Page 16 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 16

ਜੁਆਨੀਆਂ ਦਾ ਜ ਨ ਤੇ ਿ ਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ

                                                                                     ੰ
                                                                             ਡਾ. ਸੁਿਰਦਰ ਕਾਹਲ
                   ਜਦ  ਮ   ਇਸ  ਬੀਤੇ  ਹੋਏ  ਜ ਨ  ਬਾਰੇ  ਸੋਚ   ਿਭਨੀ ਆਵਾਜ਼ ਇਕ ਧੂਹ ਿਜਹੀ ਪਾ ਦ ਦੀ ਸੀ । ਸਰੋਿਤਆਂ
                                                         ੰ
            ਦੁੜਾਉਣ ਦੀ ਕੋਿ   ਕਰਦਾ ਹ  ਤ  ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ 1969-  ਦੇ ਮਨ  ਿਵਚ ਉਸ ਨ ਵੇਖਣਾ ਤੇ ਸੁਣਨਾ ਇਕ ਦੁਰਲਭ
                                                                       ੂ
                                                                                              ੱ
                                                                       ੰ


            70 ਦੇ ਿਵਚ ਘਟਤ ਿਜ਼ਲਾ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਿਟਆਲਾ ਦੇ      ਅਵਸਰ ਬਣ ਜ ਦਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਨਕ -ਅਨਕ ਸਰੋਤੇ
            ਿਵ ਾਲ ਸਭਾਗਾਰ ਿਵਚ ਜੋ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਤਕ ਪਹੁਚ       ਉਸ ਲਈ ਵਹੀਰ  ਘਤ ਕੇ ਆ ਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਨ ਮਾਤ
                                             ੱ
                                                  ੰ
                                                                      ੱ
                                                                                          ੰ
                                                                                           ੂ
                                       ੰ
                                             ੱ
                                                                                        ੱ
                                                                           ੱ
                                                        ੰ
            ਜ ਦੀ  ਹੈ।  ਇਹ  ਜ ਨ  ਉਸੇ  ਸਾਲ  ਸਸਾਰ  ਪਧਰ  ’ਤੇ   ਪਜਾਬੀ ਦੀ ਸੁਰੀਲੀ ਸੁਰਬਧ  ਾਇਰੀ ਦੀ ਿਖਚ ਕਹੀਏ
            ਸੋਫੀਆ  (ਬੁਲਗਾਰੀਆ)  ਿਵਚ  ਹੋ  ਰਹੇ  ਜੁਆਨੀਆਂ  ਦੇ   ਜ  ਿਫਰ ਿ ਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦੀ ਮਚੀ-ਅਦਾਇਗੀ ਦਾ
                                                                                  ੰ
                  ੰ
                ੇ
                   ੂ
                                 ੰ
                                                ੰ
            ਕਾਫ਼ਲ ਨ ਜਾ ਿਮਲਣ ਦੇ ਪ ਸਗ ਪ ਥਾਏ ਿਵਚ ਪ ਬਧਤ     ਿਸਰਮੌਰ ਅਦਾਜ਼ ਕਹੀਏ, ਇਹ ਇਸਦਾ ਹੀ ਚਮਤਕਾਰ ਸੀ
                                                               ੰ
            ਕੀਤਾ ਿਗਆ ਸੀ। ਬੜੀਆਂ ਵਧੇਰੀਆਂ ਤੇ ਖ਼ਾਸ ਹੀ ਰੌਣਕ    ਿਕ ਸਭਾ ਸਥਲ ਖਚਾ-ਖਚ ਭਿਰਆ ਿਪਆ ਸੀ।
            ਸਨ ਜਦ ਸਾਡੀ ਪਜਾਬੀ ਿਵ ਵ ਿਵਿਦਆਲ ਦੇ ਪਜਾਬੀ             ਇਹ ਸਾਰੇ ਿਵਚਾਰ ਮੇਰੇ ਮਨ ਿਵਚ ਵਧੇਰੀਆਂ
                         ੰ
                                           ੇ
                                               ੰ
            ਿਵਭਾਗ  ਦੀ  ਿਵਿਦਆਰਥੀ  ਟੋਲੀ  ਸਮਾਗਮ  ਸਥਲ  ’ਤੇ   ਰੌਣਕ  ਕਰਕੇ ਵੀ ਆ ਸਕਦੇ ਸਨ ਜ  ਿਫਰ ਮੇਰੇ ਿ ਵ ਭਾਅ
            ਪਹੁਚੀ। ਇਸ ਿਵਚ ਉਸ ਵੇਲ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕਵੀ ਅਨਪ      ਨਾਲ ਨੜਲ ਸਬਧ  ਕਰਕੇ ਵੀ। ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਤੇ ਮ  ਬਟਾਲ  ੇ
              ੰ
                                 ੇ
                                                  ੂ
                                                                   ੰ

