Page 8 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 8
ੰ
ਕਥਾ ਵੀ ਕੋਈ ਨਵ ਨਹ । ਇਸ ਕਥਾ ਦਾ ਿਨ ਖਿਰਆ ਰੂਪ ਕਿਹਦਾ ਹੈ ਿਕ "ਰਾਿਜਆਂ ਦੇ ਟੁਕਿੜਆਂ ’ਤੇ ਪਲਨ ਵਾਲ ੇ
ੱ
ੱ
ਕਾਦਰ ਯਾਰ ਦੇ ਿਕਸੇ ਪੂਰਨ ਭਗਤ ਜ ‘ਕਲੀਆਂ ਪੂਰਨ ਕਵੀ ਜਦ ਕਹਾਣੀਆਂ ਿਲਖਣ ਬੈਠਦੇ ਸਨ ਤ ਉਹ ਸਚ ਨ ੂ
ੰ
ੰ
ੰ
ੱ
ੂ
ੰ
ਭਗਤ’ ਿਵਚ ਿਮਲਦਾ ਹੈ। ‘ਮ ਇਸ ਕਥਾ ਨ ਿਕਸੇ ਪੂਰਨ ਿਤਆਗ ਕੇ ਰਾਿਜਆਂ ਨ ਿਨਹਕਲਕ ਿਸਧ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ੂ
ੱ
ੱ
ੰ
ੂ
ਭਗਤ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਹੀ ਿਲਆ ਹੈ ਤੇ ਿਲਆ ਵੀ ਪੂਰਨ ਦੇ ਉਨ ਦੀਆਂ ਰਾਣੀਆਂ ਜ ਔਲਾਦ ਨ ਮਿਲਆਂ ਕਿਹ ਕੇ
ੰ
ੱ
ੱ
ੂ
ੱ
ੰ
ਹਥ-ਪੈਰ ਕਟੇ ਜਾਣ ਤੀਕ ਹੈ, ਇਸ ਤ ਿਪਛ ਮੈਨ ਕਥਾ ਆਪਣੇ ਸਰਪ ਸਤ ਦੀ ਹਉਮੈ ਨ ਿਤ ਪਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ੂ
ਮਨਘੜਤ ਿਜਹੀ ਲਗਦੀ ਹੈ।’ ਿ ਵ ਨ ਆਪਣੀ ਵਲ ਕਥਾ ਪ ਚਿਲਤ ਸਦਾਚਾਰਕ ਿਨਯਮ ਦੀ ਉਲਘਣਾ ਕਰਨ ਦੀ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਵਚ ਕੀਤੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦਿਸਆ ਹੈ ਿਜਨ ਨ ੂ ਦਲਰੀ ਉਨ ਿਵਚ ਕਾ ਨਹ ਸੀ ਹੁਦੀ।"
ੱ
ੰ
ੇ
ਉਹ ਵਾਜਬ, ਮਾਮੂਲੀ ਤੇ ਸੁਭਾਿਵਕ ਦਸਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪੂਰਨ ਉਸ ਦੇ ਉਕਤ ਕਥਨ ਤ ਇਹ ਵੀ ਪ ਗਟ ਹੁਦਾ
ੱ
ੰ
ਨ 12 ਦੀ ਥ 18 ਸਾਲ ਦਾ ਦਸਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੈ ਿਕ ਿ ਵ ਨ ਲੂਣਾ ਨ ਪ ਮੁਖਤਾ ਦੇ ਕੇ, ਉਸ ਦੀ ਵਕਾਲਤ
ੱ
ੰ
ੂ
ੰ
ੱ
ੂ
ੰ
ਉਸ ਨ ਸਲਵਾਨ ਦੇ ਦੂਜੇ ਿਵਆਹ ਤ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਕਰਕੇ ਉਨ ਪ ਚਿਲਤ ਸਦਾਚਾਰਕ ਕੀਮਤ ਦੀ ਉਲਘਣਾ
ੂ
ੰ
ਪਿਹਲੀ ਪਤਨੀ ਇਛਰ ਨ ਪੇਕ ਭੇਜ ਕੇ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਿਜਨ ਅਨਸਾਰ ਪੂਰਨ ਭਗਤ ਹੈ ਅਤੇ ਲੂਣਾ
ੱ
ੁ
ੰ
ੰ
ੋ
ਲਕ ਗੀਤ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਿ ਵ ਨ ਲੂਣਾ ਨ ਚਬੇ ਦੀ ਚਿਰਤਰਹੀਣ ਹੈ। ਇਹ ਿ ਵ ਦੀ ਦਲਰੀ ਅਤੇ ਬਦਲ ਚੁਕੇ
ੂ
ੱ
ੱ
ੇ
ਦਿਸਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀ ਨ ਜੋੜਨ ਲਈ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਨਵ ਸੋਚ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਚ ਪੂਰਨ ਭਗਤ ਦੇ
ੱ
ੂ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਚਬੇ ਦੇ ਰਾਜੇ ਵਰਮਨ ਨ ਿਸਆਲਕੋਟ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸਦਰਭ ਿਵਚ ਦਾਗ਼ੀ ਹੋ ਚੁਕੀ ਲੂਣਾ ਦਾ ਦਾਗ਼ ਧੋ ਿਦਦੀ ਹੈ।
ੰ
ੰ
ੂ
ੰ
ਸਲਵਾਨ ਦਾ ਦੋਸਤ ਬਣਾ ਿਦਤਾ ਹੈ। ਵਰਮਨ ਤ ਿਬਨ ਇਹੀ ਿ ਵ ਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸੋਚ ਹੈ ਜੋ ਪਜਾਬੀ
ੱ
ੰ
ਉਸ ਦੀ ਰਾਣੀ ਕੁਤ, ਲੂਣਾ ਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਈਰਾਨ ਤੇ ਸਿਭਆਚਾਰ ਿਵਚ ਪੂਰਨ ਦੀ ਲਕ ਕਥਾ ਦੇ ਲੂਣਾ ਦੇ ਰੂਪ
ੋ
ਮਥਰੀ, ਲੂਣਾ ਦਾ ਬਾਪ ਬਾਰੂ ਤੇ ਇਕ ਗੋਲ਼ੀ ਕਲਿਪਤ ਿਵਚ ਨਵ ਅਰਥ ਿਸਰਜਦੀ ਹੈ। ਿ ਵ ਨ ਿਜਥੇ ਲੂਣਾ ਦਾ
