Page 69 - Untitled-1
P. 69
ां
ां
वशखानी शहारातील वनष्पाप नागररकाना कोणत्याही प्रकारचा त्रास
ां
े
ां
ू
ु
वदला नाही. त्यानी मस्तिमाछॎया कोणत्याही पववत्र वास्तची तोडफोड कली
ु
ु
े
े
ु
नाही. अगदी आजही यथ कतब-उलो अकताब शाह अब्दल वाहाब आवण
े
े
ां
१९
ां
गज-ए-इलम याची कबर जशी १७०९ मध्य होती तशीच आह.
ां
ां
२०
ववजयानतर वशखानी सदौरा वकल्ल्यावर वनळा झां डा फडकववला.
े
ां
ां
नगराचा कारभार पाहण्यासाठी वशखानी खालसा पचायतीची स्थापना कली.
े
ू
ां
ू
ां
ु
सदौरा यथील घटना मघल सम्राट बहादर शाह यास सागण्यात आली. बहादर
ां
े
े
ां
े
शाह जव्हा टाडा नगरात होता तव्हा त्यान सरवहदछॎया आवण लाहोरछॎया
ां
ां
ां
ां
ां
सरदाराना वशखाववरोधात कारवाई करण्याववर्यी पत्रे वलवहली. बदावसग यानी
े
े
े
े
सदौराच अजाबगढ अस नामकरण कल. २१
ं
े
े
े
ं
ू
शीख ाम्राज्याची राजधानी लोहगढ म्हणन बदास गान घोषीत कल
ु
ें
े
सन १७०९ छॎया वडसबर मवहऩॎयामध्य सामाना, गरहम, सनौर,
ां
ुां
ु
ू
ठाकसा, वमरजी, कजपरा, शाहबाद, दाहमाला, मस्तफाबाद, कापूरी आवण
ां
े
े
ू
ां
सदौरा याछॎया ववजयानतर लोहगढला आपली राजधानी यॎहणन घोवर्त कल.
े
ू
े
ू
े
ु
ां
पवहल्या प्रकरणामध्य नोांदववल्याप्रमाण गरुछॎया सचनबरहुकम लखी राय बणजारा
ां
ां
ां
ां
ां
यानी लोहगढ वकल्ला बाधला होता. वशखानी आधीच सरक्षणात्मक तटबदी,
े
े
ां
ां
ां
े
ां
ू
ु
ां
उच बऱूज बाधन, खदक खणल होत. त्यानी सपत्ती, शहॎथॎरात्र, अन्नधाऩॎय
ां
ै
ू
े
ां
आवण इतर गोष्टीांकररता कोठार े बाधन काढली होती. तसच सवनकाछॎया
े
े
ां
ा
ां
ां
ुां
ु
ां
कटवबयाकररता घर बाधली होती. बांदावसगाने सव धनसपत्ती आवण शहॎथॎरात्र या
े
े
वकल्ल्यामध्य वाऺून नली.
ां
े
े
े
हा वकल्ला अनक तीव्र टकड्ा, खदक आवण घनदाट अरण्यान
े
ां
े
े
े
े
ु
वढलला होता. त्यामळच हा वकल्ला वजकण अवतशय कठीण होत. या
े
े
ा
े
ू
२२
क्षत्राला डाबर यॎहणनही ओळखल जात. डाबर या शब्दाचा उपयोग सवात
े
ां
े
े
प्रथम तारीख-ए-इरादत खानी मध्य इरदात खानी यानी कला आह.
ू
े
ं
डाबर परर रामध्य बणजाराची भसमका
डाबर पररसरातील जमीन दवक्षण आवण मध्य आवशयातील महान व्यापारी भाई
ां
ां
ां
लखी राय बणजारा याछॎया मालकीची होती. त्यानी हजारो तऱूणाना रोजगार
ां
े
ां
े
े
वदला होता. ही तऱूण माणस त्याना त्याछॎया व्यापारामध्य माल वाहतुकीमध्य
े
ु
मदत करीत असत. इतकच नाही तर ठग, रस्त्यातील लटाऱू आवण भटक्ा
ां
ां
ू
े
ुां
े
ा
ां
ा
गडापासन त्याछॎया सपत्तीच रक्षण दखील करत. ते सवछॎया सव बणजारा शीख
े
े
े
ां
ू
ां
े
ां
ां
होत. बदावसग यानी जव्हा लोहगढाला वशखाची राजधानी यॎहणन स्थावपत कल
ां
े
े
ां
े
ै
े
तव्हा यातील बरचस बदावसगाछॎया सऩॎयात भरती झाल. त्यातील काही
ै
ां
े
ां
े
े
सऩॎयाकररता जवणाखाणाची तसच त्याछॎया घोड्ाकररता चारापाण्याछॎया व्यवस्थत
ु
े
ुां
े
े
ां
ां
े
ुां
ै
गतल; काही शहॎथॎरात्राछॎया व्यवस्थमध्य गतल. तर काही मघल सऩॎयाछॎया
ां
ुां
े
ु
ां
खबरी काढण्यात गतल, मघल अवधकारी आवण त्याछॎया कारवाया याछॎयावर
ां
े
ू
े
ु
ू
ां
बारीक नजर ठव लागल. बहुताशी मघल अवधकारी त्याछॎयाकडन माल ववकत
े
े
े
ां
े
े
ु
घ्यायच, यामळही त्याना खबरी काढणे सोप झाल. बणजारा एकश्वरवादी
ां
ू
ु
ां
ु
े
२३
े
ां
ां
ृ
ा
असन ते गरुनानकाना सवश्रष्ठ गरु मानीत . बदावसग याछॎया नतत्वाखाली,
ां
ू
ा
े
ू
सपण दशभर वफरुन व्यापार करणारा बणजारा (धाऩॎय वाहतक करणारा
46
