Page 151 - Untitled-1
P. 151

प्रकरण १०
                                                    ु
                       े
             ं
                   ं
           बदा स गाच  दौरा आसण लोहगढला पनरागमन
                                                          े
                                                           े
            ू
                                        े
                                                               े
                        ू
                      ृ
                                                ां
                                             ां
        बहादर शहाछॎया मत्यची बातमी समजली तव्हा बदावसग राजौरी यथ होत.
                                                               ा
                                           ां
                                      ां
          ां
                                                  े
                  ां
        त्याना  ही  सधी  योग्य  वाटली  आवण  त्यानी  पजाब  मध्य  परतण्याचा  वनणय
                                           ां
                                        े
         े
        घतला. लाहोरचा राज्यपाल इिाम खानान त्याचा रस्ता अडववण्याचा प्रयत्न
         े
                                                 ु
                                                             ां
                                                                े
                                     ा
        कला  पण  तो  अयशस्वी  झाला.  माच  १७१२  छॎया  सरुवातीछॎया  वदवसामध्य
         ां
             ां
                                         े
                                             ां
        बदावसग  सदौरा  आवण  लोहगढाला  पोहोचल.  त्याछॎया  सोबत  चार  ते  पाच
                      १
                      े
              े
                                                    ु
                ै
                                                       े
                                   ां
            ां
                                           ां
        हजाराच  सऩॎय  होत .  काही  वदवसानतर  सरवहदछॎया  उपप्रमखान  लोहगढावर
              े
        हल्ला कला पण त्याचा फारच वाईट पराभव करण्यात आला. त्याचा पराभव
                          ां
                                                                े
                                                        ां
               े
        होऊन दखील तो सरवहदला परत न जाता  सदौरा आवण सरवहदछॎया मध्य
               ू
                                                 े
                                     ां
                                                                े
                          े
        तळ ठोकन बसला. एक वदवशी वशखाछॎया एका गटान त्याछॎया तळाभोवतीन
                                                    े
                                       े
                                                               े
         े
                            ू
                                                  े
                           ां
        वढा वदला आवण त्याछॎया तबत वशऱून त्याच मस्तक धडावगळ कऱून टाकल.
                              ां
                                  ां
                                                   ां
                                              े
                                                           े
               जेव्हा  लोहगढावर  बदावसग  परत  आल्याच  वशखाना  समजल  तेंव्हा
                                       ु
                                                   े
              ै
        शीख सवनक लोहगढावर जमा होण्यास सरुवात झाली. कवळ सदौरा आवण
                                  ां
                                                         े
                                                      ां
                                           े
                                               ां
                                   ू
                                       े
                                     ा
        लोहगढ दरयॎयानच नाही, तर त्या सपण क्षत्रामध्य असख्य खेड्ामध्य बणजारा
                                                       ां
                                          ु
                                  ा
                                                             ै
                              े
                                                 े
                                           े
                                                   ां
        आवण इतर शीख राहत होत. सव तऱूण मल माणस बदावसगछॎया सऩॎयात
                                        े
        भरती  होण्यासाठी  गोळा  होऊ  लागली.  जव्हा  ही  बातमी  मोहम्मद  अवमन
                      े
                                                                े
                                    ै
                                                    े
                            े
                                                     े
                                                       ू
        खानास वमळाली तव्हा त्यान त्याछॎया सऩॎयाला सदौराछॎया वदशन कच करण्याच
                 २
                 े
           े
        आदश वदल .
                                                     ृ
                                                       ू
                               ु
                                             ू
               दरयॎयानछॎया काळात मघल बादशहा बहादर शहाचा मत्य झाला आवण
                                               े
                                                  ु
                                         े
                                  े
                                   े
        मोहम्मद अवमन खानाला लाहोर यथ परताव लागल. मघल साम्राज्यामधील
                              े
                                                          ां
                                                     ु
                             ु
                            ां
                                   ां
        वारसा अवधकाराछॎया लढायामळ वशखाववरोधातील मोवहम तात्परती थाबली.
                                      े
                                                        े
                                   ां
               वारसा अवधकाराछॎया लढायामध्य मोहम्मद अवमन खानान कोणाचीही
                         ू
                                                          ां
                                        े
                े
           ू
        बाज न घता तटस्थ भवमका स्वीकारली. जव्हा नववन बादशहा जहादर शहा
              ू
                                                   े
                                                     े
             ां
                                                      े
                               े
                                         ा
                                      े
        लढायातन मोकळा झाला (जस की त्याच सव भाऊ मारल गल आवण त्याला
                                        े
        आव्हान करण्यास कोणीही वशल्लक रावहल नाही), आवण मोहम्मद अवमन
                                    ां
                                                           े
                                                    ां
                                                ा
                                             े
                                                             े
        खानाला जाणीव झाली की आता जहादर शाहकड सव वनयत्रण आह तव्हा,
              ा
                                                                े
                                      ां
                           े
                                                        े
                                                              े
        २१ माच १७१२ रोजी त्यान स्वत:ला जहादर शहाछॎया दरबारामध्य हजर कल
                                                 े
                                                                े
                                            ां
                                               ा
                                             ू
        आवण  साम्राज्याछॎया  नवीन  बादशहासोबत  तो  सपणपण  एकवनष्ठ  असल्याच
          ां
              े
                          े
                  ां
                                         ू
              ३
        सावगतल .जहादर शहान त्याची मनसब वाढवन सात हजार जाट आवण सात
                    े
                                                               े
        हजार घोडदळ कली.यातील पाच हजार दो-अस्पा (दोन घोडयासवहत) होत.
                                                       ै
                    ां
                                                           ु
                       े
                                              े
                 ु
        त्याकाळी मघलामध्य ही सवोच्च मनसब होती. तसच त्याला “चन महम्मद,
                                    ां
                                                 े
        मोहम्मद अवमन खान आवण वफरोज जग” हा वकताब दखील बहाल करण्यात
                                                         े
                           ां
                                            ां
                                      ां
                                  े
        आला. त्याच वदवशी जहादर शहान त्यास वशखाववरोधातील मोवहमवर रवाना
                                                          े
                ां
                                                 े
                                            ै
                                               े
                                                  ृ
                                 े
                                                               े
                    े
                            ां
        होण्यास सावगतल आवण त्याछॎयाकड नऊ हजार सऩॎयाच नतत्व सोपववल; तसच
                                         ां
         ु
                                                      ा
                                             े
        मआरफ  खानास  त्याछॎयासोबत  जाण्यास  सावगतल.  २९  माच  रोजी  नवीन
                                                       े
                                      ां
        बादशहाने मोहम्मद अवमन खानला वशखाछॎया ववरोधातील मोवहमकररता ९०००
                    े
         ै
                  े
              ां
                                                   े
               ू
                                                       ां
        सऩॎय मजर कल. ५ एवप्रल रोजी मोहम्मद अवमन खानान जहादर खानाची
                                   128
   146   147   148   149   150   151   152   153   154   155   156