                                                                 ੰ
                                                                ੇ
                                    ੱ
                                        ੰ
            ਿਵਰਕ ਅਜ ਦੇ ਡਾ. ਰਤਨ ਿਸਘ ਿਢਲ (ਅਬਾਲਾ), ਪ ੀਤਮ   ਦੇ ਇਕੋ  ਿਹਰ ਿਗਰ  ਦੇ ਜੋ ਸ । ਮੈਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਿਵਚ

                                ੰ
                  ੱ
                                                                                  ੂ
                                                           ੱ
                                                                                 ੰ
            ਿਸਘ ਰ ੀਨ, ਮੂਹਰ ਜੀਤ (ਜੋ ਪਜਾਬੀ ਿਟ ਿਬਊਨ ਿਵਚ   ਇਸਦਾ ਵਡੇਰਾ ਮਾਣ ਵੀ ਮਿਹਸੂਸ ਹੋ ਿਰਹਾ ਸੀ ।
                                   ੰ
             ੰ
            ਕਾਰਜਰਤ ਹੋਇਆ) ਰਘੂਬੀਰ ਿਸਧੂ ਤੇ ਗਗਾਰਾਮ ਆਿਦ
                                   ੱ
                                         ੰ
                                                                                              ੱ
                                                                                   ੱ
                                                              ਉਸ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਿਖਚ ਵੀ ਕੋਈ ਘਟ
            ਸਨ। ਇਹਨ  ਸਾਿਰਆਂ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਸਾਥ ਿਵਚ ਅਸ  ਸਭਾ
                                                        ੱ
                                                       ਮੁਲ-ਵਾਨਤਾ ਵਾਲੀ ਨਹ  ਸੀ ਆਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ । ਿਜਸ ਦਾ
            ਸਥਲ  ਿਵਚ  ਦਾਖਲ  ਹੋਏ।  ਇਹ  ਉਹੋ  ਿਦਨ  ਸਨ  ਜਦ   ਮੂਲ ਮੁਢਲਾ ਸਬਧ ਵੀ ਉਸੇ ਪਿਟਆਲ  ਿਹਰ ਤੇ ਉਸ
                                                            ੱ
                                                                    ੰ
                                                                                   ੇ
                                                                  ੰ
            ਸਿਤਕਾਰਯੋਗ  ਡਾ.  ਬ ਹਮ  ਜਗਦੀ ,  ਡਾ.  ਸੁਰਜੀਤ
                                                              ੰ
                                                             ੰ
                                                       ਸਾਰੇ ਸਬਿਧਤ ਇਲਾਕੇ ਨਾਲ ਸੀ ਤੇ ਇਹ ਸੀ ਹਰਪਾਲ
            ਪਾਤਰ ਤੇ ਡਾ. ਤਰਲਕ ਿਸਘ ਅਨਦ ਅਜੇ ਖੋਜ-ਕਰਮੀ
                                    ੰ
                               ੰ
                           ੋ
                                                                                    ੰ
                                                                                          ੱ