ੱ
ੱ
ੱ
ਪਾਤਰ ਹਨ ਜਦ ਸਲਵਾਨ, ਪੂਰਨ, ਲੂਣਾ, ਇਛਰ , ਪਖ ਪੂਿਰਆ ਹੈ ਥੇ ਪੂਰਨ ਨ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਪੂਰਨ ਚਿਰਤਰ
ੱ
ੰ
ੂ
ੱ
ਇਛਰ ਦਾ ਬਾਪ ਰਾਜਾ ਚੌਧਲ ਸਭ ‘ਸਜੀਵ’ ਪਾਤਰ ਹਨ ਿਵਚ ਪੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਲੂਣਾ ਦੇ ਿਬਰਤ ਤ ਰਾਹ ਿ ਵ ਨ
ੇ
ਜੋ ਲਕ ਕਥਾ ਿਵਚ ਪਿਹਲ ਤ ਚਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਿ ਵ ਦਾ ਔਰਤ ਬਾਰੇ ਅਿਜਹੀਆਂ ਅਤਰ-ਿਦ ਟੀਆਂ ਿਦਤੀਆਂ ਹਨ
ੋ
ੰ
ੱ
ਇਹ ਕਥਨ ਬੜਾ ਮਹਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਿਕ ‘ਕਥਾ ਕਥੌਲੀ ਿਜਨ ਨ ਸਮਝਣਾ/ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ੱ
ੂ
ੰ
ਿਬਲਕੁਲ ਕਾਦਰਯਾਰ ਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪਾਤਰ ਵੀ ਉਹੀ ਹਨ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਮੁਢ ਹੀ ਜਾਤ ਅਤੇ ਜਮਾਤ ਿਵਚ
ੱ
ਿਸਰਫ਼ ਅਤਰ ਹੈ ਤ ਅਜ ਦੇ ਸਮ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ। ਉਸ ਨ ਵਿਡਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਿਜਹੇ ਸਮਾਜ ਿਵਚ ਔਰਤ ਨ ਉਹ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ੂ
ੱ
ੱ
ੂ
ੰ
ਇਸੇ ਸੋਚ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਪੂਰਨ ਦੇ ਿਕਸੇ ਨ ਲੂਣਾ ਦਾ ਿਕਸਾ ਸਥਾਨ ਨਹ ਿਮਲਦਾ ਿਜਸ ਦੀ ਉਹ ਹਕਦਾਰ ਹੁਦੀ ਹੈ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ਬਣਾ ਿਦਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਥਾਿਪਤ ਲੀਹ ਤ ਹਟ ਕੇ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਅਤੇ ਜੇ ਿਕਤੇ ਔਰਤ ਨੀਵ ਜਾਤ ਿਵਚ ਹੋਵੇ ਤ ਉਸ ਦੀ
ੰ
ੂ
ਨ ‘ਨਵ ਅਰਥ ਸਥਾਿਪਤ ਕਰਨਾ’ ਕਿਹਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਲੂਣਾ ਹਾਲਤ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੁਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਾਹੀ ਜ
ੰ
ੰ
ੱ
ਰਾਹ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਪ ਗਟਾਵਾ ਕਰਕੇ ਮਧਕਾਲੀ ਜਗੀਰਦਾਰੀ ਪ ਬਧ ਿਵਚ ਔਰਤ ਆਦਮੀ ਲਈ
ੰ
ੱ
ੰ
ਪਜਾਬੀ ਿਕਸਾ-ਕਾਿਵ ਤ ਪਰਾਹਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਿਜਸ ਿਵਚ ਕਾਮਵਾ ਨਾ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਦਮੀ
ਔਰਤ ਨ ਖ਼ਬ ਭਿਡਆ ਿਗਆ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਕਾਮ ਭੁਖ ਿਮਟਾਉਣ ਲਈ ਨਾ ਜਾਤ ਵੇਖਦਾ ਹੈ, ਨਾ
ੂ
ੰ
ੰ
ੂ
ੱ
ੰ
ੂ
ਇਨ ਨਵ ਅਰਥ ਨ ਸਥਾਿਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਧਰਮ, ਨਾ ਵਰਣ ਿਜਵ ਇਸ ਕਾਿਵ-ਨਾਟ ਿਵਚ ਵਾਪਰਦਾ
ੱ
ੰ
ਉਹ ਇਕ ਹੋਰ ਤਰਕ ਿਦਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਭੂਿਮਕਾ ਿਵਚ ਹੀ ਹੈ। ਰਾਜਾ ਸਲਵਾਨ ਆਪਣੇ ਪੁਤਰ ਪੂਰਨ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀ
ਮਈ - 2022 06
