Page 24 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 24
ੂ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ਰੋਡ ਤੇ ਬਣੇ ਇਕ ਘਰ ਦੀ ਪਿਹਲੀ ਮਿਜਲ ਉਤੇ ਇਕਲ ਿਜਸਨ ਪ ੀਤਮ ਿਸਘ ਸਫ਼ੀਰ ਨ ਪਜਾਬੀ ਸਾਿਹਤ ਜਗਤ
ੱ
ਮਾਣਿਦਆਂ ਹੋਇਆਂ ਉਮਰ ਦਾ ਉਨੀਵ ਵਰ ਾ ਿਬਤਾ ਰਹੇ ਿਵਚ ਬਹੁਤ ਪ ਿਸਧੀ ਬਖਸ਼ੀ। ਨਾਮਵਰ ਲਖਕ, ਆਲਚਕ
ੱ
ੋ
ੇ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੇ
ਸਰੀਰ ਿਵਚ ਮਹਾਨ ਕਾਿਵ ਦਾ ਆਗਮਨ ਹੋਇਆ। ਕੋਈ ਸਤ ਿਸਘ ਸੇਖ ਨ ਇਕ ਆਲਚਨਾਤਮਕ ਲਖ ਅਗ ੇਜ਼ੀ ਦੇ
ੋ
ੂ
ੇ
ਹੋਸ਼ ਨਹ ਸੀ ਿਲਖਾ ਕਣ ਿਰਹਾ ਸੀ ਤੇ ਿਲਖ ਕਣ ਿਰਹਾ ਸੀ। ਰਸਾਲ ਪੀ. ਟੀ. ਐਨ.’ਚ ਿਲਿਖਆ ਤੇ ਸਫ਼ੀਰ ਨ ਇਹ
ੰ
ੌ
ੌ
ਿਜਵ ਸਫ਼ੀਰ ਤੇ ਕਾਿਵ ਦੀ ਦੇਵੀ ਇਕਿਮਕ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ।” ਆਖ ਕੇ ਵਿਡਆਇਆ ਿਕ ਪਜਾਬੀ ਕਾਿਵ ਜਗਤ ਨ ੂ
ੰ
ੰ
ੌ
ੱ
ਸੋ ਸਫ਼ੀਰ ਦੀ ਕਾਿਵ ਕਲਾ ਦੇ ਅਿਧਆਤਮਵਾਦੀ ਕਮ ਤਰੀ ਪਧਰ ਦੇ ਕਾਿਵ-ਸਾਿਹਤ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਬਨਾਉਣ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ਅਤੇ ਨਵ-ਰਹਸਵਾਦੀ ਹੋਣ ਦੇ ਆਗਾਜ਼ੀ ਤਤ ਸਿਹਜੇ ਸਭ ਿਵਚ ਪ ੀਤਮ ਿਸਘ ਸਫ਼ੀਰ ਦਾ ਇਹ ਕਾਿਵ ਸਗ ਿਹ
ੱ
ੰ
ਕੁਝ ਕਿਹ ਜ ਦੇ ਹਨ। ਸਨ 1933 ਤ 1935 ਤਕ ਦੇ ਸਮ ਵਡਮੁਲੀ ਦੇਣ ਹੈ।
ੱ
ੰ
ੰ
ੂ
ਨ ਸਫ਼ੀਰ ਆਪਣੀ ਿਜ਼ਦਗੀ ਦਾ ਸਰਵੋਤਮ ਿਵਸਮਾਦੀ ਹੁਸਨ-ਇਸ਼ਕ ਤੇ ਰੇਸ਼ਮਾ ਨਾਲ ਰੂਹਾਨੀ ਿਮਲਾਪ
ੂ
ੰ
ਸਮ ਿਬਆਨਦਾ ਹੈ ਜਦ ਉਸਨ ਸਰਬ-ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ, ਦੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਅਜੀਮ ਿਵਸਮਾਦੀ ਿਬਆਨ ‘ਸਫ਼ੀਰ-
ੱ
ੱ
