Page 168 - Untitled-1
P. 168
े
ै
े
ा
ां
े
या मोवहमवर प्रचड पसा खच कला. बादशहाला इतर कोणत्याही बाबीांकड
ा
े
े
ां
े
ां
लक्ष घालताच आल नाही. बदावसगने वनमाण कलल्या वभती आवण गोांधळाछॎया
ै
ु
े
ै
ां
वातावरणान बादशहा तर सरभर झाला. मघल साम्राजाछॎया अस्ताची ही नादी
े
ु
ां
े
े
ें
होती. अगदी दसऱ्यादा सप्टबर १७१२ मध्य दखील त्यान न लढताच लोहगढ
े
े
ू
े
सोडन वदला. त्यावळी सुध्दा मोहम्मद अवमन खानासोबत शकडो सनापती
े
े
े
े
ू
े
ै
ू
आवण हजारो सवनक तसच जयपर आवण जोधपरच राज दखील होत. यावळी
े
ा
े
ां
ू
ू
े
ै
सुध्दा शाही खवजऩॎयामधन खप पस खच झाले.इतकच नाही तर त्याना पूवकडचा
ां
ू
ु
ू
ू
े
आवण गजरातचा महसल दखील जयपर आवण जोधपरछॎया राजाना दयावा
े
ु
े
ु
े
लागला. यामळ राजकोर्ामधील वसली मध्य त्यामानान बरीच तूट आली.
ें
ां
ु
ां
वतसऱ्यादा (नोव्हबर १७१३) सुध्दा लाहोर ,मलतानचा राज्यपाल, सरवहदचा
ां
ै
ु
ां
फौजदार आवण मघलाछॎया हजारो सवनकानी सदौरा आवण लोहगढ वकल्ला सर
े
े
ु
ां
ां
ां
ू
े
ां
करण्याकररता अनक मवहन खची घातल परत ते काही बदावसग बहादर याना
े
े
े
अटक कऱू शकल नाहीत की माऱू शकल नाहीत.यावळी सुध्दा ते लढाई
े
ा
े
ां
ां
ु
े
ू
े
ां
हरल. जर बदावसग बहादर यानी माच १७१५ मध्य गरुदास नानगल यथ
ां
ू
े
े
े
ू
े
स्वत:ला बदीस्त करण्याची चक कली नसती तर पररणाम खप वगळ झाल
ां
े
ू
ां
ां
ु
असत. (त्यानी १७२० पयत कमीत कमी पजाबमधन तरी मघल राजवट
ू
ू
ू
हददपार कऱून टाकली असती )आवण जर उदयपर, जयपर आवण जोधपर
.
ां
ु
ां
े
ू
े
ां
ा
ां
े
े
यथील राजानी मघलाववरोधात बड कल असत तर सपण दवक्षण आवशयामधे
े
ां
ु
ां
ां
े
ां
े
ां
मघल सत्तचा अत झाला असता.बदावसगाची लढाई त्याछॎया अटक आवण दहदडा
ा
ां
े
ां
ां
े
ां
ां
ां
’
ववरोधात होती. बदावसगछॎया कालावधीनतर वशखाछॎया सघर्ान ग्रटर पजाब ’
ां
ां
ु
े
े
ू
मधन मघल राजवट हद्दपार कली, तो तर बदावसगाछॎया मोहीमचाच भाग
होता.”
ै
े
ां
लोहगढ वकल्ल्याचा खालचा भाग कावबज कल्यानतर सवनक
ां
ु
े
े
े
े
े
वकल्ल्याछॎया वरछॎया भागात पढ गेले, तथ त्याना मौल्यवान कपड तसच
े
ां
ां
ां
सोऩॎयाचादीची भाडी आवण वलची व लवग इत्यादी गोष्टी, जनावर (गायी,
ै
ु
े
ां
यॎहशी), गलाम आवण मवहला आढळल्या, सवनकाना जे काही वमळाल ते
ां
ु
े
७
त्यानी लटल.
े
े
ु
ही लोहगढावरची शवटची लढाई होती आवण ती तीन वर् सरु होती.
ें
ें
(नोव्हबर१७१० ते नोव्हबर१७१३. या दरयॎयान तीन मोठया लढाया झाल्या.
ें
ृ
े
े
े
े
े
नोव्हबर १७१० छॎया पवहल्या लढाईमध्य एक लाखाछॎया महाबलाढ्य सनच नतत्व
ु
े
े
ु
े
मघल बादशाह करत होते, त्याच चार राजपुत्र, शकडो मघल सनापती आवण
े
ै
ां
ां
ू
ां
)
काही वहद राजे याचा सऩॎयात समावश होता काही लोकाचा ववश्र्वास होता की
ें
ां
ु
ै
े
या सऩॎयाची सख्या दोन तीन लाख होती. दसरी लढाई सप्टबर १७१२ मध्य
ृ
े
े
े
ै
ु
े
े
े
झाली.मघल सऩॎयाचे नतत्व सनापती मोहम्मद अवमन खानान कल होत. वतसरी
ें
ु
े
ृ
े
े
े
लढाई ऑक्टोबर नोव्हबर १७१३ मध्य झाली. या मोवहमच नतत्व (अब्दस समद
ां
ै
खान लाहोरचा राज्यपाल (झन-उद-वदन अहमद खान सरवहदचा फौजदार
)
)
े
े
ां
ां
इनाम खान आवण झकारीया खान) लाहोरचा नतरचा राज्यपाल यानी कल.
ां
ु
ां
ां
ू
ू
े
े
या यध्दानतर बदावसग बहादर जम्म मध्य गला आवण तरीही हजारो शीख
ां
े
ै
ां
ु
सवनक लोहगढ आवण सदौरा पररसरात होते. ते मघलाछॎया चौक्ावर हल्ल
145