                                                       ਿਟਵਾਣਾ ਤੇ ਨੀਨਾ ਿਟਵਾਣਾ ਦੀ ਨਾਟਕ ਮਡਲੀ ਵਲ ਉਸ
            ਸਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਿਵਿ ਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸਨ।     ਿਦਨ ਉਸੇ ਮਚ ’ਤੇ ਪਜਾਬੀ ਜ਼ਬਾਨ ਦੇ ਇਕ ਦਰਦ-
                                                                               ੁ
                                                                 ੰ
                                                                        ੰ
                   ਇਹ ਸਭਾਗਾਰ ਭਾਵ  ਵਧੇਰੇ ਿਵ ਾਲ ਸੀ ਪਰ    ਰਞਾਣੇ ਨਾਟਕ ‘ਅਨਜੋੜ’ ਦੀ ਭਾਵ ਪੂਰਤ ਪੇ ਕਾਰੀ ਜੋ
                                                  ੰ
            ਉਸ ਿਵਚ ਰੌਣਕ ਏਨੀ ਵਾਧੂ ਸੀ ਿਕ ਿਤਲ ਮਾਿਰਆਂ ਵੀ ਭੁਜੇ   ਸਾਡੇ ਵੇਖਿਦਆਂ-ਵੇਖਿਦਆਂ ਮਚ ’ਤੇ ਸਚ ਬਣ ਕੇ ਪਸਰ
                                                                                   ੱ
                                                                            ੰ
                                             ੱ
            ਨਹ  ਪੈ ਿਰਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਬਹੁਤੇਰੀ ਰੌਣਕ ਦੇ ਦੋ ਮੁਖ ਕਾਰਨ   ਗਈ ਸੀ।
              ੂ
              ੰ
            ਮੈਨ ਵਧੇਰੇ ਸਾਰਥਕ ਜਾਪਦੇ ਬਣੇ। ਪਿਹਲਾ ਤੇ ਿਵ ੇ
                                                              ਮ , ਹਰਪਾਲ ਤੇ ਨੀਨਾ ਿਟਵਾਣਾ ਦੀ ਨਾਟਕੀ
            ਕਾਰਨ ਸੀ ਿ ਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦਾ ਆਏ ਹੋਣਾ ਿਜਸ ਦਾ   ਪੇ ਕਾਰੀ ਭਾਵ  ਪਿਹਲੀ ਵਾਰ ਵੇਖ ਿਰਹਾ ਸ  ਪਰ ਉਸ
             ਾਇਰੀ-ਜੋਬਨ ਉਸ ਵੇਲ ਿਸਖਰ ’ਤੇ ਸੀ, ਿਜਸ ਨ ਸੁਣਨ
                                               ੂ
                             ੇ
                                              ੰ
                                                                                 ੰ
                                                                                      ੂ
                                                                                     ੰ
                                                       ਿਵਚਲੀ ਰੂਹੇ- ਰਵਾਨੀ ਤੇ ਦਰਦ-ਵਡ ਮੈਨ ਤ  ਕੀ  ਥੇ
            ਵਾਲ ਉਹਨ  ਿਦਨ  ਵਲ ਭਨ ਕੇ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਹੋਰ ਿਵ ੇ
               ੇ
                              ੰ
                                                       ਪਹੁਚੇ ਹਰੇਕ ਦਰ ਕ ਦੇ ਮਨ-ਅਤਰੀਵ ਿਵਚ  ਤਰਨ
                                                          ੰ
                                                                               ੰ
            ਪ ਾਥਿਮਕਤਾਵ  ਨ ਿਵਚਾਲ ਛਡ ਕੇ ਵੀ ਿਵ ੇ  ਰੂਪ ਿਵਚ
                              ੇ
                                ੱ
                        ੰ
                        ੂ
                                                       ਵਾਲੀ ਅਦਰ ਤਕ ਪ ਭਾਿਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਣ ਗਈ ਸੀ ।
                                                                  ੱ
                                                             ੰ
                            ੰ
            ਆ ਦੇ ਸਨ। ਉਸਦੀ ਮਤਰ-ਮੁਗਧ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦਰਦ-       ਉਸ  ਇਲਾਕੇ  ਉਸ   ਿਹਰ  ਦੇ  ਪੜ ੇ-ਿਲਖੇ  ਜਾਣਕਾਰ
                                                ਮਈ - 2022                                   14
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21