Page 225 - Untitled-1
P. 225
ू
ां
ां
े
ां
े
े
लपववण्याचा प्रयत्न कला नाही, तरीही त्यान बदावसग बहादर तसच वशखाछॎया
े
ु
े
े
ां
े
ां
कारवायाबाबत अगदी उपयोगी मावहती वदलली आह. त्यान मघलाच
े
ां
ां
लोहगढावरील आक्रमण, बदा वसगाच पलायन, सदौराची लढाई, नहानछॎया
ू
ू
ु
ां
ु
ू
ां
राजाची अटक, वशखाकडन जम्मछॎया आवण सलतानपरछॎया प्रमखाची हत्या,
ां
ु
ां
ां
े
गरुदास नागलचा वढा, बदावसगाची अटक आवण बवलदान इत्यादी बाबत
ें
े
अगदी तपशीलवार मावहती वदली आह. लोहगढावर १७१० छॎया नोांव्हबर मधील
े
े
े
ा
आक्रमणाछॎया वळी तो स्वत: त्यात सहभागी असल्यान इतर कोणाचही वणन
ु
ा
त्याछॎया वणना इतका तपशील परववत नाही.
तारीख-ए-इरदातखानी (१७१० ते १७२० दरयॎयान इरदात खान
े
ु
ु
े
े
ां
यानी वलवहलल पस्तक) या पस्तकामध्य अठराव्या शतकातील पवहल्या एक
ां
ु
ां
े
े
ु
ां
चतथाश कालखडातील लखा जोखा माडला आह. इरदात खान राजपत्र मोहम्मद
ा
ू
ा
ू
ू
आझमचा भतपव कमचारी, तो खान खानान सोबतच कामावर रुज झाला
े
ां
ृ
ू
ां
े
ां
ु
े
होता परत त्याछॎया मृत्यनतर त्यान वनवत्ती घतली आवण हे पुस्तक वलवहल.
ां
े
ां
ां
े
त्यानी दखील बदावसगाबाबत उपयोगी मावहती वदली आह.
े
े
इब्रतनामा (१७२३ मध्य मोहम्मद कावसम वलस्तखत) मध्य अठराव्या
े
े
ां
े
ा
ां
शतकातील पवहल्या दोन दशकाचा आखोां दखा हाल वणन कला आह. त्यानी
ू
ु
ू
ु
ां
ु
चप्पर वचरीची लढाई, जम्म आवण सलतानपरछॎया प्रमखाची हत्या, गरुदास
ां
ू
ां
ू
ां
े
ां
नागल चा वढा आवण बदावसग बहादर याची अटक याबाबत अगदी अमल्य
े
ां
ां
े
ु
े
े
ां
मावहती वदली आह. मघल सैवनकाछॎया मनामध्य बदावसगाच कवळ नाव जरी
े
े
ां
े
े
घतल तरी वकती धास्ती भरत अस याबाबतची वास्तववकता यानीच वदली आह.
ु
े
दस्तर-उल-सनशा (१७२०, यार मोहम्मद वलस्तखत) हे एकमव
ु
ां
े
े
ु
ा
ां
ां
पवशयन पस्तक आह ज्यामध्य सरवहदछॎया लढाईनतर काही मस्तिमानानी शीख
े
ा
े
े
धम स्वीकारला असल्याची नोांद कलली आढळत.
ा
े
इब्रतनामा (१७२०, वमझा मोहम्मद हासी वलस्तखत) मध्य
ां
ां
ां
ु
े
चप्परवचरीची लढाई, राहन आवण गरुदास नागल तसच बदावसग आवण इतर
े
े
े
े
ां
े
वशखानी वदल्लीमध्य १७१६ मध्य वदलल बवलदान याबाबतच अगदी तपशीलवार
े
ां
े
े
े
े
ा
वणन वदलल आह. २९ फ ेब्रुवारी १७१६ रोजी शीख क ैद्याची वदल्ली यथ
े
ा
ू
े
े
े
े
े
े
ां
काढलल्या वमरवणकीच दखील त्यानी अगदी तपशीलवार वणन कलल आह.
ु
े
े
े
ां
ै
त्याछॎया पस्तकात काही शीख कदयाची ववधान दखील नोांदववली आहत.
ा
ू
मोहम्मद हासी राजपुत्र रफी-उल-शान (बहादर शहाचा पुत्र) चा कमचारी
ू
े
होता आवण त्याछॎयाकड पन्नास घोडदळाची मनसब होती.तो बहादर शहाछॎया
ू
े
े
ुां
ु
ू
कटबाचा लाडका होता आवण बहादर शहाच पाथीव शरीर लाहोर यथन
वदल्लीला आणण्याछॎया कामाकररता त्याचीच वनवड करण्यात आली होती.
े
शाहनामा (१७१८ मध्य मीर मोहम्मद अहसान साजद वलस्तखत) हा
े
ां
े
फाऱूखवसयारछॎया राजवटीचा दस्त-ऐवज आह. सरवहद ताब्यात घण्याकररता
े
े
े
चप्पर वचरी यथ १२ मे १७१० रोजी लढाई झाल्याचा उल्लख पवहल्यादा याछॎयाच
े
े
े
ां
े
लखनात आलला आह. या लढाईत सरवहदचा वझीर खानाछॎया वधाच अगदी
े
े
े
े
ा
े
ु
सव्यवस्तस्थत वणन यानच कल आह. पवहल्या शीख नाण्याचा तपशील दणारा
202
