Page 167 - Untitled-1
P. 167
े
े
े
े
े
े
े
ू
ू
ां
वाटत होत की पांख असलल दवदत वकवा पक्षी दखील तथ पोहच शकल े
े
ू
ू
े
े
े
नसत मग माणस आवण घोड तथ पोहच शकणे अशक्च. ते खरोखर
५
े
कठीण काम होत .
ु
े
े
काही वदवस वाट पावहल्यावर अब्दस समद खान लोहगढछॎया वदशन
े
े
ां
े
े
वनघाला. त्यान हे अतर १४ वदवसात पार कल.तो जव्हा वकल्ल्याजवळ
ु
े
ू
े
े
ां
े
ां
े
े
े
े
े
पोहोचला, तव्हा त्यान तथ त्याच तब ठोकल , परत त्यान आक्रमण कल
ां
ां
ै
नाही. काही वदवसानी झन-उद-वदन अहमद खान सरवहदचा फौजदार आवण
ु
ु
े
ु
े
झकारीया खान (अब्दस हमद खानाच मलगा) सध्दा तथ पोहोचल े.
ें
ु
ां
१३ नोव्हबर १७१३ रोजी या वतन्ही सैऩॎयानी लोहगढावर जबरदस्त हल्ला सरु
ु
ू
ां
े
े
ां
ां
कला . पढील चार वदवस वकल्ल्यावरील टकडयावर बदकी आवण तोफाचा
ु
े
े
भडीमार सरु होता. हा भाडीमार इतका जबरदस्त होता की ’अगदी दवाच
६
े
े
ां
ा
ां
े
े
पख दखील थोड भाजल असतील’ अस वणन मोहम्मद कावसम औरगाबादी
ां
ां
ा
ां
े
े
ु
े
े
ू
.
यान कल आह पवताछॎया टोकावरुन बदावसग शत्रपक्ष मघलाची महाबलाढ्य
े
ू
े
े
सेना वकल्ल्याला वतन्ही बाजन दत असल ेल्या वेढ्याछॎया हालचाली वटपत होत.
े
ै
े
जे सवनक आघाडीवर होत अगदी पवहल्या फळीत होत ते फारच
े
े
े
े
ु
ां
ू
े
े
े
े
ु
ु
े
शरपण लढल, परत तोफछॎया माऱ्यापढ ते हतबल झाल होत. त्यामळ बरचस
ु
े
ां
े
े
े
ां
े
े
े
े
े
े
मारल गल आवण मोठया सख्यन पकडल गल . मघलाच आक्रमण अनक
ां
े
ां
ु
ू
े
ु
े
वदवस सरु होत. परत वशखाछॎया बाजन काहीही लढा वदला जात नाही अस
ां
ां
े
ां
े
ु
े
लक्षात आल्यावर मघलाना समजल की वरील खदकामधल आवण टकड्ावरील
ां
े
ां
े
े
शीख पसार झाल आहत. शीख सनापती आवण बदावसग न लढताच पसार
े
ै
े
े
े
झालत. यावऱून अस वाटत की कवळ एक हजार सवनकच लढाईत सामील
ु
ां
ां
े
ु
ां
होत. पन्हा एकदा अब्दस समद खान बदा वसगाला अटक वकवा ठार करण्यात
ू
ां
े
ु
े
े
अयशस्वी झाला. यॎहणजच मघल ही लढाई सुध्दा गमावन बसल. त्याचा उद्दश
ां
े
ां
े
ां
े
ु
े
लोहगढ वकल्ला वजकण हा नव्हता. मळात ते वतथ आल होत बदावसग
ू
ां
बहादरला अटक करण्याकररता वा ठार करण्याकररता, आवण ते त्याछॎया
ां
े
ां
ु
ां
े
ू
े
उद्देशामध अयशस्वी ठरल.बदावसग बहादरन पसार होऊन तत्वत: मघलाचा
े
पराभव कला.
े
ं
ं
न १७१३ मध बदास गानी लोहगढ का ोडले ?
ू
ां
एखादयाला असा प्रश्न पड शकतो की अन्नधाऩॎयाची यॎहणा वा शहॎथॎरात्राची
े
े
ां
ां
ां
े
कमतरता नसताना दखील बदावसगानी लोहगढ का सोडला? याच उत्तर अस
े
े
ां
े
े
ां
ां
आह की बदावसगाच धोरण द ूरदृष्टीच होत. त्याना लोहगढाची छोटी लढाई
ां
े
ां
ू
े
ु
ां
ुां
ू
ां
वजकण्यात रस नव्हता. त्याना फक्त मघल फौजाना लढायामध्य गतवन ठवन
े
े
े
े
ां
ै
े
े
ां
थकवायच होत. सवनकाच पगार आवण इतर व्यवस्था शहॎथॎरात्र यामध्य त्याच
ां
े
ु
े
े
े
े
ै
ा
पस खच व्हावत अस वाटत होत. बादशहाछॎया तसच मघल अमीर उमरावाछॎया
ां
े
ु
मनामध्य सातत्याने त्याछॎयाबद्दल वभती राऺू दयायची होती आवण मघल
ां
े
ा
े
े
राजवटीतील अवधकाऱ्याछॎया मनात गोांधळाच वातावरण वनमाण करायच होत.
े
ें
े
े
ां
३० नोव्हबर १७१० रोजी जव्हा त्यानी लोहगढ सोडल त्याला हच
े
े
ां
ू
े
े
े
े
कारण होत.ते अनक मवहन वकल्ला लढव शकल असत.त्यानी लोहगढ सोडल
ै
े
े
ु
ै
े
ु
आवण अनक वदवस मघल सनापती आवण सवनक हराण होत. मघल राजवटीन
144
