Page 72 - final may 2022 sb 26.05.22.cdr
P. 72
ੇ
ਪਿਹਲ ਨਾਲ ਰਾਜ਼ੀ ਹੈ ਤ ਜੀਤੋ ਹ ਸਲ ਿਵਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਿਬਠਾਉਣਾ ਸੀ।" ਜੀਤੋ ਨ ਆਿਖਆ।
ੇ
ੂ
ੋ
ੰ
ਉਹ ਕਈ ਿਦਨ ਦੀਪੇ ਨ ਿਪਡ ਵਾਲ ਡਾਕਟਰ ਤ ਤਾਕਤ ਦੇ "ਹੁਣ ਕੀ ਲੜ ਪੈ ਗਈ ਸਕੂਲ ਦੀ?"
ੰ
ੰ
ਸੂਏ ਲਵਾ ਦੀ ਰਹੀ। ਜਦ ਕੁਝ ਿਦਨ ਬਾਅਦ ਦੀਪੇ ਦੇ "ਜੁਆਕ ਨ ਪੜ ਨ ਤੁਸ ਨਹ ਿਦਦੇ ਤੇ ਫੇਰ
ੂ
ੰ
ੰ
ਹਥ 'ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਪਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਨ ਪਿਹਲੀ ਕਿਹਦੇ ਹੋ, ਮਾਸਟਰ ਨ ਪੜਾਇਆ ਨਹ ।" ਮਾਸਟਰ ਨ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ਪਟੀ ਖੋਲ ੀ ਤ ਜੀਤੋ ਦੇ ਹੋ ਡ ਗਏ। ਦੀਪੇ ਦੀਆਂ ਦੋ ਖਰ ਵੇ ਿਜਹੇ ਰਵਈਏ ਨਾਲ ਆਿਖਆ।
ੱ
ੂ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਗਲ ਅਧੀਆਂ ਅਧੀਆਂ ਨਹ ਸਨ। ਜੀਤੋ ਦਾ ਇਕ ਵਾਰ ਤੇ ਮਾਸਟਰ ਨ ਪੁਛਣ ਨ ੂ
ੱ
ੰ
ੂ
ੰ
ੂ
ਇਨ ਿਦਨ ਿਵਚ ਮਾਸਟਰ ਨ ਦੀਪੇ ਨ ਸਦਣ ਿਦਲ ਕੀਤਾ ਿਕ ਇਹਨ ਸਕੂਲ ਆ ਦੇ ਨ ਪਜ ਸਾਲ ਹੋ
ੰ
ੰ
ੂ
ੱ
ੱ
ੂ
ੱ
ਲਈ ਹੋਰ ਦੋ ਬਚੇ ਵੀ ਭੇਜੇ ਸਨ। ਸਰਕਾਰ ਵਲ ਿਚਠੀ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨ ਇਲ ਦਾ ਨ ਕੋਕੋ ਨਹ ਆ ਦਾ। ਇਨ
ੱ
ੰ
ੱ
ਗਈ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨ 14 ਸਾਲ ਤ ਘਟ ਉਮਰ ਦੇ ਸਕੂਲ ਿਤਨ ਮਹੀਿਨਆਂ ਿਵਚ ਇਹਨ ਿਕਹੜਾ ਜਜ ਬਣ ਜਾਣਾ ਸੀ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ੇ
ਨਾ ਆਉਣ ਵਾਲ ਬਿਚਆਂ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਗ ਲਈ ਸੀ। ਪਰ ਮਾਸਟਰ ਅਗੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਉਹ ਿਹਮਤ ਿਕਥ
ੂ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ਸਰਕਾਰ ਨ ਿਚਠੀ ਿਵਚ ਇਨ ਬਿਚਆਂ ਨ ਹਰ ਹਾਲ ਿਲਆ ਦੀ। ਉਹ ਚੁਪ ਹੀ ਰਹੀ।
ਸਕੂਲ ਿਲਆਉਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦੀਪਾ ਿਤਨ ਮਹੀਨ ਸਕੂਲ ਨਹ ਆਇਆ ਸੀ।
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
“ਦੀਪੇ ਦੇ ਹਥ 'ਤੇ ਸਟ ਿਜਹੀ ਵਜ ਗਈ ਹੈ। ਥੋੜ ੇ ਮਾਸਟਰ ਨ ਅਜੇ ਤਕ ਉਸਦਾ ਨ ਨਹ ਕਿਟਆ ਸੀ। ਿਫਰ
ੂ
ਿਦਨ ਿਵਚ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਜਾਉਗਾ। ਿਫਰ ਆਉਗਾ ਸਕੂਲ। ਵੀ ਮਾਸਟਰ ਨ ਦੀਪੇ ਨ ਦੁਬਾਰਾ ਨ ਿਲਖਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ
