Page 226 - Untitled-1
P. 226
ु
े
ु
े
े
े
दखील हा पवहलाच लखक आह, त्यामळच हे पस्तक शीख इवतहासाछॎया
े
े
दृष्टीन अगदी मौल्यवान आह.
े
ु
े
मनावर-उल-कलाम (१७२२, वशवदास वलस्तखत) यामध्य उल्लख
े
ां
ां
ां
ां
ू
ा
ु
ां
ां
आह की बदावसग यास गरुगोवबद वसग सावहब याछॎयाकडन वशख धमाची वदक्षा
ां
े
(खाडाय वद पाऺूल) दण्यात आली.
ु
े
ु
फतहनामा माधी (१७२३, गलाम महाई-उद-दीन वलस्तखत),
ा
े
ु
ां
ू
शीख कालावधीछॎया इवतहासा सदभात हे अजून एक अमल्य मावहतीच पस्तक.
े
े
े
ें
ां
ु
े
ां
ां
लखक गरुदास नागलचा वढा व लढाई, तसच वडसबर १७१५ मध्य बदावसग
े
ां
ां
े
व त्याछॎया साथीदाराना झालली अटक या घटनाचा प्रत्यक्ष साक्षीदार असल्यान
े
े
े
े
लखकान अगदी तपशीलवार मावहती वदलली आह.
ु
े
ां
ु
मन्तख्वाब-उल-लबल (१७३१ खाफी खान वलस्तखत) मध्य १७३० पयतचा
े
े
ां
े
ु
े
इवतहास नोांदववलला आह. जरी पस्तकामध्य तारखा तसच घटनाछॎया
ु
ू
ु
अनक्रमाबाबत बऱ्याच त्रटी असल्या तरी या पस्तकातच आपल्याला नव वववाहीत
ू
ां
े
शीख तऱूणाची गोष्ट समजली जो शीख नाही अस सागन जीव वाचववण्यास
े
ु
े
े
े
े
े
े
नकार दतो. जव्हा त्याची आई त्याछॎया सटकच पत्र कोतवालाला दत तव्हा तो
े
ू
ां
ओरडतो: ’ती माझी आई नाही; मी शीख आह आवण मला माझ्या बध
ां
ां
े
े
सोबत बवलदान कऱू दया’. खाफी खानान २९ फ ेब्रुवारीला जव्हा बदावसग
ै
ां
ू
ां
आवण इतर शीख कदयाची वदल्लीछॎया रस्त्यारस्त्यावऱून वमरवणक काढली होती
े
ा
े
ां
े
े
े
े
ां
े
े
े
वतच दखील तपशीलवार वणन इथ वदलल आह. याच लखकान बदावसगान
ु
े
ु
े
े
े
े
मघल साम्राज्याववरोधात युध्द का पकारल याबाबत वदलल उत्तर नोांदववल आह.
े
ां
े
ां
े
ा
े
ा
वशखानी फतह दशन हे घोर्वाक् तयार कल असल्याचा सदभ दखील
ां
े
े
पवहल्यादा यानच वदला आह.
ु
े
समरात-ए-वारदार (१७३४, मोहम्मद सफी वारीद, वलस्तखत) यान
ां
े
ां
े
ां
ू
दखील बदा वसगाचा नादड ते खारखौडा कच, चप्पर वचरीची लढाई,
ां
ां
े
वझीरखानाचा वध आवण नतरछॎया काही घटनाचा तपशील वदला आह.
ां
ां
ां
ां
ां
ू
सरवहदछॎया ववजयानतर बदावसग बहादर यानी समतावधष्ठीत प्रणालीची
े
े
ां
े
ु
े
ां
े
अमलबजावणी कल्याबाबतच तपशील वदल असल्यामळ हे काम अत्यत महत्वाच
े
आह.
ां
ु
ां
े
ां
े
तारीख-ए-मोहम्मदशाही (खशालचद वलस्तखत) यामध्य बदावसगाना
े
े
ा
े
े
ा
ां
वशख धमाची दीक्षा दण्यात आली त्या प्रसगाच वणन आह. तसच नववववाहीत
े
े
े
ा
ां
े
शीख तऱूणाछॎया दहदडाछॎया वशक्षबाबतचही वणन आह, तो स्वत: त्याछॎया
े
ू
े
ां
ू
े
आईछॎया यॎहणण्याप्रमाण शीख नसन वहद आह अस जाहीर कऱून स्वत:चे
े
े
ा
ु
े
ां
े
ू
े
प्राण वाचव शकला असता. परत तो तस करीत नाही. यान कलल्या वणनाच
ा
ा
ू
े
े
े
े
े
खाफी खानान कलल्या वणनाशी साधयॎय आढळन यत.
ा
ु
ू
े
े
म ार-उल-उमरा (१७५७-५८ साली पण करण्यात आलल, शाह
े
ु
नवाज़खान शमास-उद-दौला वलस्तखत) यामध्य मघल दरबारातील अकबराछॎया
ा
ां
ू
े
े
कायकालापासन (१५५६ ते १७५७) (यॎहणजच साधारण दोनश वर्ाचा
ां
ां
े
े
कालावधी) अधीका-याची मावहती वदलली आह. शाह वनवाज यास
ां
ां
ु
े
े
े
दरबारातील दस्तऐवज सहज उपलभॎध होत त्यामळच त्यान अवधकाऱ्याछॎया
े
े
े
े
ां
ू
े
भवमकच अगदी मौल्यवान तपशील वदल आहत. या अवधकाऱ्यामध्य राज्यपाल,
203