ਇਕ-ਇਕ ਹਸਤੀ ਦੀ ਿਵਆਪਕਤਾ ਿਦ ਸ਼ਟਮਾਨ ਹੁਦੀ ਰਚਨਾ ਪ ਿਕਿਰਆ’ ’ਚ ਪ ੀਤਮ ਿਸਘ ਸਫ਼ੀਰ ਨ ਬਾਖੂਬੀ
ੰ
ੰ
ਸੀ, ਸਭਨ ’ਚ ਇਕੋ ਇਕ ਹਸਤੀ ਿਦਸਦੀ ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਹੈ। 1944 ਈ. ’ਚ ਵਾਪਰੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨ ਸਫ਼ੀਰ
ੰ
ੂ
ੱ
ਆਪਣਾ ਹੀ ਪ ਤੀਤ ਹੁਦਾ ਸੀ। ਫੁਲ ਦੇ ਮੂਹ ਚੁਮਣਾ, ਰਬ ਦਾ ਿਕ ਸ਼ਮਾ ਹੀ ਮਨਦਾ ਹੈ। ਸਫ਼ੀਰ ਉਦ ਲਾਹੌਰ ਦੀ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
ਦਰਖ਼ਤ ਨ ਗਲਵਕੜੀ ਪਾਉਣਾ, ਪਛੀਆਂ ਨਾਲ ਗਲ ਪੁਰਾਣੀ ਅਨਾਰਕਲੀ ’ਚ, 12 ਰੂਬਾਨੀ ਰੋਡ ’ਤੇ ਰਿਹਦਾ
ੱ
ੰ
ੰ
ਕਰਨੀਆਂ ਰੋਜ਼ ਦਾ ਸ਼ੁਗਲ ਹੁਦਾ ਸੀ। ਪਾਰਬ ਹਮ ਦੀ ਰਹਸ ਸੀ। ਰੇਸ਼ਮਾ ਇਕ ਘਰ ਛਡ ਕੇ ਉਤਨੀ ਹੀ ਚੀ ਮਿਜ਼ਲ
ੱ
ੱ
ੰ
ਨ ਸਮਝਣ ਲਈ ਿਨਤ ਨਵ ਨੀਮਕਸ਼ ਤੀਰ ਵਾਲੀ ਖਿਲਸ਼ ਵਾਲ ਘਰ ’ਚ ਰਿਹਦੀ ਸੀ। ਸਰੀਰਕ ਿਮਲਾਪ ਦੇ ਬਗੈਰ
ੰ
ੇ
ੂ
ਹੁਦੀ ਸੀ। ਹੀ ਕਵੀ ਸਫ਼ੀਰ ਉਸ ਨਾਲ ਿਪਆਰ ’ਚ ਗੜੂਦ ਸੀ।
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ਸ਼ੁਰੂ-ਸ਼ੁਰੂ ਉਹਨ ਆਪਣਾ ਤਖਲੁਸ ‘ਬੇਿਦਲ’ ਤੇ ਆਤਮਕ ਿਬਰਹਾ ਦੀ ਕੁਖ ’ਚ ਜਨਮੀ ਤੇ ਸਰੀਰਕ
ੂ
ੱ
ੰ
‘ਸੂਰਜਮੁਖੀ’ ਰਿਖਆ। ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਹਨ ਆਪਣਾ ਿਬਰਹਾ ਦੀ ਕੁਖ ’ਚ ਜਨਮੇ ਕਾਿਵ ਨ ਪ ਮਾਿਣਕ ਕਰਿਦਆਂ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ਤਖਲੁਸ ਬਦਲ ਿਦਤਾ ਤੇ ਅਰਜਨ ਿਸਘ ਗੜਗਜ ਦੀ ਸਫ਼ੀਰ ਅਿਤ-ਉਤਮ ਅਦਾਜ਼ ’ਚ ਿਲਖਦਾ ਹੈ।
ੱ
ੱ
ੱ
ਪ ੇਰਨਾ ਨਾਲ ਪਕੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਤਖਲੁਸ ‘ਸਫ਼ੀਰ’ ਰਖ “ਹੁਸਨ ਅਤੇ ਿਪਆਰ ਕਿਵਤਾ ਨਾਲ ਸਜੋਗ
