Page 80 - Untitled-1
P. 80
े
े
े
ृ
े
ां
ां
े
मकबर (स्मती स्थान), माइर-ए-वमरान यासवहत अनकाच मकबर याचा
ां
ां
े
े
ू
े
समावश होतो. ही स्मारक यॎहणज वशखानी शत्रछॎया भावनाचाही कसा आदर
ु
े
े
ां
े
राखला याची बोलकी उदाहरण आहत. शीख जर मस्तिमाछॎया ववरोधात असत
ां
ु
ां
ां
ु
े
ां
ू
े
ां
तर त्यानी, ज्याछॎयामळ शीख गरु आवण त्याछॎया वशष्याना अत्यत क्ररतचा
ु
ां
ृ
ां
े
सामना करायला लावला, अशा धमाध मस्तिमाची स्मतीस्थळ तरी कमीत कमी
े
े
े
ां
ु
े
ू
नष्ट कली असती. या उलट मस्तिमाछॎया बाबतीत अस वदसन आल आह की
े
ां
ां
ां
ां
ु
ां
त्याना सधी वमळताच त्यानी वबगर मस्तिमाछॎया पववत्र स्थळावर हल्ला कला,
ु
ां
े
ां
े
ती नष्ट क ेली वकवा अगदीच काही जमल नाही तर वनदान त्याच नकसान
े
े
े
कल आह.
े
ं
ं
े
ं
े
बदास गाच राजधानी लोहगढ यथ स्थलातर
ां
ू
ां
ां
े
े
ां
ां
बदावसगानी बाजवसग याना सरवहदचा राज्यपाल यॎहणन नमल.
ू
ु
े
े
े
ां
ां
ां
ा
ठाणसराचा कारभार राम वसग आवण वबनोदवसग याछॎयाकड सपद कला.
ां
े
ां
े
यानतर ते लोहगढाला रवाना झाल,वजथ शीख राज्याची राजधानी होती. त्यानी
े
ां
े
ां
े
तो पयत जमवलली धनसपत्ती दखील लोहगढाला हलववण्यात आली. एकापक्षा
े
ां
े
े
ू
अवधक हॎथॎरोतातन अस समजत की ती तीन कोटी रुपयापक्षाही अवधक होती.
ां
ु
ू
े
ां
कामवार याछॎया मतानसार सरवहदछॎया खवजऩॎयातन ती दोन कोटी रुपय इतकी
े
े
ां
ू
े
ु
े
ां
होती आवण सचानदाछॎया महालातन जप्त कलल्या सपत्तीचा यामध्य समावश
े
ां
नव्हता. ती सपत्ती वगळीच होती. २४ अखबारात-ए-दरबार-ए-मुल्ला मधील
ु
े
ां
े
ां
े
ां
नोांदीनसार, रुस्तम वदल खान यान बादशहाला सावगतल की बदावसगाने त्याच
े
ै
े
े
े
पस नहानछॎया शासकाकड जमा कल. २५ दुसऱ्या एका नोांदीनुसार वशखाांछॎया
ां
े
ां
राज्याछॎया लोहगढावरील खवजऩॎयामध्य सोऩॎयाछॎया नाण्याचा प्रचड साठा होता.
ां
े
ु
े
ै
ें
ां
ां
जव्हा बदावसगाला मघल सऩॎयाछॎया आक्रमणाबाबत समजल (३० नोव्हबर १७१०
े
ां
े
ू
ां
ु
छॎया) तव्हा त्यानी ४० उटावर लादन ही नाणी नहानछॎया प्रशासकाकड सरवक्षत
े
वठकाणी ठवली. २६ आणखी एका नोांदीनुसार, “वशखाांनी राज्यातील (पीक
ां
े
े
े
आवण सारा) याचा वहस्सा ताब्यात घतला आवण डाबरला नला. एकवदवशी
े
े
े
ां
ां
ां
त्यानी ३०० गाडयावर हे सार लादल आवण ते वनघाल, कोणीही त्याची वाट
ां
े
ै
ां
े
े
अडववण्याची वहमत्त कली नाही.” लोहगढावर अनक सवनक आवण त्याच
ु
ां
े
ुां
े
े
े
ां
े
कटबीय राहत असल्यान ते एक चागल मोठ नगरच झाल होत. वशखाची
े
े
े
ा
राजधानी डझनावारी पवतीय प्रदशावर ववस्तारली होती आवण प्रत्यक टकडीवर
े
े
े
ां
े
े
े
ां
े
ू
अनक घराच अवशर् आढळन यतात. (दळणाची जाती, तलाच घाण, भाडी
ां
ां
े
ू
ा
े
ु
आवण लहान मलासाठीची खळणी तर जवळ जवळ सवच टकडयावर आढळन
े
े
ा
े
ुां
ु
े
े
यतात.) याचाच अथ प्रत्यक टकडीवर अनक कटब वास्तव्य कऱून होती.
ु
मतासधष्ठीत शीख प्रशा ना रुवात
ां
ां
ां
े
ू
सरवहदचे प्रशासन आवण पायाभत सरचना ताब्यात घतल्यानतर
ू
ां
ां
ां
बदावसग बहादर यानी २७ मे १७१० रोजी जनता दरबार भरववला. या
े
ां
ां
े
े
े
े
े
दरबारामध्य सामाऩॎय जनतसमोर त्यानी घोवर्त कल की वशखाच शासन यॎहणज
ां
े
े
े
“जनसामाऩॎयाच शासन” असणार आह. कसणाऱ्याची जमीन असल; कोणीही
ा
े
ां
ु
ां
कोणत्याही जवमनदाराचे गलाम असणार नाही. सव शतकऱ्यानी त्याछॎया
ां
उत्पन्नाचा वतसरा वहस्सा वशखाछॎया राजकोर्ात जमा करायला हवा. (वझीर
57
