां
                                            े
                                   ु
                                        े
                         ां
                                                  े
                             ां
        य च्य  त डय स लम ण च  त ड  म्हणन उल्लख कल  आह.
                                          ां
         ु
                                                े
        गरुनानक हे या लमाणी बणजारा व्यापारी ताडयामध्यच जास्तीचा कालावधी
                                                         ां
                                          ु
                                                        ु
        व्यतीत करत असत. बणजाराची ववचारसरणी गरुनानक व इतर गरुनी अगदी
                                             ां
                                           ु
            ु
                                                           ू
                                                              े
                                                               े
                                   ां
                                                       े
        जवळन पाहीली होती. त्याच ववचाराची छाप गरुग्रथसाहीबा मध्य वदसन यत.
            ां
                                                    े
         ु
                                    े
                     े
                            ां
        गरुग्रथसाहीबा मध्य बणजाराछॎया महानतबद्दल ८९ श्लोक आहत.
                ां
                     ु
                                           े
                                                े
        त्यातील काही नमऩॎयादाखल श्लोक खालीलप्रमाण आहत.
                           ु
                                         े
                                                े
             1) साहु हमारा ठाकरु भारा हम वतसक वणजार॥ (155)
                               े
                        े
             2) सखीहो सहलड़ीहो मरा वपरु वणजारा राम॥(436)
                    ां
                                ु
                                                े
                                     ु
                     ु
                  ु
             3) धन धन वणजारा वणज है गरु साहु साबास॥(449)
                                     े
                                               ु
                  े
                          े
             4) आप साहु आप वणजारा आप ही हरर हाट॥(517)
                            ु
                       े
                                           े
                                        ु
             5) हरर रावसमरी मन वणजारा सवतगर तरा वसजाणी॥(921)

                                               ु
                                                   ु
                          ां
                                                े
                                                         े
                                          े
                                   े
                                                           ां
        भाई लखी राय बणजाराचा व्यापार दश, ववदशात पवपासन पविमपयत होत
                                                          ां
                                              ां
                              ां
        होता. १५८०-१६८० या कालखडात लखीराय बणजारानी जीवनात असख्य चढ
                          ां
                                                    ै
                                                               े
                     े
                                                         ां
                 े
        उतार पाहील होत. त्याछॎया व्यापारात जवळपास ४ लाख बल, उट, घोड,
               े
                     ै
                                     े
                                                    ु
        हत्ती,  खचर,  यॎहस  इत्यादी  प्राणी  होत.  व्यापारातील  वस्त  वनमीती,  माल
                                         ु
                                           ां
                             ां
              ु
                                                ां
        साठवणक आवण व्यापारी ताडयातील हॎथॎरी परुर्ाछॎया सरक्षणासाठी भाई लखी
                                                          े
                 ां
                                ु
                           ा
                            ु
                                                ां
        राय बणजारानी ४०० वर्ापवी गरु हर राय सावहब याछॎया सल्ल्यान लोहगढ
                  े
                        े
                                                          ु
                                    ा
                ां
                                        ां
        वकल्ला बाधलला आह. वशवालीक पवत रागामधील ५२ गढया वमळन डाबर
                                                       ां
            ु
                                                              े
                                                        े
                                              े
        (यमनानगर वजळॎहा, हररयाणा) परीसरामधील १०० पक्षा जास्त ताड असलल्या
                                         े
                                      ु
                                           े
                                े
        वठकाणी वकल्ल्याची जागा वनवडलली वदसन यत.
                                                ु
                                     े
                           ै
                         े
               या  वकल्ल्याच  ववशष्टय  यॎहणज  प्राचीन  वास्तशाहॎथॎरातील  अवतउत्कष्ठ
                           े
          ु
                   े
                         ां
                    े
                       ु
                                         ु
        नमना होय. जथ मघलाच ३ सम्राट ५ राजपत्र, १०० हुन अवधक राज्यपाल,
                े
         े
           े
        तवढच  सनापती,  मनसबदार  लक्षावधी  फौजफाटयासह  लोहगढ  वकल्ला
                                                            ां
                                                    े
                                                        े
                               े
                                                               ां
          ां
                                     े
        वजकण्यासाठी आटोकाट प्रयत्न कला. शवटी वकल्ला ताब्यात घण्यापक्षा बदावसग
                                                       ु
                                                   े
                       ां
                                                 े
                                                              ां
                                   े
                                  े
                                       ु
                     े
                                          ां
          ां
                                              े
        याना अटक करण वकवा ठार मारण हच मघलानी ध्यय ठवल. मघल सम्राटाना
                            े
                    ां
             ां
                  ां
         ां
                                 ु
               े
        बदावसगान जगजग पछाडल व मघल सम्राज्याची वतजोरी ररकामी करण्यास
                 े
                                                               े
                     ां
                        ां
        भाग  पाडल.  बदावसगाछॎया  लढाईचा  कालावधी  हा  १७०८-१७१६  आह.
                                                            ां
                                                      ां
                                                  ां
                                              ां
                                ा
        साधारणत:  सात  ते  आठ  वर्ाछॎया  कालावधीत  बदावसग  यानी  धमाध  व
                                                      ा
                                                           ां
                                      े
                   ु
                                                     ु
        अऩॎयायकारी मघल साम्राज्याचा लढाईमध्य शाहीखजाना हा पणत: सपववला.
                  े
                                           ां
                                           ू
                                     ां
                                         ु
                                                       े
        या लढाईमध्य भाई लखी राय बणजाराछॎया कटबातील महान सनापती, भाई
                                                            ां
                        ां
                      ु
                                                          ु
                 ां
                        ू
                                                           ू
           ू
        बल्लराव  याछॎया  कटबातील  व  भाई  मख्खन  शहा  लबानाछॎया  कटबातील
                       े
                                                     े
        जवळजवळ  १५०  पक्षा  जास्त  वीर  योध्दयानी  बलीदान  वदल,  ही  घटनाच
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12