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਲਆ। ਰਖਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਹੁਸਨ ਆਪਣੇ ਇਸ਼ਟ ’ਚ ਵੀ ਤ ਦੇਿਖਆ
ੱ
ੱ
ੱ
ਇਲਾਹੀ ਆਮਦ ਨਾਲ ਇਕੋ ਬੈਠਕ ਿਵਚ ਿਲਖੇ ਜ ਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਆਪਣਾ ਪਿਰਵਾਰ ਸੋਹਣਾ ਲਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤ
ੰ
ੱ
ੰ
640 ਿਸ਼ਅਰ ਇਕੋ ਥਾਈ ਂ ਕੱਠ , ਸੰਪੂਰਨ ਤੌਰ ’ਤੇ ਤ ਕੀ ਗੁਰੂ ਗੋਿਬਦ ਿਸਘ ਸੋਹਣੇ ਨਹ ਲਗ ਸਕਦੇ? ਤੇ ਜੇ
ਿਕਧਰੇ ਿਦਖਾਈ ਨਹ ਿਦਦੇ ਪਰ ਇਸ ਸਮੁਚੀ ਰਚਨਾ ਦੇ ਆਪਣੀ ਵਹੁਟੀ ਤ ਿਸਵਾ ਕੋਈ ਜਾਦੂਨਮਾ ਸਚਾਈ ਇਕ
ੱ
ੰ
ੱ
ੁ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ਕੁਝ ਅਸ਼ ‘ਸਫ਼ੀਰ’ ਸਾਿਹਬ ਨ ‘ਸਰਬ-ਿਨਰਤਰ’ ਦੇ ਮੁਢ ਉਸ ਔਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਿਵਚ ਿਜਸਦਾ ਧਰਮ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਧਰਮ
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਵਚ ਸ਼ਾਿਮਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸਨ 1939 ਿਵਚ ਸਫ਼ੀਰ ਦੀ ਤ ਵਖਰਾ ਹੋਵੇ, ਿਜ਼ਦਗੀ ਿਵਚ ਯਕਲਖਤ ਨਮੂਦਾਰ ਹੋ ਪਵੇ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ਪਿਹਲੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਪਜ ਨਾਟਕ’ ਪ ਕਾਿਸ਼ਤ ਹੋਈ ਿਜਸਦਾ ਅਤੇ ਵਫਾ ਤ , ਸਚ ਤ ਭਰਪੂਰ ਕਿਵਤਾਵ ਿਲਖਵਾਵੇ, ਤ
ੰ
ਬਹੁਤਾ ਨਿਟਸ ਨਾ ਿਲਆ ਿਗਆ। ਪਰ 1941 ਈ.’ਚ ਿਕਸੇ ਐਨ ਉਪਾਸਨਾ ਭਰੀ ਜੁਿਬਸ਼ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ
ੱ
ੰ
ਪਿਹਲਾ ਕਾਿਵ-ਸਗ ਿਹ ‘ਕਤਕ ਕੂਜ ’ ਪ ਕਾਿਸ਼ਤ ਹੋਇਆ, ਦੇ ਿਪਆਰ ਿਵਚ ਪਰੁਚ ਕੇ ਵੀ ਨਹ ਿਲਖੋਗੇ। ਿਜ਼ਦਗੀ ਦੇ
ੰ
ੱ
ੰ
ਮਈ - 2022 22