ੰ
ਆਪਣੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨ ਆਖ ਿਦਓ। ਇਹਦਾ ਨ ਨਾ ਅਰਜ਼ੀ ਿਲਖਣ ਲਈ ਆਖ ਿਦਤਾ ਸੀ। ਉਸਨ ਅਰਜ਼ੀ ਿਵਚ
ੱ
ੂ
ੰ
ੱ
ੂ
ੰ
ੂ
ੇ
ੰ
ੱ
ੰ
ਕਟੂਗਾ।" ਜੀਤੋ ਨ ਇਹ ਆਖ ਕੇ ਬਿਚਆਂ ਨ ਵਾਪਸ ਤੋਰ ਦੀਪੇ ਨ ਿਪਛਲ ਿਤਨ ਮਹੀਨ ਸਕੂਲ ਨਾ ਵੜਨ ਦਾ ਕਾਰਣ
ਿਦਤਾ ਸੀ। ਆਪ ਉਹ ਿਫਰ ਿਚਤਾ ਿਵਚ ਡੁਬ ਗਈ ਸੀ। ਿਲਖ ਕੇ ਿਲਆਉਣ ਵਾਸਤੇ ਿਹਦਾਇਤ ਕਰ ਿਦਤੀ ਸੀ।
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
"ਹੁਣ ਪੜ ਨਾ ਇਹਨ ਕੀ ਹੈ! ਿਜਹੜੀਆਂ ਗਲ ਨਾਲ ਮਾਸਟਰ ਨ ਇਕ ਕੋਰਾ ਕਾਗਜ਼ ਦੀਪੇ ਦੇ ਹਥ ਫੜ ਾ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ਿਲਖਣਾ, ਉਹੀ ਵਢੀਆਂ ਗਈਆਂ।" ਜੀਤੋ ਸੋਚਣ ਲਗੀ ਸੀ। ਿਦਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਸੋਚ-ਿਵਚਾਰ ਿਵਚ ਜੀਤੋ ਨ ਮਹੀਨਾ ਹੋਰ ਲਘਾ "ਮਾਸਟਰ ਜੀ! ਅਰਜ਼ੀ ਇਸ ਤ ਨਹ ਿਲਖ
ੰ
ਿਦਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਦੀਪੇ ਦੇ ਹਥ 'ਤੇ ਪਟੀ ਬਨਣ ਦੀ ਲੜ ਨਹ ਹੋਣੀ। ਤੁਸ ਿਕਸੇ ਹੋਰ ਜੁਆਕ ਤ ਿਲਖਵਾ ਲਵੋ।”
ੱ
ੱ
ੋ
ੱ
ੰ
ਰਹੀ ਸੀ। "ਵੇਖ ਲ! ਇਹ ਿਨ ਕੀ ਿਜਹੀ ਅਰਜ਼ੀ ਿਲਖਣੀ ਵੀ
ੈ
"ਨਾ ਿਲਖੂਗਾ, ਿਕਤਾਬ ਤੇ ਪੜ ਹੀ ਲਉਗਾ।" ਭੁਲ ਿਗਆ। ਕਸੂਰ ਤੁਸ ਸਾਡਾ ਕਢਣਾ।" ਮਾਸਟਰ ਨ
ੱ
ੱ
ੂ
ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਜੀਤੋ, ਦੀਪੇ ਨ ਦੁਬਾਰਾ ਸਕੂਲ ਿਬਠਾਉਣ ਆ ਿਮਹਣਾ ਿਜਹਾ ਮਾਿਰਆ।
ੰ
ਗਈ ਸੀ। “ਨਹ ! ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਇਹ ਅਰਜ਼ੀ ਤੇ ਿਲਖ
ੱ
ਜੀਤੋ ਬਾਹਰ ਬ ਚ ’ਤੇ ਬੈਠੀ-ਬੈਠੀ ਅਕ ਗਈ ਲਦਾ। ਿਜਨ ਗਲ ਨਾਲ ਿਲਖਣਾ, ਉਹ ਟੋਕੇ ਿਵਚ ਆ
ਸੀ। ਪਰ ਮਾਸਟਰ ਨ ਅਵਾਜ਼ ਨਹ ਮਾਰੀ ਸੀ। ਮਾਸਟਰ ਗਈਆਂ ਤੇ ਵਢੀਆਂ ਗਈਆਂ।" ਜੀਤੋ ਨ ਦੀਪੇ ਦੇ ਹਥ ਵਲ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ਆਪਣੇ ਰਿਜਸਟਰ ਦਾ ਕਮ ਨਬੇੜ ਕੇ ਿਕਸੇ ਹੋਰ ਮਾਸਟਰ ਇ ਾਰਾ ਕਰਿਦਆਂ ਦਿਸਆ। ਉਸਨ ਸਚ-ਝੂਠ ਰਲ਼ਾ
ੱ
ਨਾਲ ਗਲ ਰੁਝ ਿਗਆ ਸੀ। ਉਡੀਕ-ਉਡੀਕ ਕੇ ਜੀਤੋ ਆਪ ਿਦਤਾ ਸੀ। ਜੇ ਦੀਪੇ ਦੀਆਂ ਗਲ ਹੁਦੀਆਂ, ਅਰਜ਼ੀ ਉਸ
ੱ
ੱ
ੰ
ੰ
ੰ
ਹੀ ਦੁਬਾਰਾ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਮੇਜ਼ ਕੋਲ ਪਹੁਚ ਗਈ। ਕੋਲ ਿਫਰ ਵੀ ਨਹ ਿਲਖੀ ਜਾਣੀ ਸੀ। ਉਸਨ ਅਜੇ ਤਕ
ੂ
“ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਜੁਆਕ ਨ ਦੁਬਾਰਾ ਸਕੂਲ ਇਕ ਅਖਰ ਵੀ ਨਹ ਪਾਉਣਾ ਆ ਦਾ ਸੀ।
ੂ
ੰ
ੱ
ਮਈ - 2022 70